af

Niet te verwarren met: af-, a / f, Af, AF

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  af    (hulp, bestand)
• IPA: / ɑf / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• af

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘bijwoord van plaats’ voor het eerst aangetroffen in 701

	stellend
onverbogen	af
verbogen	(alleen predicaat)

Bijvoeglijk naamwoord

af

1. klaar, gereed

   • Het werk is nog lang niet af. 

2. helemaal uitgeput

   • Na drie uur klimmen was ik helemaal af. 

Antoniemen

• [1] onaf

Hyponiemen

• [2] (intensivering) bekaf, doodaf

Uitdrukkingen en gezegden

• terug bij af
  weer in de begintoestand, zodat de tussenliggende inspanning nutteloos was
• af en toe
  soms, met lange tussenpozen, dus niet vaak

Vertalingen

    1.   

Engels: finished (en), ready (en), through (en)

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		af
persoonlijk		eraf
aanwijz.	nabij	hieraf
	veraf	daaraf
vragend/betrekk.		waaraf

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: niet langer op of aan iets

   • afwassen: hij waste de kopjes af 

2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord niet langer op of aan iets

   • De stank is er nog steeds niet af. 

3. scheidbaar deel van vanaf

   • Hij is van de weg af. 

4. iets ~ zijn niet langer iets zijn

   • Daarmee is hij politicus af 

Hyponiemen

   

achteraf bergaf botaf buitenaf daaraf effenaf eraf eropaf gladaf heuvelaf hieraf komaf kortaf linksaf onderaf plataf pompaf rechtsaf schuifaf vanaf verderaf vlakaf vooraf vrijaf waaraf

Afgeleide begrippen

   

