ochtend

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ochtend    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• och·tend

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘(vroege) morgen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1351

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ochtend	ochtenden
verkleinwoord	ochtendje	ochtendjes

Zelfstandig naamwoord

ochtend m

1. (tijdrekening) deel van de dag tussen 6.00 en 12.00 uur

   • Om 6 uur begint de ochtend of de avond. 

   ▸ De volgende ochtend viel meteen op hoe stil het buiten was.

   ▸ Zijn oude wolfshuid kwam goed van pas wanneer het werk in de pikzwarte ochtend begon met het verwarmen van het hout.

2. (tijdrekening) de tijd rond of kort na het opstaan

   • Ik ben in de ochtend nooit op mijn best. 

Synoniemen

• morgen

Hyponiemen

   

augustusochtend decemberochtend februariochtend gisterenochtend gisterochtend hedenochtend informatieochtend inloopochtend inspraakochtend januariochtend juliochtend juniochtend kerstochtend koffieochtend maartochtend meiochtend morgenochtend nieuwjaarsochtend novemberochtend oktoberochtend opfrisochtend ouderochtend septemberochtend themaochtend vanochtend voorlichtingsochtend

Afgeleide begrippen

   

ochtendactiviteit ochtendappel ochtendbeurt ochtendblad ochtendbulletin ochtenddauw ochtenddienst ochtendeditie ochtenderectie ochtendetappe ochtendfile ochtendgebed ochtendgloren ochtendgrijs ochtendgymnastiek ochtendhandel ochtendhemel ochtendhoest ochtendhumeur ochtendjas ochtendjournaal ochtendkoffie ochtendkou ochtendkrant ochtendkrieken ochtendlicht ochtendlijk ochtendlucht ochtendmaal ochtendmaaltijd ochtendmalen ochtendmens ochtendmis ochtendmist ochtendnevel ochtendnieuws ochtendpauze ochtendploeg ochtendpost ochtendprogramma ochtendrat ochtendrit ochtendritueel ochtendrood ochtendrust ochtendschemer ochtendschemering ochtendsessie ochtendshow ochtendspits ochtendsport ochtendstijfheid ochtendstond ochtendtemperatuur ochtendtraining ochtendtrein ochtendurine ochtendvergadering ochtendvoer ochtendwandeling ochtendwijding ochtendziek ochtendzieke ochtendziekte ochtendzitting ochtendzon

Verwante begrippen

	lente	voorjaar	zomer	herfst	najaar	winter
ochtend morgen	lenteochtend lentemorgen	voorjaarsochtend voorjaarsmorgen	zomerochtend zomermorgen	herfstochtend herfstmorgen	najaarsochtend najaarsmorgen	winterochtend wintermorgen
middag	lentemiddag	voorjaarsmiddag	zomermiddag	herfstmiddag	najaarsmiddag	wintermiddag
avond	lenteavond	voorjaarsavond	zomeravond	herfstavond	najaarsavond	winteravond
nacht	lentenacht	voorjaarsnacht	zomernacht	herfstnacht	najaarsnacht	winternacht

dag	maandag maandags 's maandags	dinsdag dinsdags 's dinsdags	woensdag woensdags 's woensdags	donderdag donderdags 's donderdags	vrijdag vrijdags 's vrijdags	zaterdag zaterdags 's zaterdags	zondag zondags 's zondags
ochtend morgen 's ochtends 's morgens	maandagochtend maandagmorgen maandagsochtends maandagsmorgens	dinsdagochtend dinsdagmorgen dinsdagsochtends dinsdagsmorgens	woensdagochtend woensdagmorgen woensdagsochtends woensdagsmorgens	donderdagochtend donderdagmorgen donderdagsochtends donderdagsmorgens	vrijdagochtend vrijdagmorgen vrijdagsochtends vrijdagsmorgens	zaterdagochtend zaterdagmorgen zaterdagsochtends zaterdagsmorgens	zondagochtend zondagmorgen zondagsochtends zondagsmorgens
middag voormiddag namiddag 's middags	maandagmiddag maandagvoormiddag maandagnamiddag maandagsmiddags	dinsdagmiddag dinsdagvoormiddag dinsdagnamiddag dinsdagsmiddags	woensdagmiddag woensdagvoormiddag woensdagnamiddag woensdagsmiddags	donderdagmiddag donderdagvoormiddag donderdagnamiddag donderdagsmiddags	vrijdagmiddag vrijdagvoormiddag vrijdagnamiddag vrijdagsmiddags	zaterdagmiddag zaterdagvoormiddag zaterdagnamiddag zaterdagsmiddags	zondagmiddag zondagvoormiddag zondagnamiddag zondagsmiddags
avond 's avonds	maandagavond maandagsavonds	dinsdagavond dinsdagsavonds	woensdagavond woensdagsavonds	donderdagavond donderdagsavonds	vrijdagavond vrijdagsavonds	zaterdagavond zaterdagsavonds	zondagavond zondagsavonds
nacht 's nachts	maandagnacht maandagsnachts	dinsdagnacht dinsdagsnachts	woensdagnacht woensdagsnachts	donderdagnacht donderdagsnachts	vrijdagnacht vrijdagsnachts	zaterdagnacht zaterdagsnachts	zondagnacht zondagsnachts

