huis

[1] Een huis

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  huis    (hulp, bestand)
• IPA: / hœys / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /ɦœʏ̯s/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ɦœːs/
  • (Limburg): /hœːs/

Woordafbreking

• huis

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘woning’ voor het eerst aangetroffen in 893
• Afkomstig van het Middelnederlandse huus

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	huis	huizen
verkleinwoord	huisje	huisjes

Zelfstandig naamwoord

huis o

1. (bouwkunde), (wonen) een gebouw bestemd om in te wonen

   • Zij wonen in een groot huis. 

   ▸ Had ik de tocht niet beter 10 jaar kunnen uitstellen totdat ze uit huis zouden zijn?

2. een geslacht, verwijzing naar iemands afkomst

   • Die mensen zijn alle afstammeling van het huis de Vries. 

3. een dynastie, koninklijk geslacht

   • Het huis van Oranje. 

4. een firma, eenvoudige onderneming van twee of meer personen

   • Producten zijn te koop bij ons huis. 

5. een omhulsel

   • Het huis van de kogel. 

6. een zetel van een belangrijk persoon, bedrijf of instelling

   • Het Witte Huis, het Anne Frankhuis, Huis ten Bosch, het Holland-Heinekenhuis. 

Synoniemen

• [1] woning, pand, woonhuis

Hyponiemen

   

Hogerhuis Lagerhuis Oranjehuis aalmishuis aalmoezeniershuis aanloophuis aanzeghuis aardehuis achterhuis ambachtshuis arbeidershuis armenhuis armhuis arresthuis asielzoekershuis baarhuis babyhuis badhuis bakhuis bankiershuis bedehuis beenderhuis bejaardenhuis belhuis benedenhuis berghuis bestelhuis beurshuis bidhuis bierhuis bijhuis binnenhuis binnenshuis bisschopshuis bivakhuis blijf-van-mijn-lijfhuis blijfhuis bloemenhuis blokhuis boelhuis boerenhuis bolhuis boomhuis boothuis boshuis boswachtershuis botenhuis boterhuis bouwhuis bovenhuis brillenhuis broederhuis broekhuis broodhuis brouwhuis brugwachtershuis buitenhuis buitenshuis burgerhuis burgershuis buurhuis buurthuis campagnehuis cellenhuis champagnehuis clubhuis commissionairshuis cultuurhuis dakhuis danshuis diaconessenhuis diaconiehuis diensthuis dijkhuis dinghuis distributiehuis districthuis districtshuis dodenhuis doktershuis dolhuis doorgangshuis dorpshuis douanehuis driehuis droomhuis duifhuis eengezinshuis eethuis effectenhuis erfhuis evenhuis familiehuis filmhuis fraterhuis gastenhuis gasthuis gebedshuis geboortehuis gekkenhuis gemeenlandshuis gemeenschapshuis gemeentehuis gevangenhuis gezinshuis gezondheidshuis gijzelaarshuis gildehuis godshuis gokhuis grachtenhuis gradeerhuis gravenhuis greephuis gruithuis halalhuis hallenhuis hamerhuis handelshuis hans-en-grietjehuis heerenhuis herenhuis herriehuis hoekhuis hoerenhuis hoerhuis hofhuis hondenhuis hoogerhuis hooihuis horrorhuis hospicehuis hufterhuis huiszittenhuis huurhuis incentivehuis inleefhuis inloophuis instroomhuis invalidenhuis jachthuis jeugdhuis justitiehuis kaartenhuis kabouterhuis kakhuis kamphuis kangoeroehuis kapittelhuis keizershuis kerkhuis ketelhuis kijkhuis kinderhuis klaaghuis klimaathuis klokhuis klokkenhuis klushuis knekelhuis koekoekshuis koelhuis koetshuis koffiehuis kogelhuis koloniehuis kompashuis koningshuis koophuis koopmanshuis kostershuis kosthuis kraanhuis kruithuis kwakhuis landhuis leasehuis leemhuis leenhuis leer-werkhuis leerhuis leprozenhuis lichthuis liefdehuis lijkenhuis lijkhuis logeerhuis luisterhuis lusthuis maagdenhuis makelaarshuis mannenhuis mantelzorghuis meidenhuis meisjeshuis mensenhuis milieuhuis missiehuis modehuis moederhuis molenaarshuis molenhuis monumentenhuis munthuis muurhuis muziekhuis naaihuis nachthuis natuurvriendenhuis nieuwbouwhuis notarishuis observatiehuis omgangshuis onderhuis onderwaterhuis onthaalhuis ontwenningshuis opbrengsthuis operahuis oppashuis opvanghuis oudemannenhuis ouderhuis ouderlijk huis oudevrouwenhuis padhuis pakhuis pandhuis pandjeshuis pannenhuis pannenkoekenhuis pannenkoekhuis papierwarenhuis parochiehuis passantenhuis passiefhuis patriciërshuis peilhuis peperhuis pesthuis plankenhuis plantagehuis poephuis polderhuis politiehuis pomphuis poorthuis poppenhuis posthuis pothuis praathuis prefabhuis privéhuis productiehuis proveniershuis provinciehuis qathuis quantumhuis raadhuis raadshuis rasphuis rechthuis reformhuis relaxhuis rembrandthuis rendez-voushuis reptielenhuis respijthuis retraitehuis rijhuis rijtjeshuis rusthuis sacramentshuis sashuis schafthuis schathuis scheepvaarthuis schepenhuis schijthuis schilderhuis schoolhuis schotelhuis schuilhuis schuitenhuis seinhuis sekshuis slaaphuis slachthuis slakkenhuis sluishuis snelweghuis soephuis softwarehuis speelgoedhuis speelhuis spijkerhuis spijshuis spinhuis spookhuis sporthuis spottershuis stadhuis stadshuis stagiairehuis stamhuis stapelhuis steenhuis sterfhuis strandhuis studentenhuis studiehuis stuurhuis suikerhuis systeemhuis tehuis terreurhuis theaterhuis theehuis thuis thuishuis timmerhuis toehuis tolhuis toneelhuis topsporthuis torenhuis transformatorhuis traphuis trappenhuis tuchthuis tuighuis tuinhuis tussenhuis uitgevershuis vaderhuis vakantiehuis vakwerkhuis veerhuis veiligheidshuis veilinghuis veldhuis venduhuis verbeterhuis verdeelhuis verdiepingshuis verpleeghuis verzamelhuis verzendhuis verzorgingshuis vissershuis vleeshuis vlieghuis vluchthuis vogelhuis volkshuis vondelingenhuis voorhuis vorstenhuis vrieshuis vrouwenhuis waarhuis wachthuis wafelhuis wapenhuis warenhuis washuis waterhuis waterschapshuis weekendhuis weeshuis wegloophuis werkhuis wevershuis wijnhuis winkelhuis woonhuis zaadhuis zeemanshuis ziekenhuis zomerhuis zonnehuis zorghuis zothuis zottenhuis zusterhuis

