WikiWoordenboek

dag

Andere schrijfwijzen Niet te verwarren met: Daag, daag
  • Samenstelling van “g” (gram) met het voorvoegsel “da” (deca-)

dag

  1. (natuurkunde), (eenheid) het symbool voor decagram, een massa (gewicht) van 10 gram of 0,01 kilogram
Dag en nacht op planeet Aarde
  • dag
enkelvoud meervoud
naamwoord dag dagen
verkleinwoord dagje
daagje		 dagjes
daagjes

[A] de dag m

  1. (astronomie) de aanwezigheid van elektromagnetische straling op de door de zon bestraalde helft van een planeet, en die vooral effecten als opwarming en verlichting veroorzaakt
    • In de zomer is het al vroeg dag. 
  2. (tijdrekening), (eenheid) tijd waarin een hemellichaam volledig om zijn eigen as draait (voor de aarde 24 uur)
    • Neem driemaal per dag deze pillen en u bent zo weer op de been. 
    ▸ Ze ging naar de zonsondergang kijken vanuit het water, maar kwam er niet meer uit door de sterke stroming. Haar lichaam werd pas dagen later gevonden.[4]
  3. (tijdrekening) tijd tussen zonsop- en zonsondergang
  • [1]: Het is kort dag
Er is haast bij
  • [1]: Aan de dag brengen
Bekendmaken
  • [1]: Goed voor de dag komen
Een goede indruk maken
  • [1]: Voor de dag komen
Opduiken
  • [1]: Pluk de dag
Profiteer van gunstige uren/tijden
  • [2]: Vandaag de dag
Tegenwoordig, in de huidige tijd
  • [2]: De oude dag
De tijd dat men op hoge leeftijd is
  • [2]: Heden ten dage
Tegenwoordig, in de huidige tijd
  • [2]: Betere dagen gekend hebben
In een slechtere staat dan voorheen zijn
  • [2]: Dag en nacht
Onafgebroken, voortdurend
  • [2]: Dag in, dag uit
Onafgebroken, voortdurend
  • [2]: Elke dag maar weer
Elke dag hetzelfde
  • [2]: Een dezer dagen
Tegenwoordig, gisteren of morgen
  • [2]: Om de andere dag
Telkens twee dagen later, met tussenpozen van steeds twee dagen
  • [2]: Voor dag en dauw
Zeer vroeg in de morgen
  • [2]: Met drie dagen verlengd
Drie (kalender-)dagen erbij
  • [2]: Juliaanse dag
In de astronomie gebruikte doortellende dagnummmering (nieuwe dag begint op de middag)
  • [3]: De langste dag
De dag met de meeste uren licht (zonnewende 21 juni )
  • [3]: Het aanbreken van de dag
Het opkomen van de zon, het licht worden
  • [3]: Het krieken van de dag
Het opkomen van de zon, het licht worden
  • [3]: Op klaarlichte dag
Overdag wanneer het licht is
  • [1]: Van de ene op de andere dag
Heel plotseling
  • Aken en Keulen zijn niet op één dag gebouwd.
Voor een uitgebreide klus heb je meer tijd nodig
  • Als Pasen en Pinksteren op één dag vallen
Gezegd over iets waarvan vaststaat dat het nooit zal gebeuren
  • Een gat in de dag slapen
Erg lang uitslapen
  • Elke dag een draadje is een hemdsmouw in een jaar.
Als je iedere dag een beetje doet, komt een groot en zwaar karwei uiteindelijk toch af
  • Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.
Men moet zich niet onnodig zorgen maken over de toekomst
  • Men moet de dag niet prijzen voor het avond is.
Pas als al het nodige gedaan is, kun je zeggen of het goed ging
  • Sinds jaar en dag (zijn)
Al heel lang
  • Voor dag en dauw (zijn)
Heel vroeg
  • Werken zolang het dag is
Werken zo lang iemand kan
  • Alleen de tijdsaanduidingen op -r blijven na een bepaald telwoord in het enkelvoud: drie uur, drie jaar; maar: drie dagen, drie weken, drie maanden.

[A] dag

  1. ontmoetingsgroet
    • Dag. Ik ben Jan. 
  2. afscheidsgroet
    • Ik moet gaan. Dag. 
  • zeg maar dag met je handje
vergeet het maar

[B] de dag v / m

  1. touw
  2. dolk, voegijzer
  • [2]  dagge zn  (uitspraakvariant)
vervoeging van
daggen

[B] dag

  1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van daggen
    • Ik dag. 
  2. gebiedende wijs van daggen
    • Dag! 
  3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van daggen
    • Dag je? 
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.[5]
  • dag

dag

  1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)
  2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)

dag

  1. dag (ontmoetingsgroet)
  2. dag (afscheidsgroet)
  • IPA: /dɑːɡ/, /dɑːɣ/
  • dag
  • Afgeleid van het Proto-Germaanse *daigaz
  • dag
  • Afkomstig van het Oudnoordse woord dagr
Naar frequentie 127
  enkelvoud meervoud
onbepaald bepaald onbepaald bepaald
nominatief   dag     dagen     dage     dagene  
genitief   dags     dagens     dages     dagenes  

dag, g

  1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)
  2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)
    • dag
    Naar frequentie 145

    dag

    1. accusatief onbepaald mannelijk enkelvoud van dagur
    • dag
    • Afkomstig van het Oudnoordse zelfstandige naamwoord dagr
    Naar frequentie 125
      enkelvoud meervoud
    onbepaald bepaald onbepaald bepaald
    nominatief   dag     dagen     dager     dagene  
    genitief   dags     dagens     dagers     dagenes  

    dag, m

    1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)
      «Året har 365 dager.»
      Het jaar heeft 365 dagen.
    2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)
      «Det er en fin dag.»
      Het is een mooie dag.
    • [2]: dag og natt
    dag en nacht
    • dag
    • Afkomstig van het Oudnoordse zelfstandige naamwoord dagr
      enkelvoud meervoud
    onbepaald bepaald onbepaald bepaald
    nominatief   dag     dagen     dagar     dagane  
    genitief   dags     dagens     dagars     daganes  

    dag, m

    1. (tijdrekening), (eenheid) dag (24 uur)
    2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)
      «Hektisk dag på glattisen: - Eg har ikkje hatt tid til å ete i heile dag!»
      Een jachtige dag met ijzel: - Ik heb de hele dag geen tijd gehad om te eten!
    • [2]: dag og natt
    dag en nacht
    • dag
    dags enkelvoud meervoud
      onbepaald bepaald onbepaald bepaald
      nominatief     dag     dagen     dagar     dagarna  
      genitief     dags     dagens     dagars     dagarnas  

    dag, g

    1. (tijdrekening), (eenheid) dag
    2. dag (van zonsop- tot zonsondergang)
    Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=dag&oldid=5117823"