kerk

Nederlands

Uitspraak

Geluid: kerk (hulp, bestand)
IPA: / ˈkɛr^ək / (1 of 2 lettergrepen); /kɛrk/

Woordafbreking

kerk

Woordherkomst en -opbouw

Oud leenwoord, via Middelnederlands kerke en Oudnederlands kirika van Oudgrieks κυριακόν (kuriakón) "(huis) van de Heer", in de betekenis van ‘bedehuis’ voor het eerst aangetroffen in 777 ^[1] ^[2] ^[3]

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kerk	kerken
verkleinwoord	kerkje	kerkjes

Zelfstandig naamwoord

de kerk v / m

(religie) (bouwkunde) openbaar gebouw voor religieuze handelingen of samenkomsten
▸ En over zijn graf werd een prachtige kerk gebouwd, die het middelpunt werd van de Nicolaasverering.^[4]

▸ Als ik vroeger naar een nieuwe plaats verhuisde, bezocht ik steevast alle kerken van de stad.^[5]
(religie) religieuze stroming
(religie) georganiseerde groep die bepaalde religieuze, m.n. christelijke, standpunten aanhangt (bijv. Katholieke Kerk, Gereformeerde Kerk etc.)
▸ CDA-leider Bontenbal is verdrietig over de dood van paus Franciscus. "Deze paus gaf de Katholieke Kerk een menselijk gezicht."^[6]
(religie) (in engere zin) gemeenschap van alle christenen
(metonymisch) groep gelovigen als zodanig
▸ Het was een bewustwordings-survival-oefening van de kerk van zijn ouders.^[5]

Synoniemen

2 geestelijkheid, clerus

Opmerkingen

In bet. 3 en 4 kan kerk volgens de spellingregels met een hoofdletter worden geschreven, wanneer het als (deel van) een naam wordt gebruikt; in bet, 2 niet omdat het dan de aanduiding voor een stroming betreft
In bet. 2, 3 en 4 wordt het woord meestal vrouwelijk gebruikt, zeker in de schrijftaal. In bet. 1 zijn zowel mannelijke als vrouwelijke verwijswoorden mogelijk, waarbij de mannelijke verwijzing vooral voorkomt in het noordelijk deel van het Nederlandse taalgebied.

Synoniemen

kerkgebouw

Verwante begrippen

synagoge, moskee, tempel

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

[1] in de kerk geboren zijn
de deur open laat staan
[1] vloeken in de kerk
iets doen dat ondenkbaar of taboe is
[1] voor het zingen de kerk uit
[1] voor het zingen de kerk uitgaan
(seksualiteit) zorgen dat de zaaduitstorting niet in de vagina terechtkomt

Spreekwoorden

[1] de kogel is door de kerk
de lastige beslissing is genomen

Vertalingen

1. openbaar gebouw voor religieuze handelingen of samenkomsten

Albanees: kisha ^(sq)
Arabisch: كنيسة ^(ar) v (kanīsa)
Armeens: եկեղեցի ^(hy) (yekeġec'i)
Asturisch: ilesia ^(ast) v
Baskisch: eliza ^(eu)
Bosnisch: crkva ^(bs) v
Bulgaars: църква ^(bg) v, черква ^(bg) v
Catalaans: església ^(ca) v
Chinees: 教堂 ^(zh) (jiàotáng)
Deens: kirke ^(da) g
Duits: Kirche ^(de) v
Engels: church ^(en), kirk ^(en)
Esperanto: eklezio ^(eo)
Estisch: kirik ^(et)
Fins: kirkko ^(fi)
Frans: église ^(fr) v
Galicisch: igrexa ^(gl) v
Georgisch: ეკლესია ^(ka) (eklesia)
Grieks: εκκλησία ^(el) v (eklisía) , ναός ^(el) m (naós)
Hebreeuws: כנסיה ^(he) v (knesia)
Hongaars: templom ^(hu), egyház ^(hu)
Ido: kirko ^(io)
Iers: eaglais ^(ga) v, teampall ^(ga) m
IJslands: kirkja ^(is) v
Indonesisch: gereja ^(id)
Interlingua: ecclesia ^(ia)
Italiaans: chiesa ^(it) v
Japans: 教会 ^(ja) (きょうかい, kyōkai)
Javaans: greja ^(jv)
Jiddisch: קירך ^(yi) v (kirkh)
Koreaans: 교회 ^(ko) (gyohoe)
Kroatisch: crkva ^(hr) v
Latijn: ecclesia ^(la) v