Afgeleide begrippen

   

achthuizig driehuizig eenhuizig huis van bewaring huis-aan-huisbezoek huis-aan-huisblad huis-aan-huiscollecte huis-aan-huisinzameling huis-aan-huiskrant huis-aan-huisreclame huis-aan-huisverkoop huis-aan-huisverkoper huis-tuin-en-keukengebruik huis-tuin-en-keukenmiddel huis-tuin-en-keukenmiddeltje huis-tuin-en-keukenoplossing huisaccountant huisadres huisadvocaat huisafval huisakte huisaltaar huisanalyse huisapotheek huisarbeid huisarchief huisarchitect huisarrest huisartiest huisarts huisbaas huisbak huisbakken huisband huisbank huisbankier huisbar huisbazin huisbediende huisbel huisbereid huisbewaarder huisbewoner huisbezitter huisbezoek huisbig huisbij huisbioscoop huisblad huisblas huisboktor huisbraak huisbrand huisbrandstof huisbreker huiscavia huiscentrale huischoreograaf huiscollecte huiscommissie huiscomponist huiscomputer huisconcert huiscorrectie huiscrèche huisdealer huisdeur huisdichter huisdier huisdierenpolitie huisdokter huisduif huiseigenaar huiself huisfeest huisfilosoof huisfonds huisfotograaf huisgebod huisgeit huisgemaakt huisgemeente huisgenoot huisgerief huisgerookt huisgeur huisgezelschap huisgezin huisgod huishaan huishamster huisheer huishond huishouden huishoudster huishuur huisindustrie huisinrichting huisjas huisjongen huisjurist huisjurk huiskamer huiskapel huiskapelaan huiskat huiskerk huiskip huiskleren huiskleur huisknecht huiskraai huiskrekel huiskring huisleraar huisleverancier huislook huisman huismarter huismeester huismerk huismiddel huismiddeltje huismijt huismoeder huismoedertje huismuis huismus huismuts huismuziek huisnaam huisnijverheid huisnummer huisonderwijs huisonderwijzer huisoppas huisorde huisorgaan huisorgel huisorkest huispak huisparfum huispersoneel huispianist huisplan huisplantage huispoes huispost huisprelaat huisprijs huisraad huisrat huisrecht huisregel huisreglement huisruil huisschilder huisschoeisel huisschoen huisschrijver huisslaaf huissleutel huissloof huisspin huisspitsmuis huisspook huisstijl huisstof huistaak huisteelt huistelefoon huisterrorist huistiran huistoe huisuitzetting huisvader huisvarken huisverbod huisverkoop huisvesten huisvideo huisvlieg huisvlijt huisvogel huisvrede huisvredebreuk huisvriend huisvriendin huisvrouw huisvuil huiswaard huiswaarts huiswarming huiswerk huiswijn huiswinterkoning huiswoordvoerder huiszoeking huiszwaluw huiszwam huizenaanbod huizenbestand huizenbezit huizenbezitter huizenblok huizenbouw huizenbouwer huizenbouwproject huizencrisis huizenhoog huizenjacht huizenkant huizenkoper huizenmarkt huizenprijs huizenrij huizentrein huizenverkoop huizenvoorraad langhuisboerderij negenhuizig tienhuizig twaalfhuizig tweehuizig uithuisplaatsing uithuiszetting uithuizig veelhuizig verhuizen vierhuizig vijfhuizig zeshuizig zevenhuizig

