boer

boer door Lesser Ury

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  boer    (hulp, bestand)
• IPA: / bur / (1 lettergreep), /buːr/

Woordafbreking

• boer

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘landbouwer’ voor het eerst aangetroffen in 1516
• In de betekenis van ‘oprisping’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1704
• In de betekenis van ‘naam van een speelkaart’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1828
• Verwant aan bouwen en buur

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boeren
verkleinwoord	boertje	boertjes

Zelfstandig naamwoord

boer m

1. (landbouw) (beroep) landbouwer, agrariër, landman

   • In Groningen wonen rijke boeren op het Hoogeland. 

2. door uitbreiding: iedereen die iets levert of produceert

   • ik ga naar de patatboer, even een vette bek halen 

3. (scheldwoord) persoon zonder of met weinig beschaving

   • De supporters van PSV worden ook wel uitgescholden voor boeren. 

4. speelkaart waarvan de waarde meestal tussen die van de 10 en de vrouw ligt

   • Bij klaverjassen heet de troef-boer ook wel jas vandaar de term klaverjassen. 

5. geluid dat wordt geproduceerd als lucht uit de maag via de slokdarm naar buiten komt

   • De onbeschofte man liet een luide boer. 

   ▸ Zeker te weten,' beaamde Joop en hij liet een zachte boer zonder zich hiervoor te verontschuldigen.

Anagrammen

• ober
• robe

Hyponiemen

   

Nijboer Vonkenboer aalboer aardappelboer asboer autoboer bedrijfsboer bejaardenboer berenboer bergboer beugelboer biesboer bioboer boerenland bollenboer botboer boterboer bouwboer cacaoboer cocaboer collega-boer dakboer dalboer domeinboer duinboer ecoboer educatieboer eierboer funboer ganzenboer garfboer graanboer graasboer greidboer grensboer grindboer groenboer groenteboer hartenboer heiboer heijboer herenboer hobbyboer homoboer hooiboer houtboer hulpboer ijsboer kaasboer kabelboer kampeerboer keuterboer kippenboer klaverboer kleiboer koekenboer koffieboer kolenboer krantenboer kustboer landschapsboer lesboer lorrenboer melkboer meubelboer molkenboer natuurboer olieboer pachtboer padieboer palingboer papboer patatboer platenboer plugboer pluimveeboer polderboer pornoboer precisieboer privéboer rijstboer ruitenboer satellietboer schapenboer scharrelboer schillenboer scholteboer schoppenboer seksboer sigarenboer sinaasappelboer soepboer softwareboer stadsboer suikerboer trekboer troefboer turfboer vakantieboer varkensboer veeboer veenboer videoboer visboer voddenboer weideboer wijnboer windboer wolboer wortelboer zandboer zeeboer zetboer zorgboer zuivelboer

Afgeleide begrippen

   

