toe
Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
- toe
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘bijwoord van richting’ voor het eerst aangetroffen in 901 [1]
- bijwoordelijke vorm van tot
vnw. bijw. | ||
---|---|---|
voorzetselbijwoord | toe | |
persoonlijk | ertoe | |
aanwijz. | nabij | hiertoe |
veraf | daartoe | |
vragend/betrekk. | waartoe |
Bijwoord
toe
- prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord.
- ertoe: hij behoort niet tot die groep ->hij behoort er niet toe.
- bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord
- bijv. toezeggen: ik zeg niets toe.
- tot ... toe met genitief van een werkwoord
- «... tot bloedens toe.»
- .. totdat men ging bloeden
- «... tot bloedens toe.»
- andere werkwoorden: berstens, rottens, huilens, brakens, bezwijkens, brekens, walgens, lachens, ziens, vindens, bloedens, vervelens, zwichtens, ontbindens, ontbrandens, ontploffens, wordens, stervens, verheugens, bedroevens, bedriegens, blauwwordens, verdrinkens, smorens, ziedens, overstromens, vergaans, vallens, stollens, verblindens, bezwijmens, verachtens, aanbiddens, verkolens, volgens, lijdens, juichens, dodens, luidens
stellend | |
---|---|
onverbogen | toe |
verbogen | (alleen predicaat) |
Bijvoeglijk naamwoord
toe
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
Tussenwerpsel
toe
- aansporing
- Toe maar!
Gangbaarheid
- Het woord toe staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "toe" herkend door:
99 % | van de Nederlanders; |
98 % | van de Vlamingen.[2] |
Verwijzingen
Afrikaans
Uitspraak
Voegwoord
toe
- toen
- «Sestig mense is gister uit die River Club ontruim toe die walle van die Liesbeekrivier in Observatory oorstroom het. »
- Zestig mensen zijn gisteren uit de River Club geëvacueerd, toen de kades van de Liesbeekrivier in Observatory overstroomden.
- «Sestig mense is gister uit die River Club ontruim toe die walle van die Liesbeekrivier in Observatory oorstroom het. »
Engels
enkelvoud | meervoud |
---|---|
toe | toes |
Zelfstandig naamwoord
toe
Limburgs
Uitspraak
- IPA: /tuː/ (Etsbergs)
Bijvoeglijk naamwoord
toe
Bijwoord
toe
- dicht
- «Dooch dien däör toe!»
- Doe dit deur dicht!
- «Dooch dien däör toe!»
Persoonlijk voornaamwoord
toe
- gemuteerde nominatief van doe.