zijde

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zijde    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈzɛidə / (2 lettergrepen)

Gelijkklinkende woorden

• zeide

Woordafbreking

• zij·de

Woordherkomst en -opbouw

• [1] erfwoord via Middelnederlands  side zn  van Oudnederlands  sīda zn , aangetroffen vanaf 1151 (Reimbibel); gaat terug op Oergermaans *sīdōn- ‘flank, uiteinde’, zoals Duits Seite en Engels side, uitbreiding van het bijvoeglijk naamwoord *sīdaz ‘breed, wijd’ (waaruit zijd in ‘wijd en zijd’), dat terug op Proto-Indo-Europees *sh₁i-tó- gaat
• [2] via Middelnederlands side en middeleeuws Latijn sida van klassiek Latijn saeta "borstelig dierenhaar"; cognaat met Duits Seide dat ook op "sida" teruggaat en met Frans soie en Spaans seda die zich uit "saeta" hebben ontwikkeld

1.	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zijde	zijden zijdes
verkleinwoord

2.	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zijde
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de zijde v / m

1. grenslijn van een tweedimensionale figuur of het grensvlak van een lichaam

   • De ene zijde is beschreven, de andere is leeg gelaten. 

2. één kant van een conflict of een kant van een groep

   • Na een paar jaar had iedereen aan beide zijden het steeds moeilijker zich te herinneren waar die hele oorlog nu eigenlijk om begonnen was 

   ▸ De Franse president Macron prijst de paus ook voor zijn inzet voor armen en kwetsbaren. Hij noemt hem een bescheiden man die "altijd aan de zijde van de meest kwetsbaren stond". De Notre-Dame in Parijs luidt de klokken 88 keer als eerbetoon aan de paus, die 88 jaar is geworden.

3. zeer zachte stof gemaakt van cocons van de zijderups

   • Deze rok is van zijde. 

Synoniemen

• zij (uitspraakvariant, alleen nog ganbaar in de betekenis "kant")
• [1] kant, zijkant

Hyponiemen

   

NAVO-zijde aan gene zijde aanbodzijde acetaatzijde (2) achterzijde actiefzijde bakboordzijde beeldzijde beiderzijds bembergzijde benedenzijde binnenzij binnenzijde bladzijde boomzijde borduurzijde bourettezijde bovenzijde broekzijde buikzijde buitenzijde bureauzijde chappezijde (2) creditzijde dagzijde debetzijde epistelzijde evangeliezijde floretzij floretzijde floszijde (2) galetzijde haarzijde halfzijde handzijde harerzijds hunnerzijds inkomstenzijde jouwerzijds keerzijde kopzijde kruiszijde kunstzijde (2) landzijde langszijde lichtzijde lijzij lijzijde linkerzijde loefzijde mijnerzijds moederszijde moslimzijde muntzijde nachtzijde natuurzij natuurzijde noordoostzijde noordwestzijde noordzijde ommezij ommezijde onderzij onderzijde onzerzijds oostzijde organsijnzijde overheidszijde overzijde parkzijde passiefzijde pelzijde pongézijde rechterzijde rechthoekszijde rectozijde regeringszijde rugzijde schaduwzijde slagzijde spinnenzijde stadszijde stikzij stikzijde straatzijde stuurboordzijde tafzij tafzijde (2) tandzijde tegenzijde ter ene zijde terzijde tramzijde tuinzijde uwerzijds vaderszijde versozijde vleeszijde vloszijde voorzijde vraagzijde wanzijde waszijde wederzijde wederzijds weerszijde werkgeverszijde werknemerszijde westzijde windzijde zeezijde zijnerzijds zonzijde zuidoostzijde zuidwestzijde zuidzijde zuigzijde zwaardzijde

Afgeleide begrippen

   

achtzijdig afzijdig alzijdig driezijdig dubbelzijdig eenzijdig enkelzijdig halfzijdig kromzijdig meerzijdig negenzijdig onzijdig rechtzijdig tienzijdig twaalfzijdig tweezijdig veelzijdig vierzijdig vijfzijdig zeszijdig zevenzijdig zijde-industrie (2) zijdeaap zijdeaapje (2) zijdeachtig (2) zijdebij zijdebloem zijdecocon (2) zijdecultuur (2) zijdedraad zijdefabriek (2) zijdeglans (2) zijdegrijs (2) zijdehoen (2) zijdehoenderen zijdehoenders zijdelings zijdelint zijden (2) zijdenhemdje (2) zijdepapier (2) zijdepijn zijdeplant (2) zijderoute (2) zijderups (2) zijdeschilderen (2) zijdespinnerij (2) zijdestaart (2) zijdestreep zijdeteelt (2) zijdeveld (2) zijdevlinder (2) zijdewerker (2) zijdewever zijdewind zijdeworm (2) zijdezacht zijgevel

Afgeleide begrippen

• Zijde

Vertalingen

    1. kant   

Duits: Seite (de) v Engels: side (en) Esperanto: flanko (eo) Frans: côté (fr) m, flanc (fr) m Grieks: μετάξι (el) o

Papiaments: banda Spaans: lado (es) m

    2. vezel van de cocon van de zijdevlinder   

Duits: Seide (de) v Engels: silk (en)

Esperanto: silko (eo) Frans: soie (fr) v Spaans: seda (es) v

Gangbaarheid

• Het woord zijde staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zijde" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.