Vertalingen

    1. eerste deel van de dag, tussen ca. 6.00 en 12.00 uur   

Afar: saaku (aa) Ambonees Maleis: pagi Arabisch: صَبَاح (ar) m (ṣabāḥ) Armeens: առավոտ (hy), ցերեկ (hy) Azeri: səhər (az), sabah (az) Bosnisch: jutro (bs) o, sabah (bs) m Bretons: mintin (br) m, mintinioù mv, beure (br) m, mv beureoù Catalaans: matí (ca) m Cherokee: ᏑᎾᎵ (chr) (sunali) Chinees: 早晨 (zh) (zǎochén), 上午 (zh) (shàngwǔ), 早上 (zh) (zǎoshàng) Deens: morgen (da) g Duits: Morgen (de) m, Vormittag (de) m Engels: morning (en) Esperanto: mateno (eo) Estisch: hommik (et) Ewe: ŋdi (ee) Faeröers: morgun (fo) Fins: aamu (fi) Frans: matin (fr) m, matinée (fr) v Georgisch: დილა (ka) Grieks: πρωί (el) o (proí) Hawaïaans: kakahiaka o Hebreeuws: בוקר (he) (bóker) Hindi: स़ुबह़ (hi) v, सवेरा (hi) m (saverā) Hongaars: reggel (hu) Ido: matino (io) Iers: maidin (ga) v IJslands: morgunn (is) m Indonesisch: pagi (id), subuh (id) Interlingua: matino (ia) Italiaans: mattina (it) v, mattino (it) m Japans: 朝 (ja) (あさ, ása), 午前 (ja) (ごぜん, gozen) Koerdisch: به‌یانی (ku)

Koreaans: 아침 (ko) (achim), 오전 (ko) (ojeon) Kroatisch: jutro (hr) o Lets: rīts (lv) m Lijflands: ūomõg Litouws: rytas (lt) m Malayalam: പ്രഭാതം (ml) Maltees: għodwa (mt) v, filgħodu (mt) Marathi: सकाळ (mr) (sakāll) Navajo: matine Noordelijk Sami: iđit Noors: morgen (no) m, formiddag (no) m, otte (no) m v Nynorsk: morgon (nn) m, formiddag (nn) m, otte (no) v Oudnoords: morginn m, myrginn m, ótta (no) v Perzisch: بامداد (fa) (bāmdād), صبح (fa) (sobh) Pools: rano (pl) o, ranek (pl) m Portugees: manhã (pt) v Roemeens: dimineață (ro) v Russisch: утро (ru) o Schots-Gaelisch: madainn (gd) v Servisch: Cyrillisch: јутро (sr) o Westers: jutro (sr) o, prepodne (sr) Shona: mangwana (sn) Sloveens: jutro (sl) o Spaans: madrugada (es) v, mañana (es) v, AM (es) Swahili: asubuhi (sw) Tagalog: umaga (tl) Telugu: ఉదయం (te) (udayaM), పొద్దు (te) (poddu), వేకువ (te) (vEkuva) Tsjechisch: ráno (cs) o, dopoledne (cs) o Turks: sabah (tr) Welsh: bore (cy) Zweeds: morgon (sv) g

Gangbaarheid

• Het woord ochtend staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "ochtend" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.