afzetten

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  afzetten    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• af·zet·ten

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  af bw  en  zetten ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
afzetten	zette af	afgezet
zwak -t	volledig

Werkwoord

afzetten

1. overgankelijk, (medisch): het verwijderen van een deel van een lichaamsdeel

   • Dat been moest afgezet worden. 

2. overgankelijk, (economie): erin slagen producten verkocht te krijgen

   • Er werd veel in Duitsland afgezet. 

3. overgankelijk iemand te veel laten betalen voor iets

   • We zijn echt afgezet door de straatverkoper. 

4. overgankelijk, (biologie): het leggen van eieren door vissen e.d

   • Na een ingewikkeld paairitueel werden de eitjes op de waterplanten afgezet en door het mannetje bevrucht. 

5. overgankelijk iemand met een voertuig naar een plaats brengen en daar snel laten uitstappen

   • Kan ik je daar op de hoek afzetten? 

   ▸ In tegenstelling tot het gros van de passagiers lieten zij zich niet voor de ingang van het Las Vegas afzetten.

6. overgankelijk, (geologie): het sedimentatieproces waardoor lagen bezinksel ontstaan

   • Deze laag is in het lias afgezet. 

7. overgankelijk de zoom of rand van een kledingstuk versieren

   • De mouwen waren afgezet met kant. 

8. overgankelijk apparatuur uitschakelen

   • Voor we weggaan wil ik nog even het koffiezetapparaat afzetten. 

9. overgankelijk uit een hoog ambt verwijderen

   • De corrupte president werd afgezet. 

10. overgankelijk een weg voor alle verkeer blokkeren, een gebied ontoegankelijk maken voor onbevoegden

    • Vanwege werkzaamheden is de rechter baan van de A10 afgezet. 
    • De politie heeft de plaats van de misdaad afgezet 

11. overgankelijk iets dat op het hoofd gedragen wordt weer afnemen

    • Hij heeft het masker afgezet. 

12. wederkerend zich ~: veelal met de benen kracht op iets uitoefenen om weg te kunnen bewegen

    • Hij zette zich niet voldoende sterk af en daarom mislukte de sprong. 

13. wederkerend overdrachtelijk: zich ~ tegen: zijn gedrag laten bepalen door de wens zich te willen onderscheiden van iemand anders

    • Hij zet zich erg af tegen zijn ouders. 

14. wederkerend overdrachtelijk: van zich ~: gedachten uit het hoofd zetten

    • Zij zette de gedachten over haar nieuwe vriend even van zich af. 

Synoniemen

• [1] amputeren

Antoniemen

• [8] aanzetten
• [11] opzetten

Typische woordcombinaties

• een hoed afzetten

Afgeleide begrippen

   

afzetbaar afzetbalk afzetgebied afzetkanaal afzetlint afzetmarkt afzetnet afzetsel afzetter afzetterij afzetting afzetzaag

Vertalingen

    1. amputeren   

Duits: amputieren (de), entfernen (en) Engels: amputate (en) Noors: amputere (no), fjerne (no)

Nynorsk: amputere (nn), fjerne (nn) Spaans: amputar (es)

    3. bekocht worden   

Engels: rip off (en)

Spaans: estafar (es)

    4. eieren leggen   

Engels: spawn (en)

    5. uit de auto laten   

Engels: drop off (en)

    6. bezinken   

Engels: deposit (en)

    8. uitschakelen   

Engels: switch off (en)

    9. tot afstand dwingen   

Engels: depose (en)

Spaans: destituir (es)

    10. blokkeren   

Deens: spærre (da) Engels: block off (en)

    11. afnemen   

Engels: take off (en)

    12. als startpunt gebruiken   

Engels: push oneself off (en)

Werkwoord

vervoeging van
afzetten

afzetten

1. (in een bijzin) meervoud verleden tijd van afzetten
   

   • ...dat wij afzetten. 
     
   • ...dat jullie afzetten. 
     
   • ...dat zij afzetten. 

Zelfstandig naamwoord

de afzetten mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord afzet

Gangbaarheid

• Het woord afzetten staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "afzetten" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.