Verwante begrippen

• huizer, huizing, inhuizen, samenhuizen, verhuizing
• [1] appartement, bungalow, complex, flat, gebouw, honk, huurwoning, hypotheek, koophuis, kot, onderdak, onderkomen, onroerende goederen, oord, pand, perceel, residentie, stekkie, stulp, vastgoed, verblijf, verblijfplaats, villa, woning

Verwijzingen

• huisjes melken, huisje, boompje, beestje, ouderlijk huis

Spreekwoorden

• [1]: als de kat van huis is, dansen de muizen op tafel
• [1]: Dat is niet om over naar huis te schrijven.
• [1]: Elk huis heeft zijn kruis. (alt. Ieder huisje heeft zijn kruisje.)
• [1]: Het huis is te klein.
• [1]: Hij is het zonnetje in huis.
• [1]: Wat het huis verliest, brengt het weer terug.

Uitdrukkingen en gezegden

   

[1]: er is geen huis met hem te houden [1]: ergens kind aan huis zijn [1]: heer des huizes [1]: met de deur in huis vallen [1]: ten huize van [1]: van goeden huize [1]: van huis en haard verdreven Huizen op iemand kunnen bouwen sterk op iemand kunnen vertrouwen Een gouden dak op het huis hebben wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld Een zilveren dak op het huis hebben wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld Ergens als kind in huis zijn ergens bekend of goed behandeld worden Ik zet daar geen voet meer in huis Ik wil hen niet meer bezoeken In een glazen huis wonen een persoon wier handelen veel kritiek kan krijgen omdat deze openbaar te volgen is In het huis van de gehangene spreekt men niet van de strop Met de deur in huis vallen meteen ter zake komen / onmiddellijk over datgene beginnen waarvoor men kwam zonder Steeds verder van huis raken verder van je doel afraken Zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen. door te sparen krijg je uiteindelijk een grote som geld

Vertalingen

    1. een gebouw bestemd om in te wonen   

Afrikaans: huis (af) Aino: チセ (cise) Akkadisch: bît Albanees: shtëpi (sq) Angelsaksisch: hūs (ang) Atayal: ngrasal, moráu Avestisch: demāna, nmāna Baskisch: etxe (eu) Bulgaars: къща (bg) v Catalaans: casa (ca) v Chinees: 房子 (zh) (fángzi) Deens: hus (da) o Duits: Haus (de) o Egyptisch: PR Engels: house (en) Esperanto: domo (eo) Estisch: maja (et) Fins: talo (fi) Frans: maison (fr) v Faeröers: hús (fo) o Grieks: σπίτι (el) o Hebreeuws: בית (he) (beit) Hindi: मकान (hi) (makān) m Hettitisch: parn, pir Hongaars: ház (hu) IJslands: hús (is) Ido: domo (io) Indonesisch: rumah (id) Italiaans: casa (it) v Japans: 家 (ja) (ie) v Koreaans: 집 (ko) (jip) Latijn: domus (la) v Lets: māja (lv)

Limburgs: hoes (li) Litouws: namas (lt) Middelengels: hous Minangkabaus: rumah Macedonisch: куќа (mk) v Noors: hus (no) o Nynorsk: hus (nn) o Oekraïens: дім (uk) m (dim), будинок (uk) m (budynok) Oudgrieks: οἷκος (oĩkos), οἰκία (oikia) Oudhoogduits: hūs Oudiers: teċ Oudkerkslavisch: домъ (domŭ) Oudnoords: hus (no) o Perzisch: خانه (fa) Papiaments: kas (Curaçao), cas (Aruba) Pools: dom (pl) m Portugees: casa (pt) v Quechua: wasi (qu) Roemeens: casă (ro) v Russisch: дом (ru) m (dom) Soemerisch: e₂ Spaans: casa (es) v Swahili: nyumba (sw) Oost-Tochaars: oṣke, waṣt West-Tochaars: ost, oskai Taroko: sápah Tsjechisch: dům (cs) m Turks: ev (tr) Vietnamees: nhà (vi), ngôi nhà (vi), căn nhà (vi) Welsh: ty (cy) Zweeds: hus (sv) o

Werkwoord

vervoeging van
huizen

huis

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van huizen
   

   • Ik huis. 

2. gebiedende wijs van huizen
   

   • Huis! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van huizen
   

   • Huis je? 

Gangbaarheid

• Het woord huis staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "huis" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• IPA

  /ɦœʏ̯s/

  geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	huis	huise

Zelfstandig naamwoord

huis

1. huis

Spaans

Werkwoord

vervoeging van
huir

huis

1. tweede persoon meervoud tegenwoordige tijd (presente) van huir

vervoeging van
huirse

huis

1. tweede persoon meervoud tegenwoordige tijd (presente) van huirse