rand
- rand
- [A] erfwoord Uit Middelnederlands rant, rand 'omlijsting, buitenste gedeelte, boord', waarschijnlijk het voltooid deelwoord van het werkwoord (Protogermaans) *hramjan 'remmen, tegenhouden', zie ook remmen. [1]
- In de betekenis van ‘kant’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1285 [2]
- [B] Leenwoord uit het Afrikaans, in de betekenis van ‘munteenheid van de Republiek van Zuid-Afrika’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1961 [2]
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | rand | randen |
verkleinwoord | randje | randjes |
[A] rand m
- de buitenkant van een gebied of een ding
- Een stuk blik met scherpe randen.
- Alleen door het zwakke schijnsel van de afgeschermde lantaarns en de witte randen van de trottoirs kon je zien waar je liep.[3]
- het extern gedeelte van de stad, beschouwd als zijnde onder invloed van het centrum
- de bovenkant van een bak of vat
- Tot de rand gevuld met soep.
- Hij staarde in een oude broodtrommel van email die tot de rand gevuld was met sleutels: lopers, steeksleutels, fietssleuteltjes en talloze andere.[4]
- ▸ Daarna liet ik de toeristen al snel achter me en volgde ik de trail die helemaal langs de rand van de vulkaankrater liep.[5]
- (figuurlijk) randgebieden of grensgebieden betreffend
- (materiaalkunde) afvalmateriaal, overgebleven aan de zijkant van de strook, om een of meer uitgesneden producten heen
- gebruikt als randversiering of omlijsting bij behangselpapier
- [1] kant, buitenkant, zijkant
- [3] bovenkant
|
- [1]: van de hoed en de rand weten
er alles vanaf weten
- [3]: aan de rand van het graf staan
de dood nabij zijn
- [3]: op de rand van de afgrond
bijna ten onder gaan
- [4]: Dat is op het randje.
Het ligt op de grens van wat nog kan.
- [4]: over het randje gaan
het is voorbij de grens wat nog kan
- ∗ Jeroen Post zegt dat hij "over het randje is gegaan": "Ik werd wakker met hartkloppingen. Ik ben er anderhalf jaar goed ziek van geweest", zegt hij in de documentaire. Ook Miljuschka Witzenhausen zegt dat ze "vaak letterlijk is omgevallen".[6]
- [4]: op den rand des verderfs
den ondergang nabij
1. de bovenkant van een bak of vat
2. het extern gedeelte van de stad, beschouwd als zijnde onder invloed van het centrum
- ↑ rand op website: Etymologiebank.nl
- 1 2 "rand" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Leonard de Vries, Chaweriem (1955)
- ↑ Ellen Ombre, Maalstroom (1992)
- ↑ Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑
Weblink bron “30 jaar geleden begon TMF, herinneringen nog springlevend” (1 mei 2025), NOS
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | rand | rands |
verkleinwoord | randje | randjes |
- Het woord rand staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "rand" herkend door:
99 % | van de Nederlanders; |
100 % | van de Vlamingen.[1] |
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
- rand
- kant, rand (buitenkant)
- rand (bovenkant)
- «Legg en iskule i hvert glass, fyll glasset nesten til randen med kaffe og topp glasset med krem.»
- Doe een bolletje ijs in elk glas, vul het glas bijna tot de rand met koffie en vul de bovenkant van het glas met slagroom.
- «Legg en iskule i hvert glass, fyll glasset nesten til randen med kaffe og topp glasset med krem.»
- (figuurlijk) grensbereik, grensgebied
- (kleding) streep
- «En bukse med røde render.»
- Een broek met rode strepen.
- «En bukse med røde render.»
- groef, voor
- «Ski med render i.»
- Ski's met voren erin.
- «Ski med render i.»
- [1]: grense
- [4]: stripe, strime
- [5]: fordypning
- rand
[A] rand v
- kant, rand (buitenkant)
- rand (bovenkant)
- «Fylle glaset til randa.»
- Het glas tot de rand vullen.
- «Fylle glaset til randa.»
- (figuurlijk) grensbereik, grensgebied
- (kleding) streep
- «Ei bukse med raude render.»
- Een broek met rode strepen.
- «Ei bukse med raude render.»
- groef, voor
- «Hoppski med tre render i.»
- Springski's met drie voren erin.
- «Hoppski med tre render i.»
- [1]: grense
- [1]: grenselinje
- [4]: stripe
- [4]: strime
- [5]: fordjuping
[C] rand v
- een vak of schap onder het dak boven de open haard in een rookhok of in een hut (bakhuisje, brouwhuisje of washuisje) in oude stijl op een boerderij.
- ↑
Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be