zes

Nederlands


0	0	0	6

zes,
op een abacus

Uitspraak

Geluid: zes (hulp, bestand)
IPA: / zɛs / (1 lettergreep)

Woordafbreking

zes

Woordherkomst en -opbouw

(erfwoord) via Middelnederlands ses / sesse van Oudnederlands ses, als telwoord voor het eerst aangetroffen in het jaar 701 ^[1]^[2]^[3]

Hoofdtelwoord

zes

"6", het getal tussen vijf en zeven
1. om een hoeveelheid aan te geven
  - De totale kosten bedragen zes euro en zevenendertig cent.
  ▸ Uw witte schimmel is zwaar ziek, het zal zeker zes weken duren voordat hij weer beter is. En het is het enige paard dat over de daken kan rijden!'^[4]
  
  ▸ Waarom ging ik zes maanden op de Pacific Crest Trail (PCT) dwars door Amerika lopen? Tja, waarom niet.^[5]
2. om een plaats in een volgorde aan te geven
  - Het juiste antwoord op opgave zes is "42".

Schrijfwijzen

6 (decimaal)
110 (binair)
6 (hexadecimaal)
VI (Romeins)

Afgeleide begrippen

zessen (oude verbogen vorm na sommige voorzetsels)
gezessen
alle zes

zelfstandig naamwoord samengesteld met "zes" ht

bijvoeglijk naamwoord samengesteld met "zes" ht

bijwoord

rangtelwoord

zesde, zesden

hooftelwoorden samengesteld met "zes" ht als linkerdeel

hooftelwoorden samengesteld met "zes" ht als rechterdeel

Afgeleide begrippen

Zelfstandig naamwoord

zes v / m

het cijfer 6
- De partij D66 heeft twee zessen in haar naam.
dat wat in een (rang)ordening met 6 is aangeduid
- Het is weer de zes die het niet doet, kunnen we die niet simpel vervangen?
- Hij had een mooi rapport met achten en negens en maar één zes.

zes mv

groep van 6 eenheden
- Deze zes zijn natuurlijk blij, maar laten we ook denken aan het verdriet van de vier die zijn afgewezen.

Afgeleide begrippen

Vertalingen

1. het getal 6

Komi: квайт (kvajt)
Koreaans: 여섯 ^(ko) (yeoseot), 육 ^(ko) (yuk) / 륙 ^(ko) (ryuk)
Kotava: tevoy
Lets: seši ^(lv) m, sešas ^(lv) v
Malagasy: enina ^(mg)
Manx: shey ^(gv)
Maori: ono ^(mi)
Marathi: सहा ^(mr) (sahā)
Mari: кудыт (kudyt)
Marshallees: jiljino
Minangkabaus: anam
klassiek Nahuatl: chicuace ^(nci)
Nedersaksisch: zes ^(nds), zèzze ^(nds), ses ^(nds), sess ^(nds), sesse ^(nds), söss ^(nds)
Noors: seks ^(no)
Nynorsk: seks ⁽ⁿⁿ⁾
Oekraïens: шість ^(uk) (šist')
Oudnoords: sex
Perzisch: شِش ^(fa) (šeš)
Pools: sześć ^(pl)
Portugees: seis ^(pt)
Punjabi: ਛੇ ^(pa) (che)
Roemeens: şase ^(ro)
Russisch: шесть ^(ru)
Sardisch: ses ^(sc)
Servisch: шест ^(sr) ( šest ^(sr))
Shuar: ujúk, chikíchik hiraku, chikíchik íraku, wigni
Singalees: හය ^(si) (haya)
Siraya: nenem
Slowaaks: šesť ^(sk)
Spaans: seis ^(es)
Swahili: sita ^(sw)
Tagalog: anim ^(tl)
Telugu: ఆరు ^(te)
Thai: หก ^(th) (hòk)
Tsjechisch: šest ^(cs)
Turks: altı ^(tr)
Vietnamees: sáu ^(vi)
Welsh: chwech ^(cy)
Wotisch: kuuz / кууз
Zweeds: sex ^(sv)

Gangbaarheid

Het woord zes staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "zes" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.^[6]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
↑ zes op website: Etymologiebank.nl
↑ "zes" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ Marijke van Raephorst “Het hele jaar rond: van Sinterklaas tot Sintemaarten” (1973), Lemniscaat , p. 11
↑ Tim Voors “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
↑ Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be

Achterhoeks

Hoofdtelwoord

zes

zes; het gehele getal tussen vijf en zeven, in Arabische cijfers 6, in Romeinse cijfers VI

Zelfstandig naamwoord

zes

zes; het getal 6

Nedersaksisch

Hoofdtelwoord

zes

zes; het gehele getal tussen vijf en zeven, in Arabische cijfers 6, in Romeinse cijfers VI

Schrijfwijzen

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zes	zessen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

zes

zes; het getal 6

Zeeuws

Woordherkomst en -opbouw

Afgeleid van het Middelnederlandse ses

Hoofdtelwoord

zes

zes; het gehele getal tussen vijf en zeven, in Arabische cijfers 6, in Romeinse cijfers VI

[1] Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).

[qzes-2] zes op website: Etymologiebank.nl

[p{{{1}}}-3] "zes" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[Het_hele_jaar_rond:_van_Sinterklaas_tot_Sintemaarten,_p._11-4] Marijke van Raephorst “Het hele jaar rond: van Sinterklaas tot Sintemaarten” (1973), Lemniscaat , p. 11

[Alleen,_De_Pacific_Crest_Trail_te_voet_van_Mexico_naar_Canada-5] Tim Voors “Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers

[6] Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Telwoord (nl)
0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16	17	18	19
20	21	22	23	24	25	26	27	28	29
30	31	32	33	34	35	36	37	38	39
40	41	42	43	44	45	46	47	48	49
50	51	52	53	54	55	56	57	58	59
60	61	62	63	64	65	66	67	68	69
70	71	72	73	74	75	76	77	78	79
80	81	82	83	84	85	86	87	88	89
90	91	92	93	94	95	96	97	98	99
100	200	300	400	500	600	700	800	900	1000
10⁶	10⁹	10¹²	10¹⁵	10¹⁸	10²¹	10²⁴	10²⁷	10³⁰	10³³
10³⁶	10³⁹	10⁴²	10⁴⁵	10⁴⁸	10⁵¹	10⁵⁴	10⁵⁷	10⁶⁰	10⁶³
10⁶⁶	10⁶⁹	10⁷²	10⁷⁵	10⁹⁹	10¹⁰⁰	10¹²⁰	10³⁰³	10³⁰⁰³	∞