kant

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kant    (hulp, bestand)
• IPA: /kɑnt/

Woordafbreking

• kant

Woordherkomst en -opbouw

• Vermoedelijk via het Oudfranse chant te herleiden tot het Latijnse cant[h]us, "velg". In de betekenis van ‘zijde, rand’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1248 . In de betekenis van ‘weefsel’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1617.

2,3	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kant	kanten
verkleinwoord	kantje	kantjes

Zelfstandig naamwoord

kant

1. o, (textiel) een vorm van vlechtwerk gemaakt van dunne linnen of katoenen draden

   • Het kant op de rok was netjes afgewerkt. 

2. m richting

   • De juiste kant werd aangegeven op het bord. 

   ▸ Waakzaam schoten mijn ogen alle kanten op, speurend naar verborgen slangen in het struikgewas.

3. m zijde

   • Een vel papier heeft twee kanten. 
   • Het is de vraag van welke kant je dat bekijkt. 

   ▸ `Van Sinterklaas tot Sintemaarten' is bestemd voor Nederland en Vlaanderen. Wij hopen van harte dat het boek, mede door de grote toewijding waarmee Otto Dicke het heeft geïllustreerd, met vreugde gebruikt zal worden. Niet alleen voor de jeugd, in gezin en school, maar ook door alleenstaanden en zieken. Kortom: allen die zich willen verdiepen in de 'feestelijke' kant van het leven.

   ▸ De hele dag was het vriendelijk en rustig weer geweest, maar nu kwam er vanaf de andere kant van de berg een zwaar onweer op me af dat om de paar seconden fel oplichtte.

4. o (kleur) de kleur van de onder [1] genoemde stof hebbend

   • Heeft u die ook in het kant? 

Synoniemen

• [4] kantkleur, kantkleurig

Hyponiemen

   

A-kant B-kant Maaskant Zaankant aanbodkant achterkant achtkant alençonkant benedenkant binnenkant boskant bovenkant buitenkant chantillykant dagkant driekant driekants faliekant graskant havenkant heikant houtkant huizenkant inkomstenkant inkoopkant kloskant kostenkant lijkant linkerkant meskant moederskant naaldkant nachtkant neerkant noordkant noordoostkant noordwestkant oeverkant ommekant onderkant onkant oostkant overkant productiekant raamkant rechterkant rugkant schaduwkant slootkant snijkant spoelkant stootkant straatkant tegenkant tegenkanting tuinkant uitgavenkant vaderskant valekant valkant velkant vellingkant verkoopkant vierkant vijfkant vleeskant voorkant vraagkant walkant wallenkant wankant waterkant weerkant wegkant werkgeverskant westkant windkant zeekant zelfkant zeskant zijkant zonkant zonnekant zuidkant zuidoostkant zuidwestkant

Afgeleide begrippen

   

kant-en-klaar kant-en-klaargerecht kant-en-klaargordijn kant-en-klaarmaaltijd kant-en-klaarpakket kant-en-klaarproduct kantappel kantbeitel kantboom kantbrief kanten kantengrip kanterkaas kanterstok kanthaak kanthout kanthouwen kantig kantjagen kantkleur kantkleurig kantklossen kantkoek kantkussen kantlaag kantlicht kantlijn kantrechten kantschool kantschrift kantshaak kantsteek kantsteen kantstuk kanttekenaar kanttekening kantvisserij kantvrucht kantwerk kantwerken negenkantig van kant maken

Verwante begrippen

• boord, flank, marge, rand, zijde, zijkant, zoom

Uitdrukkingen en gezegden

• langs de andere kant
• langs de andere kant
• Aan de andere kant...

Manier om aan te geven dat men ook tegenovergesteld over iets kan denken, dat er een zaak meerdere aspecten zitten

• Aan de kant zetten

Iemand of iets niet meer raadplegen of gebruiken

• Dat raakt kant noch wal.

Dat is onzin, dat is volstrekt onhoudbaar

• De liefde kan niet van één kant komen.

Als je samen iets doet, zal ieder afzonderlijk moeten bijdragen

• Een dubbeltje op zijn kant

Een gevaarlijke situatie die nog net goed is opgelopen

• Het gras aan de andere kant van de heuvel is altijd groener.

Men denkt vaak dat anderen geen problemen hebben, als men die zelf wel heeft

• Iemand van kant maken

Iemand doden

• Iets over zijn kant laten gaan

Zich ergens niets van aantrekken

• De kantjes eraf lopen

Niet zijn best doen voor iets, slecht werk afleveren

• De scherpste kantjes ervanaf halen

De meest harde, pijnlijke aspecten van iets (bijv. een maatregel) verzachten

• Geen kant op kunnen

Geen uitweg meer hebben

∗ Een kleine groep boeren blokkeert woensdagochtend opnieuw een distributiecentrum van ALDI in Drachten. Eén van de ALDI-vrachtwagens buiten de hekken kon door drie trekkers geen kant meer op.

Anagrammen

• tank

Vertalingen

    1. een vorm van vlechtwerk   

Deens: blonde (da) g Duits: Spitze (de) v Engels: lace (en)

Frans: dentelle (fr) v Spaans: encaje (es) m Vietnamees: ren (vi)

    2. richting   

Deens: side (da) g Frans: côté (fr) m

Papiaments: kanchi Vietnamees: bên (vi)

    3. zijde   

Deens: side (da) g Duits: Seite (de) v

Engels: side (en) Spaans: lado (es) m

    aan de andere kant   

Deens: på den anden side (da)

Duits: andererseits (de)

    aan de kant zetten   

Deens: droppe nogen (da)

Duits: den Laufpass geben

    Het gras aan de andere kant   

Deens: græsset er altid grønnere på den anden side (da)

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	kant	kanter	kantst
verbogen	kante	kantere	kantste
partitief	kants	kanters	-

Bijvoeglijk naamwoord

Woordherkomst en -opbouw

• Mogelijk uit het Nederduits, als equivalent van het voltooid deelwoord gekant

kant

1. met goed haakse, rechte zijden

   ▸ Dit zijn rechte balken van eikenhout met daaraan kant gezaagde planken.

2. in orde
3. (spreektaal) (in het Noorden van Nederland, als extra bevestiging) echt, waarachtig
4. kloek, stevig (vooral gezegd over mannen)

Uitdrukkingen en gezegden

• Kant en klaar

Geschikt om onmiddellijk te gebruiken

Werkwoord

vervoeging van
kanten

kant

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van kanten
2. gebiedende wijs van kanten

Gangbaarheid

• Het woord kant staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "kant" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Kleuren in het Nederlands (nld) (de kleuren zijn slechts indicatief) (zie ook: RAL-kleuren)

Bretons

Telwoord (bre)
0
1	11	10	100	103
2	12	20	200	106
3	13	30	300	109
4	14	40	400
5	15	50	500
6	16	60	600
7	17	70	700
8	18	80	800
9	19	90	900

Hoofdtelwoord

kant

1. honderd