huis

vervoeging van
	huizen

Nederlands

Uitspraak

Geluid: huis (hulp, bestand)
IPA: / hœys / (1 lettergreep)
- (Noord-Nederland): /ɦœʏ̯s/
- (Vlaanderen, Brabant): /ɦœːs/
- (Limburg): /hœːs/

Woordafbreking

huis

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord, via Middelnederlands huus van Oudnederlands hus, in de betekenis van ‘woning’ aangetroffen vanaf 893 ^[1]

Zelfstandig naamwoord

het huis o

(bouwkunde), (wonen) gebouw bestemd om in te wonen
- Zij wonen in een groot huis.
▸ Had ik de tocht niet beter 10 jaar kunnen uitstellen totdat ze uit huis zouden zijn?^[2]
geheel van de nakomelingen van één voorvader, verwijzing naar iemands afkomst
- Die mensen zijn alle afstammeling van het huis de Vries.
geheel van personen die officieel tot een vorstelijke familie worden gerekend
- Het huis van Oranje.
(bedrijf) eenvoudige onderneming van twee of meer personen
- Producten zijn te koop bij ons huis.
iets wat gemaakt is om een bepaalde inhoud te bevatten
- Het huis van de kogel.
zetel van een belangrijk persoon, bedrijf of instelling
- Het Witte Huis, het Anne Frankhuis, Huis ten Bosch, het Holland-Heinekenhuis.
(astrologie) elk van de twaalf sectoren van een horoscoop die te maken hebben met verschillende levensgebieden
- Het eerste huis van de horoscoop vertelt je meer over iemands fysieke verschijning

Synoniemen

[1] woonhuis
[2] geslacht
[4] firma
[5] omhulsel

Hyperoniemen

[1] woning, pand

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Verwante begrippen

huizer, huizing, inhuizen, samenhuizen, verhuizing
[1] appartement, bungalow, complex, flat, gebouw, honk, huurwoning, hypotheek, koophuis, kot, onderdak, onderkomen, onroerende goederen, oord, pand, perceel, residentie, stekkie, stulp, vastgoed, verblijf, verblijfplaats, villa, woning

Verwijzingen

huisjes melken, huisje, boompje, beestje, ouderlijk huis

Spreekwoorden

Uitdrukkingen en gezegden

[1]: er is geen huis met hem te houden

[1]: ergens kind aan huis zijn

[1]: heer des huizes

[1]: met de deur in huis vallen

[1]: ten huize van

[1]: van goeden huize

[1]: van huis en haard verdreven

Huizen op iemand kunnen bouwen

sterk op iemand kunnen vertrouwen

Een gouden dak op het huis hebben

wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld

Een zilveren dak op het huis hebben

wonen in een huis dat gebouwd is met geleend geld

Ergens als kind in huis zijn

ergens bekend of goed behandeld worden

Ik zet daar geen voet meer in huis

Ik wil hen niet meer bezoeken

In een glazen huis wonen

een persoon wier handelen veel kritiek kan krijgen omdat deze openbaar te volgen is

In het huis van de gehangene spreekt men niet van de strop

Met de deur in huis vallen

meteen ter zake komen / onmiddellijk over datgene beginnen waarvoor men kwam zonder

Steeds verder van huis raken

verder van je doel afraken

Zuinigheid met vlijt, bouwt huizen als kastelen.

door te sparen krijg je uiteindelijk een grote som geld

Vertalingen

1. gebouw bestemd om in te wonen

Lets: māja ^(lv)
Limburgs: hoes ^(li)
Litouws: namas ^(lt)
Middelengels: hous
Minangkabaus: rumah
Macedonisch: куќа ^(mk) v
Noors: hus ^(no) o
Nynorsk: hus ⁽ⁿⁿ⁾ o
Oekraïens: дім ^(uk) m (dim), будинок ^(uk) m (budynok)
Oskisch: 𐌌𐌖𐌁𐌝𐌓𐌕 (triibum)
Oudgrieks: οἷκος (oĩkos), οἰκία (oikia)
Oudhoogduits: hūs
Oudiers: teċ
Oudkerkslavisch: домъ (domŭ)
Oudnoords: hus ^(no) o
Perzisch: خانه ^(fa)
Papiaments: kas (Curaçao), cas (Aruba)
Pools: dom ^(pl) m
Portugees: casa ^(pt) v
Quechua: wasi ^(qu)
Roemeens: casă ^(ro) v
Russisch: дом ^(ru) m (dom)
Soemerisch: e₂
Slowaaks: dom ^(sk) m
Spaans: casa ^(es) v
Swahili: nyumba ^(sw)
Oost-Tochaars: oṣke, waṣt
West-Tochaars: ost, oskai
Taroko: sápah
Tsjechisch: dům ^(cs) m
Turks: ev ^(tr)
Tyap: a̱li ^(kcg)
Vietnamees: nhà ^(vi), ngôi nhà ^(vi), căn nhà ^(vi)
Welsh: ty ^(cy)
Zweeds: hus ^(sv) o

Werkwoord

huis

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van huizen
- Ik huis.
gebiedende wijs van huizen
- Huis!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van huizen
- Huis je?