ton

Niet te verwarren met: Ton

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  ton    (hulp, bestand)
• IPA: /tɔn/

Woordafbreking

• ton

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het middeleeuws Latijn, in de betekenis van ‘vat’ voor het eerst aangetroffen in 1285
• In de betekenis van ‘telwoord: 100.000 (oorspronkelijk van guldens gezegd)’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1640
• [1], [2] van Middelnederlands tonne
• [3] van Middelnederlands tonne, een inhoudsmaat die ook een gewichtsmaat werd
• [4] betekenis afgeleid van [3], omdat tussen 1840 en 1945 dit bedrag in toenmalige munten van 1 gulden 1000 kilo zou wegen
• [5] betekenis afgeleid van [4], omdat dezelfde getalswaarde wordt gebruikt

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	ton	tonnen
verkleinwoord	tonnetje	tonnetjes

Zelfstandig naamwoord

de ton v / m

1. een vat in de vorm van een cilinder

   • Wij hebben een ton in de tuin staan. 

2. (scheepvaart) een tonvormige boei

   • Gooi de tonnen even in het water. 

3. (eenheid) een gewichteenheid van 1000 kilogram, gelijk aan een megagram

   • Die container weegt twee ton. 

4. een bedrag van 100.000 aan geld, bv 100.000 euro

   • Tjeetje, dat huis kost tonnen! 

5. (verkeer) een afstand van 100.000 kilometer

   • Mits goed onderhouden kun je met een gerust hart een auto met 2 ton op de teller kopen. 

• 
  [1.] Een ton in de tuin

Synoniemen

• [3] metrische ton

Hyponiemen

   

baakton bakenton beerton bierton boterton euroton gaarton gigaton grabbelton harington karnton kiepelton kiloton kleefton loopton meelton megaton neuston pikton plankton regenton reggaeton registerton scheepston teerton turfton uiterton zeeton

Afgeleide begrippen

   

betonning tientonner tongewelf tonicum tonkilometer tonmolen tonnage tonnenboei tonnenboeier tonnengeld tonnenmaat tonnenzaad tonner tonput tonrond vertonnen

eenheden van massa (gewicht) in het Nederlands (nld)
yoctogram • zeptogram • attogram • femtogram • picogram • nanogram • microgram • milligram • centigram • decigram • gram • decagram • hectogram • kilogram • megagram • gigagram • teragram • petagram • exagram • zettagram • yottagram
ons • pond • ton buiten gebruik: drachma • grein • lood • medicinaal pond • scrupel

Verwante begrippen

• [1] duig

Vertalingen

    1. een vat in de vorm van...   

Engels: barrel (en)

Spaans: barrica (es) v, barril (es) m, tonel (es) m

    3. een gewichteenheid van 1000 kilogram   

Engels: ton (en)

Spaans: tonelada (es) v, tonelada métrica (es) v

    4. een tonvormige boei   

Engels: buoy (en)

Spaans: baliza (es) v, boya (es) v

Werkwoord

vervoeging van
tonnen

ton

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tonnen
   

   • Ik ton. 

2. gebiedende wijs van tonnen
   

   • Ton! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van tonnen
   

   • Ton je? 

Gangbaarheid

• Het woord ton staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ton" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Frans

Uitspraak

• Geluid:  ton    (hulp, bestand)
• IPA: /tɔ̃/; voor een woord dat in de uitspraak met een klinker begint: /tɔ̃.n‿/

Woordafbreking

• ton

nominatief	genitief	datief	accusatief	benadrukt
tu	ton / ta / tes	te	te	toi

Bezittelijke voornaamwoorden in het Frans
bezitter:		wat bezeten wordt:
		enk		mv
		m	v	—
enk	1e pers.	mon	ma	mes
	2e pers.	ton	ta	tes
	3e pers.	son	sa	ses
mv	1e pers.	notre		nos
	2e pers.	votre*		vos*
	3e pers.	leur		leurs
* als beleefdheidsvorm zowel meervoud als enkelvoud

Bezittelijk voornaamwoord

ton m enk

1. jouw, je (bij mannelijke woorden in het enkelvoud)

   «Ton nom est Marianne.»

   Jouw naam is Marianne.

ton v enk

1. jouw, je (alleen voor een vrouwelijk woord enkelvoud als dat in de uitspraak met een klinker begint)

   «Comment est ton habitation?»

   Hoe is jouw huisvesting?

Zelfstandig naamwoord

ton m

1. toon, geluid met een herkenbare frequentie
2. toon, manier waarop iets gezegd wordt zodat het een bepaald gevoel oproept
3. toon, tint, kleurschakering van een kleur tussen licht en donker

Uitdrukkingen en gezegden

1. «C'est le ton qui fait la musique.»

   Muziek ontstaat door de juiste toon (Hoe mensen reageren op een bericht of een handeling hangt vaak af van hun indruk of daarbij met hun opvattingen rekening wordt gehouden).