geluk

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  geluk    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣəˈlʏk / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /χəˈlɵk/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ɣəˈlɵk/

Woordafbreking

• ge·luk

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘voorspoed’ voor het eerst aangetroffen in 1240
• Naamwoord van handeling van lukken met het voorvoegsel ge-

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	geluk	gelukken
verkleinwoord	gelukje	gelukjes

Zelfstandig naamwoord

het geluk o

1. prettige loop van de omstandigheden
2. prettige gemoedstoestand waarin men tevreden is met zichzelf en met de omgeving

   ▸ Het was een groot feest in Deventer: Deventer kan zijn geluk niet op na bekerwinst Go Ahead Eagles: 'We gaan Europa in!' De horeca in het centrum van Deventer had al eerder afgesproken om middernacht te sluiten. Vanaf toen stroomde de binnenstad dan ook grotendeels leeg.

Antoniemen

• ongeluk

Uitdrukkingen en gezegden

• Het geluk is met de dommen

Mensen die dom en/of onhandig zijn, hebben zoveel geluk dat ze het er toch goed vanaf brengen (ofwel: je hebt eigenlijk meer aan puur geluk dan aan gezond verstand)

• Ongeluk in het spel, geluk in de liefde

Wie pech heeft in iets onbelangrijks kan geluk hebben bij iets belangrijkers

• Zijn geluk niet op kunnen

Maximaal blij zijn

•  Ik liep op een tapijt van kleine witte en roze bloemen en kon mijn geluk niet op.  

Hyponiemen

• beginnersgeluk, flessengeluk, kannengeluk, levensgeluk, slaapkamergeluk

Afgeleide begrippen

   

gelukkig geluksbode geluksdag geluksdubbeltje gelukseffect geluksfactor geluksgetal geluksgevoel geluksgodin gelukshans gelukskind geluksniveau geluksnummer geluksonderzoek gelukspoppetje geluksroes geluksspel geluksstaat geluksster gelukstelegram gelukstreffer geluksvogel gelukszon gelukwens gelukwensen gelukzak gelukzalig gelukzoeker

Vertalingen

    1. prettige loop van de omstandigheden   

Bretons: chañs (br) v Cornisch: füs (kw) Deens: held (da), lykke (da) Duits: Glück (de) o Engels: luck (en), happiness (en) Frans: chance (fr) v, bonheur (fr) m Fries: gelok (fy) Iers: ádh (ga) m

Manx: aigh (gv) Noors: lykke (no) Papiaments: felisidat Schots-Gaelisch: sealbh (gd) m Spaans: felicidad (es) v, suerte (es) v Welsh: lwc (cy) Zweeds: tur (sv), lycka (sv)

Werkwoord

vervoeging van
gelukken

geluk

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gelukken
   

   • Ik geluk. 

2. gebiedende wijs van gelukken
   

   • Geluk! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gelukken
   

   • Geluk je? 

Gangbaarheid

• Het woord geluk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "geluk" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.