ons

Nederlands

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1e persoon	ik 'k	mij me	wij we	ons
2e persoon (informeel)	jij je	jou je	jullie	jullie
2e persoon (formeel)	u	u	u	u
2e persoon (regionaal)	gij ge	u	gij ge	u
3e persoon (mannelijk)	hij ie	hem 'm	zij ze	(dat.) hun (acc.) hen ze
3e persoon (vrouwelijk)	zij ze	haar 'r, d'r
3e persoon (onzijdig)	het 't	het 't
	Boven: benadrukte vorm. Onder: onbenadrukte vorm

Uitspraak

• Geluid:  ons    (hulp, bestand)
• IPA: / ɔns / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• ons

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans of Latijn, in de betekenis van ‘gewicht’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240
• In de betekenis van ‘bezittelijk voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

Persoonlijk voornaamwoord

ons

1. 1e persoon meervoud als (direct of indirect) object of na een voorzetsel;

   • Hij zag ons in de stad. 
   • Hij heeft ons dit gegeven. 
   • Hij doet het voor ons. 

   ▸ Na een gigantische knal vlak boven ons hoofd stonden de stoere jonge gasten binnen tien seconden ook binnen.

Afgeleide begrippen

• onszelf

Verwante begrippen

• wij

Vertalingen

    1. 1e persoon meervoud als (direct of indirect) object of na een voorzetsel   

Afrikaans: ons (af) Duits: uns (de) Engels: us (en) Frans: nous (fr)

Nedersaksisch: ons (nds) Oekraïens: нас (uk) (nas), нам (uk) (nam), нами (uk) (namy) Papiaments: òns Russisch: нас (ru) (nas), нам (ru) (nam), нами (ru) (namy)

	enkelvoud		meervoud
	verplicht	keuze	verplicht	keuze
1e persoon	mij me	mijzelf mezelf	ons	onszelf
2e persoon (informeel)	je	jezelf	je	jezelf
2e persoon (formeel)	zich	zichzelf	zich	zichzelf
2e persoon (regionaal)	u	uzelf	u	uzelf
3e persoon	zich	zichzelf	zich	zichzelf

Wederkerend voornaamwoord

ons

1. 1e persoon meervoud;

   zich aankleden: wij kleedden ons aan.

Opmerkingen

• Deze vorm wordt gebruikt als de reflexiviteit verplicht is, dat wil zeggen dat het werkwoord alleen als wederkerend gebruikt kan worden. Ook optioneel wederkerende werkwoorden kunnen het gebruiken maar voor deze is onszelf gebruikelijker.

	enkelvoud		meervoud
	bijvoeglijk	zelfstandig	bijvoeglijk	zelfstandig
1e persoon	mijn m'n	mijne	ons, onze	onze
2e persoon (informeel)	jouw je	jouwe	jullie je	-
2e persoon (formeel) (regionaal)	uw	uwe	uw	uwe
3e persoon (mannelijk)	zijn z'n	zijne	hun	hunne
3e persoon (vrouwelijk)	haar d'r, 'r	hare
3e persoon (onzijdig)	zijn z'n (ervan)	zijne
	Boven: benadrukte vorm. Onder: onbenadrukte vorm

Bezittelijk voornaamwoord

ons, onze (verbogen vorm)

1. van de 1e persoon meervoud

   • Dit is ons huis. 
   • Dit is onze huisdeur. 

Vertalingen

    1. van de 1e persoon meervoud   

Afrikaans: ons (af) Duits: unser (de) Engels: our (en) Frans: notre (fr)

Papiaments: òns Russisch: наш (ru) Turks: -miz (tr) Spaans: nuestro (es) m, nuestra (es) v

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ons	onsen onzen
verkleinwoord	onsje	onsjes

Zelfstandig naamwoord

ons o

1. (eenheid) niet officiële gewichtsmaat van 100 gram

   • Mag het een ons meer zijn? 

2. (eenheid), (verouderd) een eenheid van gewicht van voor de invoering van het decimale stelsel en was 1/16 van een pond (ca. 480 gram) of 1/12 van een medicinaal pond (ca. 375 gram)

   • Een ons was onderverdeeld in acht drachma's. 

Uitdrukkingen en gezegden

• een onsje minder
• tot hij een ons weegt

Verwante begrippen

eenheden van massa (gewicht) in het Nederlands (nld)
yoctogram • zeptogram • attogram • femtogram • picogram • nanogram • microgram • milligram • centigram • decigram • gram • decagram • hectogram • kilogram • megagram • gigagram • teragram • petagram • exagram • zettagram • yottagram
ons • pond • ton buiten gebruik: drachma • grein • lood • medicinaal pond • scrupel

Gangbaarheid

• Het woord ons staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "ons" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Achterhoeks

Persoonlijk voornaamwoord

ons

1. ons; 1e persoon meervoud datief en accusatief

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

	enkelvoud		meervoud
	onderwerp	voorwerp	onderwerp	voorwerp
1e persoon	ek	my	ons	ons
2e persoon (informeel)	jy	jou	julle	julle
2e persoon (formeel)	u	u	u	u
3e persoon (mannelijk)	hy	hom	hulle	hulle
3e persoon (vrouwelijk)	sy	haar
3e persoon (onzijdig)	dit	dit

Uitspraak

• IPA: /õːs/

Persoonlijk voornaamwoord

ons

1. eerste persoon meervoud onderwerp: wij.
2. eerste persoon meervoud voorwerp: ons.

Bezittelijk voornaamwoord

ons

1. eerste persoon meervoud: ons, onze.

Middelnederlands

			nominatief		genitief		datief		accusatief
			vol	clit.	vol	clit.	vol	clit.	vol	clit.
enk	1e		ic		mijns		mi		mi
	2e		du	-tu	dijns		di		di
	3e	m	hi	-i	sijns	-es -s	hem	-em -en	hem	-en -ene -ne
		f	si	-se	haer	-ere -re -er	haer	-ere -re -er	haer	-se
		n	het	t- -et -t	-	-es -s	hem		het	-et -t
mv	1e		wi		onser		ons		ons
	2e		ghi	-i	uwer		u		u
	3e		si	-se	haer	-ere -re -er	hem hen	-en	hem hen	-se

Persoonlijk voornaamwoord

ons

1. datief en accusatief eerste persoon meervoud: ons

Wederkerend voornaamwoord

ons

1. ons

Nedersaksisch

Persoonlijk voornaamwoord

ons

1. ons; 1e persoon meervoud datief en accusatief

Schrijfwijzen

• uns

Verwante begrippen

• hee
• iej
• ik
• um
• zee

Bezittelijk voornaamwoord

ons

1. ons; van de 1e persoon meervoud

Verwante begrippen

• mien
• zien

Twents

Persoonlijk voornaamwoord

ons

1. ons; 1e persoon meervoud datief en accusatief

Verwante begrippen

• hee
• iej
• ik
• um
• zee

Veluws

Bezittelijk voornaamwoord

ons

1. ons; van de 1e persoon meervoud