af en aan af en toe af fabriek afbaarden afbakenen afbakken afbalken afbarsten afbedelen afbeelden afbeitelen afbekken afbellen afbenen afbericht afbestellen afbetalen afbetten afbeulen afbidden afbieden afbietsen afbiezen afbijten afbikken afbiljoenen afbinden afbladderen afbladen afbladeren afblaffen afblaren afblazen afbleken afblijven afblikken afbliksemen afblokken afblotten afbluffen afblussen afboeken afboenen afboeten afbollen afbomen afbonken afbonzen afboorden afborduren afborstelen afbottelen afbouwen afbraak afbramen afbranden afbrassen afbreien afbreken afbrengen afbreuk afbrijnen afbroddelen afbrokkelen afbruisen afbuigen afbuitelen afcentiem afchecken afconcluderen afdak afdalen afdammen afdanken afdansen afdeinzen afdekken afdeklaag afdelen afdelven afdeppen afdichten afdienen afdieven afdijken afdingen afdoden afdoen afdoend afdokken afdolen afdonderen afdoppen afdorsen afdraaien afdracht afdragen afdraven afdreggen afdreigen afdrentelen afdrift afdrijven afdringen afdrinken afdrogen afdronk afdroppelen afdroppen afdruipen afdrukken afdruppelen afdruppen afduikelen afduwen afdwalen afdweilen afdwingen afeisen afeten affakkelen affiche affietsen affikken affluiten affrezen affront affutselen afgaan afgaand afgang afgas afgelasten afgeleefd afgeren afgevallene afgeven afgezant afgieten afglanzen afglijden afglippen afglooien afgluren afgod afgolven afgoochelen afgooien afgorden afgrauwen afgraven afgrazen afgrendelen afgrenzen afgreppelen afgrijpen afgrijzen afgrissen afgrond afgunst afgutsen afhagelen afhaken afhakken afhalen afhameren afhandelaar afhandelen afhandig afhangen afhangend afhappen afharden afharen afharken afhaspelen afhebben afhechten afheffen afhellen afhelpen afhengelen afhogen afhollen afhoren afhouden afhouwen afhuiven afhuren afjagen afjakkeren afjapen afkaarten afkaatsen afkabbelen afkaden afkalken afkalven afkammen afkankeren afkantelen afkanten afkapen afkappen afkatten afkauwen afkeren afkerven afketsen afkeuren afkeurend afkicken afkiezen afkijken afkisten afkitten afkladden afklappen afklaren afklauteren afkleden afklemmen afkletsen afkleven afklimmen afklinken afklokken afkloppen afkluiven afknabbelen afknagen afknakken afknallen afknappen afknauwen afknellen afknevelen afknibbelen afknijpen afknippen afknoeien afknopen afknotten afknutselen afko afkoelen afkoersen afkoken afkolven afkomen afkondigen afkopen afkoppelen afkorsten afkorten afkrabbelen afkrabben afkraken afkrassen afkrijgen afkrimpen afkronkelen afkruiden afkruien afkruimelen afkruipen afkruisen afkuieren afkuisen afkunnen afkussen afkwasten afkwispelen aflachen afladen aflakken aflangen aflappen aflassen aflaten aflaveren aflazeren aflebberen afleggen afleiden afleken aflekken aflenzen afleren afletteren afleven afleveren aflezen aflichten afliegen afliggen aflijnen aflijvig aflijvige aflikken afloden afloeren aflogen afloggen aflokken aflopen aflopend aflossen afluisteren afluizen afmaaien afmaken afmalen afmarcheren afmars afmartelen afmatten afmattend afmelden afmelken afmeren afmesten afmeten afmetselen afmieteren afmijnen afmikken afmixen afmonsteren afmonteren afmoorden afmunten afmuren afnaaien afnaasten afnaveling afnemen afnemend afneuzen afnijpen afnokken afnummeren afogen afoogsten afpachten afpakken afpalen afpanden afpassen afpeddelen afpeigeren afpeilen afpeinzen afpelen afpellen afpennen afperken afpersen afpeuteren afpeuzelen afpijnen afpijnigen afpikken afpingelen afpitsen afplaggen afplakband afplakken afplant afplanten afplatten afpleiten afplekken afpletten afploegen afploffen afplooien afpluizen afplukken afplunderen afpoeieren afpoetsen afpolderen afpolitoeren afpompen afponden afpramen afpraten afpreken afprevelen afprijzen afprikken afprinten afpulken afpunten afrabbelen afraden afrafelen afraffelen afragen afraggen afraken aframmelen afranden afranselen afrapen afraspen afrasteren afratelen afrazen afreageren afreden afregelen afregenen afreien afreiken afreizen afrekenen afremmen afrennen afrepelen afrepen africhten afrijden afrijgen afrijten afrijzelen afrijzen afristen afrit afritsen afroeien afroepen afroesten afroffelen afroken afrokken afrollen afrolmenu afromen afronden afronselen afrooien afrossen afrotsen afrotten afroven afruien afruilen afruimen afruisen afrukken afsabbelen afsabberen afsabelen afsappelen afscannen afschaduwen afschaffen afschakelen afschaken afschalen afschallen afschampen afschansen afscharren afschatten afschaven afscheep afscheid afscheiden afschemeren afschenken afschepen afscheppen afscheren afschermen afscherven afschetsen afscheuren afschieten afschijnen afschilderen afschilferen afschillen afschitteren afschminken afschoffelen afschokken afschommelen afschonen afschooien afschoppen afschot afschotelen afschouwen afschrabben afschrapen afschrappen afschreeuwen afschreien afschrift afschrijven afschrikken afschrobben afschroeien afschroeven afschubben afschudden afschuieren afschuimen afschuinen afschuiven afschuren afschutten afschuw afseinen afserveren afsijpelen afsjacheren afsjokken afsjouwen afslaan afslachten afslag afslager afslanken afslaven afslechten afslenteren afslepen afsleuren afslibben afslibberen afslieren afslijpen afslijten afslikken afslingeren afslippen afsloffen afslonzen afslopen afslorpen afsloten afsloven afsluipen afsluitdop afsluiten afsluitend afslurpen afsmaken afsmakken afsmeden afsmeken afsmelten afsmeren afsmetten afsmijten afsmokkelen afsnauwen afsnellen afsnijden afsnipperen afsnoeien afsnoepen afsnoeren afsnorren afsnuffelen afsnuiten afsollen afsoppen afspaden afspanen afspannen afspatten afspelden afspelen afspeler afspeten afspeuren afspieden afspiegelen afspinnen afspitten afsplijten afsplinteren afsplitsen afspoelen afsponsen afsponzen afsporen afspraak afspreken afspringen afspruiten afspuiten afspurten afstaan afstaand afstammen afstampen afstand afstap afstapelen afstappen afstaren afsteken afstekken afstelen afstellen afstemmen afstempelen afsterven afstevenen afstijgen afstikken afstippen afstoffen afstoken afstomen afstommelen afstompen afstoppen afstormen afstorten afstoten afstotend afstoven afstraffen afstralen afstrepen afstrijden afstrijken afstrippen afstromen afstrompelen afstropen afstruinen afstuderen afstuiten afstuiven afsturen afstuwen afsuffen afsukkelen afswaffelen aftaaien aftakelen aftakken aftanden aftands aftanken aftapen aftappen aftarren aftasten afteilen aftekenen aftellen afteren aftesten aftikken aftillen aftimmeren aftippen aftiteling aftobben aftocht aftoetsen aftoetsing aftoffelen aftomen aftonnen aftoppen aftornen aftoveren aftrainen aftrappen aftreden aftredend aftrekken aftrimmen aftroeven aftroggelen aftrommelen aftrompetten aftronen aftruggelen aftuigen aftuimelen aftuinen afturen afturven aftypen afvaardigen afvaart afvagen afvallen afvangen afvaren afvechten afvegen afvellen afvenen afvergen afvertellen afverven afvezelen afvijlen afvijzen afvillen afvinken afvissen afvlaggen afvlakken afvleien afvlekken afvlieden afvliegen afvliegroute afvloeien afvlotten afvluchten afvoeren afvorderen afvormen afvouwen afvragen afvreten afvriezen afvrijen afvullen afvuren afwaaien afwaarderen afwachten afwachtend afwaggelen afwandelen afwassen afwateren afweek afweg afwegen afweiden afweken afwenden afwenken afwennen afwentelen afweren afwerend afwerken afwerpen afwerven afweten afweven afwezen afwezig afwijken afwijkend afwijzen afwijzend afwikkelen afwimpelen afwinden afwinnen afwippen afwisselen afwisselend afwissen afwoelen afwonen afworstelen afwrijven afwrikken afwringen afzabbelen afzabberen afzadelen afzagen afzakken afzanden afzanen afzappen afzegenen afzeggen afzeiken afzeilen afzekeren afzemen afzenden afzengen afzepen afzetten afzeulen afzeven afzichten afzien afziften afzijdig afzijgen afzijn afzingen afzinken afzitten afzoden afzoeken afzoenen afzomen afzonderen afzouten afzuchten afzuigen afzuipen afzwaaien afzwakken afzwemmen afzwenken afzwepen afzweren afzwerven afzweven afzwieren afzwijnen afzwoegen rij-op-rij-afboot rij-op-rij-afschip

