woord

Nederlands

Uitspraak

Geluid: woord (hulp, bestand)
IPA: / wort / (1 lettergreep); /ʋoːrt/
- (Noord-Nederland): /ˈʋʊːrt/
- (Vlaanderen, Brabant): /ˈβoːrt/, /ˈwoːrt/
- (Limburg): /ˈβoːrd/, /ˈβoːr/, /ˈwoːrt/

Woordafbreking

woord

Woordherkomst en -opbouw

In de betekenis van ‘taalkundig betekenisvolle klankencombinatie’ voor het eerst aangetroffen in 776 ^[1]

erfwoord afkomstig van:

Middelnederlands: wort, wart

Oudnederlands: wort

Germaans: *wurdan

Indo-Europees: *werdʰo-

Verwant in Germaans:

West: Engels: word (Angelsaksisch: word), Duits: Wort, (Oudhoogduits: wort), Fries: wurd (Oudfries: word)

Noord: Zweeds/Deens/Noors: ord, (Oudnoords: orð), IJslands/Faeröers: orð

Oost: Gotisch: waurd

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	woord	woorden
verkleinwoord	woordje	woordjes

Zelfstandig naamwoord

de woord m

(biologie) mannetjeseend
- De mannelijke wilde eend, de woord, kenmerkt zich door de glanzende groene kop en het grijze en bruine lijf.

Schrijfwijzen

woerd, waard

Hyperoniemen

eend, vogel

Vertalingen

1. mannetjeseend

Bosnisch: patak ^(bs) m
Deens: andrik ^(da) g
Duits: Erpel ^(de) m
Engels: drake ^(en)
Fins: sorsa ^(fi)
Frans: canard ^(fr) mâle m
Italiaans: maschio ^(it) dell' anatra ^(it) m

[6] Woorden in een woordenboek.

Zelfstandig naamwoord

het woord o

(taalkunde) spraakklank of betekeniseenheid die bestaat uit minimaal één vrij morfeem en minimaal nul gebonden morfemen
- In het woordenboek vindt men de betekenis van een woord.
belofte
- De koning kwam zijn belofte na en hield woord.
(religie) (in het christendom:) het woord van God, Jezus Christus, of de inhoud van de bijbel
- In den beginne was het Woord, en het Woord was bij God, en het Woord was God. (Johannes 1:1-18).
(informatica) de natuurlijke eenheid van informatie voor een bepaalde computerarchitectuur
(dictie) de manier om iets uit te spreken
(taalkunde) in de orthografie een rij schrifttekens die door spaties of leestekens worden afgegrensd
(taalkunde), (metonymisch) taaluiting in het algemeen
▸ ‘Storm? Vannacht? Nee, maak je geen zorgen.’ Na deze geruststellende woorden trokken we ons ieder terug in onze eigen tent.^[2]

Synoniemen

[1] begrip, formulering, rededeel, parool, term, uitdrukking
[2] belofte, erewoord,gelofte, toezegging
[3] logos

Antoniemen

[1] beeld, zwijgen

Verwante begrippen

Hyponiemen

Afgeleide begrippen

Spreekwoorden

Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig.

Een goed woord vindt altijd een goede plaats.

Een man een man, een woord een woord.

Geen woorden, maar daden.

Wiens brood men eet, diens woord men spreekt.

Uitdrukkingen en gezegden

Altijd het laatste woord willen hebben

Daar is geen woord Frans/Latijn/Chinees/Spaans bij.

Dat is heel erg duidelijk, iedereen (zelfs iemand die minder slim is) kan dat begrijpen

De daad bij het woord voegen

De woorden uit iemands mond halen/plukken

Iets al vóór iemand anders zeggen, zodat die andere het zelf niet meer hoeft te zeggen

• Je haalt de woorden uit mijn mond.

Een goed woordje doen [voor iemand]

Positief over iemand spreken tegenover iemand anders, iemand tegenover een ander verdedigen

Een hartig woordje wisselen [met iemand]

Iemand duidelijk zeggen waar het op staat, iemand streng toespreken

Een woord terugnemen

Iets wat men zelf eerder heeft gezegd, weer intrekken

Een vies woord

Er geen woord tussen krijgen

Er geen woorden voor hebben

Iets zo erg/choquerend vinden dat het niet meer in woorden is uit te drukken

Er werden geen woorden gewisseld

Ergens geen woorden aan vuil (willen) maken

Het woord nemen

Het woord tot iemand richten

Het ene woord haalt het andere uit

Als de ene persoon een grote mond opzet, krijgt die dat van de ander terug

Het hoge woord moet/is eruit

Het moeilijke onderwerp waar iemand mee zit moet worden uitgesproken/is uitgesproken

Het hoogste woord voeren

Iemand aan het woord laten / Iemand het woord geven

Iemand anders de gelegenheid geven om te spreken

Iemand op zijn [haar/diens] woord geloven

Iemand te woord staan

Naar iemand luisteren en diegene uitleg geven

In woord en beeld

In één woord

Op de woorden passen

Woorden hebben

ruzie of enigheid hebben

Woord houden

Doen wat men beloofd heeft

Woorden schieten tekort

Iets is zo heftig/choquerend enz. dat de bijbehorende emotie niet goed in woorden valt uit te drukken (vgl. Er geen woorden voor hebben)

Zijn woord/belofte gestand doen

Doen wat men eerder beloofd heeft

Zijn woord is geen evangelie

Zijn woorden op een goudschaaltje wegen

Iets pas zeggen als het uitgebreid overdacht is

Vertalingen

1. spraakklank of betekeniseenheid die bestaat uit minimaal één vrij morfeem en minimaal nul gebonden morfemen

