kat

vervoeging van
	katten

Universeel taalgebruik

Symbool

kat

(natuurkunde), (eenheid) het symbool voor katal, een eenheid voor katalytische activiteit

Verwante begrippen

eenheden van katal
ykat • zkat • akat • fkat • pkat • nkat • μkat • mkat • ckat • dkat • kat • dakat • hkat • kkat • Mkat • Gkat • Tkat • Pkat • Ekat • Zkat • Ykat

Nederlands

Uitspraak

Geluid: kat (hulp, bestand)
IPA: / kɑt / (1 lettergreep)

Woordherkomst en -opbouw

erfwoord via Middelnederlands catte van Oudnederlands katta, in de betekenis van ‘katachtige’ aangetroffen vanaf 1165 (cognaat met, maar niet ontleend aan Latijn cattus) ^[1] ^[2]
[5] (verkorting) van bekattering, in de betekenis van ‘standje’ aangetroffen vanaf 1976 ^[3] ^[4]

Zelfstandig naamwoord

kat v/m

(roofdieren) bepaald soort zoogdier, Felis sylvestris catus , tot de katachtigen behorende soort die tam is geworden
(roofdieren) zoogdier dat behoort tot een geslacht van vleesetende dieren, zoals de tijgers en leeuwen
(informeel) grote pluizige windprotectiehoes voor microfoons
(figuurlijk) meisje dat zich vals gedraagt
bitse terechtwijzing
(scheepvaart) (verkorting) kleiner anker dat tot versterking van een groter anker uitgeworpen wordt

1. Een cyperse kat.
2. De moeraskat is een kat die in Azië voorkomt.
3. Een standaard met microfoon die door een kat tegen geruis wordt beschermd.
6. Een gebroken kat uit de 19e eeuw.

Uitdrukkingen en gezegden

[1] als een kat om de hete brij draaien
om de zaak heen praten om conflicten te vermijden
[1] als kat en hond zijn
in voortdurende ruzie zijn
[1] de kat bij het spek zetten
[1] de kat bij de melk zetten
[1] de kat de bel aanbinden
[1] de kat in het donker knijpen
[1] de kat op het spek binden
[1] de kat sturen
wegblijven
[1] de kat uit de boom kijken
[1] een kat een kat noemen
[5] een kat geven
een snauw geven
[1] een kat in de zak kopen
[1] er is geen kat
[1] kat in 't bakkie
makkelijk, iets dat weinig moeite kost
[1] katje lam zijn
stomdronken zijn
[1] nu komt de kat op de koord
[1] verzopen katje
iemand die helemaal doorweekt is door de regen

∗ De man keek me aan; zijn lichte ogen verdwenen bijna tussen zijn rimpels toen hij lachte. 'Ho, juffertje' Hij tikte tegen zijn pet. 'Je lijkt wel een verzopen katje. Waar kom jij ineens vandaan?'^[5]

	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	kat	katten	katte	kattene
genitief	kats	kattens	kattes	kattenes

	enkelvoud				meervoud
	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind	geheel	gemuteerd	verkleind	gemuteerd verkleind
nominatief	kat	chat	ketje	chetje	ket	chet	ketjes	chetjes
genitief	kat	chat	ketjes	chetjes	ket	chet	ketjes	chetjes
locatief	kattes	chattes	katteske	chatteske	kattese	chattese	katteskes	chatteskes
datief	kat(te)	chat(te)	ketje	chetje	ket	chet	ketjes	chetjes
accusatief	kat	chat	ketje	chetje	ket	chet	ketjes	chetjes

		enkelvoud	meervoud
nominatief		kat	kati / katové
genitief		kata	katů
datief	korte vorm	katu	katům
datief	lange vorm	katovi	katům
accusatief		kata	katy
vocatief		kate	kati / katové
locatief	korte vorm	katu	katech
locatief	lange vorm	katovi	katech
instrumentalis		katem	katy

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[6]

persoon	enkelvoud	meervoud
eerste	an	nit
tweede	kat	kit
derde	at	it