Lets: baznīca ^(lv)
Litouws: bažnyčia ^(lt)
Malagasy: fiangonana ^(mg)
Maltees: knisja ^(mt), tempju ^(mt)
Marshallees: mon jar
Nederlands: kerk ^(nl) v
Nedersaksisch: kark ^(nds)
Noors: kirke ^(no) v
Nynorsk: kyrkje ⁽ⁿⁿ⁾ v
Occitaans: glèisa ^(oc) v
Oekraïens: церква ^(uk) v
Perzisch: کِلیسا ^(fa) (kelisā)
Pools: kościół ^(pl) m
Portugees: igreja ^(pt) v, templo ^(pt) m
Roemeens: biserică ^(ro) v
Russisch: церковь ^(ru) v, костёл ^(ru) m
Schots: kirk ^(sco)
Schots-Gaelisch: eaglais ^(gd) v
Servisch:
Cyrillisch: црква ^(sr) v

Westers: crkva ^(sr) v
Sloveens: cerkev ^(sl) v
Slowaaks: kostol ^(sk) m, cirkev ^(sk) m
Spaans: iglesia ^(es) v
Swahili: kanisa ^(sw)
Tagalog: simbahan ^(tl)
Telugu: చర్చి ^(te) (charchi)
Thai: โบสถ์ ^(th) (bòht)
Tok Pisin: sios ^(tpi)
Tsjechisch: kostel ^(cs) m, církev ^(cs) m
Turks: kilise ^(tr)
Vietnamees: nhà ^(vi) thờ
Welsh: eglwys ^(cy) v, llan ^(cy) v
Zweeds: kyrka ^(sv) g

2. Christelijke organisatie voor beleving van een specifieke christelijke godsdienst

Japans: 教会 ^(ja) (きょうかい, kyōkai)
Kroatisch: crkva ^(hr) v
Maltees: Knisja ^(mt)
Nederlands: kerk ^(nl) v
Pools: kościół ^(pl) m
Portugees: igreja ^(pt) v
Roemeens: biserică ^(ro)
Russisch: церковь ^(ru) v
Schots: kirk ^(sco)
Servisch:
Cyrillisch: црква ^(sr) v

Westers: crkva ^(sr) v
Sloveens: Cerkev ^(sl) v
Slowaaks: cirkev ^(sk) v
Spaans: iglesia ^(es) v
Tagalog: simbahan ^(tl)
Tsjechisch: církev ^(cs) v
Turks: kilise ^(tr)
Zweeds: kyrka ^(sv) g

3. Georganiseerde groep die bepaalde christelijke standpunten aanhangt

Engels: church ^(en)

Spaans: iglesia ^(es) v

Gangbaarheid

Het woord kerk staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kerk" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[7]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ kerk op website: Etymologiebank.nl
↑ "kerk" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑
Marijke van Raephorst
“Het hele jaar rond: van Sinterklaas tot Sintemaarten” (1973), Lemniscaat , p. 10
1 2
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Weblink bron “Bedroefde reacties op dood van paus: 'Miljoenen mensen geïnspireerd'” (21 april 2025), NOS
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Afrikaans

Uitspraak

IPA /kɛrk/ geluid

Zelfstandig naamwoord

kerk

(religie) kerk

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=kerk&oldid=5281853"