Anagrammen

• fa, fa.

Gangbaarheid

• Het woord af staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "af" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

Woordafbreking

• af

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Synoniemen

• of

Afrikaans

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Nederlandse af

Bijvoeglijk naamwoord

af

1. af; naar beneden gaan

   «Hy ry van die berg af.»

   Hij rijdt van de berg af.

2. af; ergens vandaan gaan

   «Hy hardloop van die ongeluk af.»

   Hij rent van het ongeluk af.

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets

   «Hy was die koppies af.»

   Hij wast de kopjes af.

Deens

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• af

Naar frequentie	25

Voorzetsel

af

1. van, uit

   «Naboerne sprang til og fik manden hevet op af vandet.»

   Buren sprongen erbij en kregen de man uit het water eruit getild.

Afgeleide begrippen

• af-
• op af
• ned af
• ud af

Verwijzingen

• af in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Drents

Woordafbreking

• af

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Gotisch

Voorzetsel

af + datief

1. van, weg van, vanaf

Schrijfwijzen

• 𐌰𐍆

IJslands

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• af

Naar frequentie	22

Voorzetsel

af

1. aan, van, uit

Typische woordcombinaties

• birgðir af

een voorraad aan

Middelnederlands

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Oudnederlandse af

Bijwoord

af

1. af; bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

Schrijfwijzen

• ave
• āve
• of

Overerving en ontlening

• Nederlands: af
• Limburgs: aaf

Verwijzingen

• Vroegmiddelnederlands woordenboek - Instituut voor de Nederlandse taal

Nedersaksisch

Woordafbreking

• af

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Middelnederduitse af

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Schrijfwijzen

• aff
• aw
• of

Voegwoord

af

1. of

Schrijfwijzen

• oder
• aor
• of

Oost-Fries

Woordafbreking

• af

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Oudsaksisch

Woordherkomst en -opbouw

• Afgeleid van het Proto-Germaanse *ab

Voorzetsel

af

1. van
2. uit

Overerving en ontlening

• Middelnederduits: af
  • Nedersaksisch: af

Sallands

Woordafbreking

• af

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Somalisch

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Zelfstandig naamwoord

af m

1. (anatomie) mond
2. taal

Turks

Zelfstandig naamwoord

af

1. gratie, vergiffenis

Twents

Woordafbreking

• af

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Synoniemen

• of

Veluws

Woordafbreking

• af

Bijwoord

af

1. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Westfaals

Bijwoord

af

1. (Münsterlands), (Oostwestfaals), (Zuidwestfaals) bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord: af; niet langer op of aan iets
2. (Münsterlands), (Oostwestfaals), (Zuidwestfaals) prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord: af; niet langer op of aan iets

Schrijfwijzen

• aff
• aw

Voegwoord

af

1. (Zuidwestfaals) of

Schrijfwijzen

• aor
• of

Wymysoojs

Zelfstandig naamwoord

af

1. (primaten) aap
2. (communicatie) apenstaartje, at-teken

Afkorting

1. –
2. @

Schrijfwijzen

• off

Zweeds

Voorzetsel

af

1. verouderde spelling of vorm van av tot 1906

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie. (Zweeds)

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie. (Deens)

Verwijzingen

• SAOL i Projekt Runeberg
• Svenska Akademiens ordlista över svenska språket (SAOL)
  • SAOL 7 (1900): af
  • Regeringsdecreet 1906: af → av
  • SAOL 8 (1923): av