Boerenkrijg Boerenoorlog Boerenrepubliek Boerenstaat Boergas Boerhaar boerachtig boerakker boerdonk boerelaan boeren boerenachterban boerenactie boerenafkomst boerenarbeider boerenbedrieger boerenbedrijf boerenbedrog boerenbelang boerenbestaan boerenbestuur boerenbevolking boerenbeweging boerenbond boerenbont boerenboon boerenboter boerenbreedband boerenbrood boerenbruiker boerenbruiloft boerenbruin boerenbuiten boerencamping boerencijfer boerencoöperatie boerencultuur boerendans boerendeern boerendemonstratie boerendochter boerendorp boerenerf boerenfamilie boerenfeest boerenfront boerengat boerengehucht boerengemeenschap boerengezin boerenglossy boerengoed boerengolf boerengolfer boerengrauw boerengroentesoep boerenham boerenheikneuter boerenherberg boerenhoeve boerenhof boerenhofstede boerenhofstee boerenhond boerenhufter boerenhuis boereninflatie boerenjaar boerenjasmijn boerenjongen boerenkaas boerenkaffer boerenkalk boerenkandeel boerenkapel boerenkar boerenkarhengst boerenkermis boerenkers boerenkeuken boerenkiel boerenkind boerenkinkel boerenkip boerenkleed boerenkloen boerenknaap boerenknecht boerenknoop boerenkoffie boerenkolonisatie boerenkool boerenkoolvoetbal boerenkop boerenkost boerenkrijt boerenland boerenleenbank boerenleider boerenleven boerenlobby boerenlook boerenlucht boerenluis boerenlul boerenmanifestatie boerenmarkt boerenmeid boerenmeisje boerenmens boerenmetworst boerenmilieu boerenmoes boerenmosterd boerennachtegaal boerenomelet boerenopstand boerenorganisatie boerenpaard boerenpartij boerenpaté boerenpioen boerenplaag boerenplaats boerenplatting boerenprotest boerenpruim boerenpummel boerenraad boerenrepubliek boerenrock boerenrotting boerenschoolmeester boerenschroom boerenschuur boerensjees boerenslag boerenslede boerenslimheid boerenstand boerenstiel boerenstreek boerenstulp boerentaal boerenteen boerentoeslag boerentoren boerentrien boerentrut boerenvakbond boerenverdriet boerenverstand boerenverzet boerenvolk boerenvoorman boerenvrouw boerenwagen boerenwerf boerenwerk boerenwerktuig boerenwijsheid boerenwinkel boerenwoning boerenwormkruid boerenworst boerenzaterdag boerenzoon boerenzwaluw boerig boerman boers boerschap verboeren

Uitdrukkingen en gezegden

• Als de vos de passie spreekt, boer pas op je kippen (/ganzen)

als een bedrieger vrome dingen zegt moet je extra voorzichtig met deze persoon zijn

• De boer op gaan

de (niet-fysieke) markt opgaan om iets te verkopen

• Lachen als een boer die kiespijn heeft

geforceerd en meestal niet oprecht lachen

• Wat de boer niet kent dat eet hij niet

onbekend maakt onbemind ofwel: als iets onbekend is eten sommige mensen dat niet

• Zo vraagt men de boer ( of boeren) de kunst af

• En de boer, hij ploegde voort

Een boer moet altijd voortdoen met zaaien en planten, ook al zijn de prijzen niet goed, of mislukt de oogst (figuurlijk: niet opgeven)

Vertalingen

    1. landbouwer   

Afrikaans: boer (af) Alemannisch: Landwirt, Puur Beiers: Baua (bar) Deens: bonde (da) g Duits: Bauer (de) m Engels: farmer (en), peasant (en) Faeröers: bóndi (fo) m Frans: fermier (fr) m, paysan (fr) m, campagnard (fr) m Fries: boer (fy), agrariër (fy) Grieks: αγρότης (el) m

Italiaans: contadino (it) m IJslands: bóndi (is) m Nedersaksisch: boer (nds), Biuer (nds), Buer (nds), Bur (nds), Buuer (nds), Buu'r (nds), Buur (nds) Pools: rolnik (pl) m Roemeens: țăran (ro) m Schots: fermer (sco) Spaans: campesino (es) m, labrador (es) m, paisano (es) m, agrícola (es) m, agricultor (es) m Tsjechisch: farmář (cs) mbezield, zemědělec (cs) mbezield Zweeds: bonde (sv) g

    3. persoon zonder of met weinig beschaving   

Pools: wieśniak (pl) m

    4. speelkaart   

Duits: Bube (de)m Engels: jack (en) Frans: valet (fr)m

Pools: walet (pl) m Spaans: sota (es) v Zweeds: knekt (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
boeren

boer

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van boeren
   

   • Ik boer. 

2. gebiedende wijs van boeren
   

   • Boer! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van boeren
   

   • Boer je? 

Gangbaarheid

• Het woord boer staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "boer" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boeren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman

Afrikaans

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boere
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman

Drents

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boeren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman

Fries

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman

Gronings

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boeren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boeren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman

Schrijfwijzen

Biuer Buer Bur

Buuer Buu'r Buur

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Twents

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boeren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman

Veluws

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	boer	boeren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

boer

1. (landbouw)(beroep) boer; landbouwer, agrariër, landman