vos
Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
- vos
Woordherkomst en -opbouw
- (erfwoord) via Middelnederlands vos van Oudnederlands fus, in de betekenis van ‘hondachtige’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901 [1] [2]
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | vos | vossen |
verkleinwoord | vosje | vosjes |
Zelfstandig naamwoord
vos m
- (roofdieren) bepaald zoogdier, Vulpes vulpes , met bruinrode kleur en dikbehaarde staart
- In dit gebied zijn vossen losgelaten.
- ▸ Tot mijn opluchting zag ik dat het geen jonge beer, maar een grote vrouwtjescoyote was. Een soort kruising tussen een wolf en een vos.[3]
- (scheikunde) (afkorting) afkorting voor 'Vluchtige organische stof' -> dichloorvos
- (afkorting) afkorting voor 'Vrouwen oriënteren zich op de samenleving' -> voscursus
- (kleding) bont van de vos, Vulpes vulpes
- (paardrijden) bruinrood paard
- (vlinders) benaming voor bepaalde bruinrode vlinders
- (bouwkunde) afdektop van een (rieten) puntdak (Nedersaksisch? verbastering van "vorst"?)
- De boerderij heeft een rieten dak met een rode (of blauwe) vos. 00
- (onderwijs) afkorting van voortgezet onderwijs voor senioren (onderwijs in Suriname)
Hyponiemen
- [1]:Afghaanse vos, andesvos, azaravos, Bengaalse vos, Darwins vos, eilandvos, grijze vos, grootoorvos, Kaapse vos, kitvos, kortoorvos, krabbenetende vos, Patagonische vos, poolvos, steppevos, zandvos
- [6]: grote vos, kleine vos, oostelijke vos
Verwante begrippen
- [1] rekel, moervos, woestijnvos
[1] hondachtigen
- Afghaanse vos
- Afrikaanse wilde hond
- Arabische wolf
- Aziatische wilde hond
- alaskawolf
- andesvos
- azaravos
- Bengaalse vos
- boshond
- buffelwolf
- coyote
- Darwins vos
- dingo
- Ethiopische wolf
- Europese wolf
- eilandvos
- falklandwolf
- fennek
- gestreepte jakhals
- goudjakhals
- goudvos
- grijze vos
- grijze vossen
- grootoorkitvos
- grootoorvos
- hond
- Iberische wolf
- Indische wolf
- jakhals
- jakhalzen
- Kaapse vos
- kitvos
- kortoorvos
- krabbenetende vos
- krabbenhond
- lepelhond
- Mexicaanse wolf
- manenwolf
- newfoundlandwolf
- oostelijke zandvos
- Patagonische vos
- poolvos
- poolwolf
- reuzenwolf
- rode wolf
- Spaanse wolf
- san-joaquinkitvos
- savannevos
- steppevos
- Tibetaanse zandvos
- vossen
- wasbeerhond
- wilde hond
- witte wolf
- wolf
- zadeljakhals
- zandvos +
Afgeleide begrippen
samenstellingen met "vos" als eerste deel
samenstellingen met "vos" als laatste deel
Uitdrukkingen en gezegden
- Als de vos de passie preekt, boer pas op je kippen/ganzen.
Pas op voor huichelaars, voor mensen die de schijn ophouden goede bedoelingen te hebben
- Een vos verliest zijn haren, maar niet zijn streken.
Iemands (slechte) karakter verandert niet als diegene op hogere leeftijd komt
- Een sluwe vos.
Een slim/gewiekst persoon.
Vertalingen
1. bepaald zoogdier, Vulpes vulpes
Werkwoord
vervoeging van |
---|
vossen |
vos
- eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vossen
- Ik vos.
- gebiedende wijs van vossen
- Vos!
- (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van vossen
- Vos je?
Gangbaarheid
- Het woord vos staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "vos" herkend door:
100 % | van de Nederlanders; |
100 % | van de Vlamingen.[4] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie. (doorverwijspagina)
Verwijzingen
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ "vos" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Tim Voors “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be
Afrikaans
Uitspraak
Zelfstandig naamwoord
vos
Frans
Uitspraak
Woordafbreking
- vos
nominatief | genitief | datief | accusatief | benadrukt |
---|---|---|---|---|
vous | votre / vos | vous | vous | vous |
Bezittelijke voornaamwoorden in het Frans | ||||
---|---|---|---|---|
bezitter: | wat bezeten wordt: | |||
enk | mv | |||
m | v | — | ||
enk | 1e pers. | mon | ma | mes |
2e pers. | ton | ta | tes | |
3e pers. | son | sa | ses | |
mv | 1e pers. | notre | nos | |
2e pers. | votre* | vos* | ||
3e pers. | leur | leurs | ||
* als beleefdheidsvorm zowel meervoud als enkelvoud |
Bezittelijk voornaamwoord
- jullie, uw (bij bezitter in 2e persoon meervoud, voor woorden in het meervoud, zowel mannelijk als vrouwelijk), Vulpes vulpes
- «Parents, protégez vos enfants du danger!»
- Ouders, beschermt jullie kinderen voor het gevaar!
- «Parents, protégez vos enfants du danger!»
- uw, je (bij bezitter in 2e persoon enkelvoud, beleefdheidsvorm, voor woorden in het meervoud, zowel mannelijk als vrouwelijk), Vulpes vulpes
- «Madame, vos beaux yeux, me font mourir d'amour.»
- Mevrouw, uw mooie ogen laten mij sterven van liefde.
- «Madame, vos beaux yeux, me font mourir d'amour.»
Opmerkingen
- Bij woorden die in het enkelvoud staan wordt votre gebruikt.
- Voor de 2e persoon meervoud kent het Frans geen afzonderlijke beleefdheidsvorm en bepaalt het verband van de tekst of vos met uw of jullie moet worden vertaald. In Frankrijk wordt de beleefdheidsvorm iets algemener gebruikt dan in het Nederlands, daardoor kan vos voor de 2e persoon enkelvoud soms ook beter met je worden vertaald en andersom.
Latijn
Uitspraak
- IPA: /woːs/
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
nominatief | tū | vōs |
accusatief | tē | |
genitief | tui | vestri |
datief | tibi | vōbis |
ablatief | tē |
Persoonlijk voornaamwoord
vōs
- jullie (nominatief van de tweede persoon meervoud), Vulpes vulpes
- jullie (accusatief van de tweede persoon meervoud), Vulpes vulpes