u
 Niet te verwarren met: U |
u
- eenentwintigste letter van het Latijnse alfabet.
| Letters van het Latijnse alfabet | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kleine letters: | a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
| Hoofdletters: | A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
| Kleine letters met diakritische uitbreidingen: | á | ć | é | í | ó | ń | ś | ú | ý | ź | ǿ | à | è | ì | ò | ù | â | ê | ĝ | ĥ | î | ĵ | ô | û | ä | ë |
| ï | ö | ü | ÿ | ã | ñ | õ | ũ | å | ů | ç | ş | č | ğ | š | ŭ | ł | ő | ű | ø | ā | ē | ī | ō | ū | ß | |
| æ | œ | ij | ð | þ | ą | ę | į | ǫ | ų | ż | ı | |||||||||||||||
| Hoofdletters met diakritische uitbreidingen: | Á | Ć | É | Í | Ó | Ń | Ś | Ú | Ý | Ź | Ǿ | À | È | Ì | Ò | Ù | Â | Ê | Ĝ | Ĥ | Î | Ĵ | Ô | Û | Ä | Ë |
| Ï | Ö | Ü | à | Ñ | Õ | Ũ | Å | Ů | Ç | Ş | Č | Ğ | Š | Ŭ | Ł | Ő | Ű | Ø | Ā | Ē | Ī | Ō | Ū | Æ | Œ | |
| IJ | Ð | Þ | Ą | Ę | Į | Ǫ | Ų | Ż | ||||||||||||||||||
- Van het Engelse "unified atomic mass unit"
u
- (scheikunde), (eenheid) geünificeerde eenheid van atoommassa
- Men heeft 1/12 van de massa van één koolstof-12 atoom gelijk gesteld aan 1 u.
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
| enkelvoud | meervoud | |||
|---|---|---|---|---|
| onderwerp | voorwerp | onderwerp | voorwerp | |
| 1e persoon | ik 'k | mij me | wij we | ons |
| 2e persoon (informeel) |
jij je | jou je | jullie | jullie |
| 2e persoon (formeel) |
u | u | u | u |
| 2e persoon (regionaal) |
gij ge | u | gij ge | u |
| 3e persoon (mannelijk) |
hij ie | hem 'm | zij ze | (dat.) hun (acc.) hen ze |
| 3e persoon (vrouwelijk) |
zij ze | haar 'r, d'r | ||
| 3e persoon (onzijdig) |
het 't | het 't | ||
| Boven: benadrukte vorm. Onder: onbenadrukte vorm | ||||
- u
- vn: De beleefdheidsvorm u --die ook als U kan worden geschreven-- is ontstaan uit de afkorting "U.E." (later "uwé") voor de uitdrukking "Uwe Edelheid"; in de betekenis van ‘persoonlijk voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in 1550. [1] [2] [3]
Het bezittelijk voornaamwoord "uw" bij "gij" is dus ouder. - zn: van Middelnederlands u [4]
u
- tweede persoon enkelvoud en meervoud formeel
- Kunt u mij zeggen waar het politiebureau is? Ja, ik zal het u uitleggen.
- tweede persoon voorwerpsvorm van gij
- Kunt ge mij zeggen waar het politiebureau is? Ja, ik zal het u uitleggen.
- Doordat u de betekenis van de tweede persoon draagt maar van oorsprong een derde persoon was, is er bij enkele (modale en hulp-) werkwoorden een bijzondere vervoeging voor u ontstaan. (De vervoegingen voor "jij" winnen terrein.)
| hebben: | u hebt | (naast "u heeft") |
| kunnen: | u kunt | (naast "u kan") |
| willen: | u wilt | (naast "u wil") |
| zullen: | u zult | (naast "u zal") |
| zijn: | u bent | (naast "u is") |
- Volgens spellingregel 16.Q en spellingregel 16.S wordt het persoonlijk voornaamwoord "u" alleen met een hoofdletter ("U") geschreven als het naar een goddelijk wezen verwijst. In alle andere gevallen is die schrijfwijze als uiting van bijzonder respect in de loop van de 20e eeuw ongebruikelijk geworden. [5]
- Zie ook het artikel over het voornaamwoord u op Wikipedia
.
[1]
- Iets waar je "u" tegen zegt
Iets wat echt wat voorstelt, iets groots/indrukwekkends e.d.
[2]
u
- [1] zich; behoudens bij de gebiedende wijs
- Deze vorm wordt gebruikt als de reflexiviteit verplicht is, dat wil zeggen dat het werkwoord alleen als wederkerend gebruikt kan worden. Ook optioneel wederkerende werkwoorden kunnen het gebruiken maar voor deze is uzelf gebruikelijker.
| enkelvoud | meervoud | |
|---|---|---|
| naamwoord | u | u's |
| verkleinwoord | u'tje | u'tjes |
- (taalkunde) de eenentwintigste letter van het alfabet
Zie ook het artikel over de letter u op Wikipedia.
- [1] Volgens spellingregel 2.A wordt een lange u in een gesloten lettergreep gespeld als uu om het onderscheid met de korte u aan te geven (fuut en fut, stuuk en stuk.
- Het woord u staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "u" herkend door:
| 98 % | van de Nederlanders; |
| 96 % | van de Vlamingen.[6] |
- Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ u op website: Etymologiebank.nl
- ↑ "u" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑
Weblink bron “U (hoofdletter?)” op nrc.nl - ↑
Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
- u