Afrikaans: woord ^(af)
Albanees: fjalë ^(sq) v, llaf ^(sq) m
Angelsaksisch: word ^(ang)
Arabisch: كلمة ^(ar) v (kálima)
Aragonees: parabra ^(an), parola ^(an)
Armeens: բառ ^(hy) (bar)
Baskisch: hitz ^(eu), berba ^(eu)
Boeginees: ᨕᨉ
Bretons: ger ^(br) m
Bulgaars: дума ^(bg) v (duma)
Catalaans: paraula ^(ca) v, mot ^(ca) m
Chinees: 词 ^(zh) (cí), 單詞 ^(zh) 单词 ^(zh) (dāncí)
Deens: ord ^(da) o
Duits: Wort ^(de) o
Engels: word ^(en)
Erzja: вал (val)
Esperanto: vorto ^(eo)
Estisch: sõna ^(et)
Faeröers: orð ^(fo)
Fins: sana ^(fi)
Frans: mot ^(fr) m
Fries: wurd ^(fy) o
Galicisch: palabra ^(gl)
Georgisch: სიტყვა ^(ka)
Grieks: λέξη ^(el) v (léksi) , κουβέντα ^(el) v (kuvé[n]da) , λόγος ^(el) m (lóɣos)
Guarani: ñe'ẽ ^(gn)
Haïtiaans Creools: mò, pawòl
Hebreeuws: מִלָּה ^(he) v (mîlá)
Hongaars: szó ^(hu)
Ido: vorto ^(io)
Iers: focal ^(ga)
IJslands: orð ^(is)
Indonesisch: kata ^(id)
Interlingua: parola ^(ia), vocabulo ^(ia)
Inupiak: uqaluk ^(ik)
Italiaans: parola ^(it) v, vocabolo ^(it) m, termine ^(it) m
Japans: 言葉 ^(ja) ( ことば ^(ja), kotoba), 単語 ^(ja) ( たんご ^(ja), tango)
Jiddisch: װאָרט ^(yi) o (vort)
Koerdisch: peyv ^(ku) v, bêje ^(ku) v, kelîme ^(ku) v, gotin ^(ku) v, çeko ^(ku) v, şor ^(ku) v
Koptisch: ⲥⲁϫⲓ
Koreaans: 낱말 ^(ko) (natmal)

Kroatisch: riječ ^(hr) m
Latijn: vocabulum ^(la) o, verbum ^(la) o
Lets: vārds ^(lv) m
Litouws: žodis ^(lt) m
Luxemburgs: Wuert ^(lb)
Macedonisch: збор ^(mk)
Malayalam: വാക്ക് ^(ml) (vaakku)
Maltees: kelma ^(mt)
Mari: мут
Nauruaans: dorer ^(na)
Nedersorbisch: słowo ^(dsb) o
Noors: ord ^(no) o
Nynorsk: ord ⁽ⁿⁿ⁾ o
Novial: vorde
Nynorsk: ord ⁽ⁿⁿ⁾ o
Occitaans: paraula ^(oc)
Oekraïens: слово ^(uk)
Papiaments: palabra
Perzisch: کَلَمِه ^(fa) (kælæme), واژِه ^(fa) (vâže)
Pools: słowo ^(pl) o
Portugees: palavra ^(pt) v, vocábulo ^(pt) m
Roemeens: cuvânt ^(ro) o
Russisch: слово ^(ru) o (slóvo)
Schots-Gaelisch: facal ^(gd)
Siciliaans: parola ^(scn) v
Sloveens: beseda ^(sl)
Slowaaks: slovo ^(sk) o, slová ^(sk) mv, slov ^(sk) genitief mv
Soemerisch: inim
Somalisch: aray ^(so)
Spaans: palabra ^(es) v
Surinaams: wortu
Tagalog: salita ^(tl)
Telugu: పదము ^(te) (padamu)
Thai: คำ ^(th) (khāṁ)
Toevaans: сөс
Tsjechisch: slovo ^(cs) o
Turks: sözcük ^(tr), kelime ^(tr)
Vietnamees: từ ^(vi)
Welsh: gair ^(cy)
Zoeloe: igama ^(zu)
Zweeds: ord ^(sv) o

2. belofte

3. het woord van god of de inhoud van de bijbel

Duits: Wort ^(de) o
Engels: word ^(en)
Fins: sana ^(fi)
Frans: parole ^(fr) v
Grieks: Λόγος ^(el) m (lóɣos)
Interlingua: parola ^(ia), verbo ^(ia)
Italiaans: parola ^(it) v, verbo ^(it) m
Japans: 福音 ^(ja) ( ふくいん ^(ja), fukuin)

Noors: ord ^(no) o
Nynorsk: ord ⁽ⁿⁿ⁾ o
Perzisch: گفتار ^(fa) (goftâr)
Pools: słowo boże ^(pl)
Portugees: verbo ^(pt)
Roemeens: cuvânt ^(ro) o
Slowaaks: slovo božie ^(sk), božie slovo ^(sk)
Telugu: వాణి ^(te) (vāṇi)

4. de natuurlijke eenheid van informatie voor een bepaalde computerarchitectuur

Gangbaarheid

Het woord woord staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "woord" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[3]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "woord" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑
Tim Voors
“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Achterhoeks

Zelfstandig naamwoord

woord

woord

Afrikaans

Uitspraak

geluid

Zelfstandig naamwoord

woord

woord (psychologisch-taalkundige eenheid)

Nedersaksisch

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	woord	woorden
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

woord

woord

Schrijfwijzen

Woort

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Veluws

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	woord	woorden
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

woord

woord

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=woord&oldid=5024490"