binair

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  binair    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• bi·nair

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Frans, in de betekenis van ‘tweeledig’ voor het eerst aangetroffen in 1847
• afgeleid van het Franse binaire met het achtervoegsel -air

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	binair	binairder	binairst
verbogen	binaire	binairdere	binairste
partitief	binairs	binairders	-

Bijvoeglijk naamwoord

binair

1. tweeledig, hebbende twee leden of onderdelen

   ▸ De nomenclatuur, zoo zegt Linnaeus, is in de plantkunde even belangrijk, als de indeeling en hij eischt derhalve voor alles eenvormigheid van de geslachtsnamen, d.w.z., dat soorten, die tot eenzelfde geslacht behooren, ook dezelfde geslachtsaanduiding zullen hebben. Vóór Linnaeus’ tijd heerschte op het gebied der plantennamen een ware chaos, zoodat deze eisch niet ongerechtvaardigd was. De binaire naamgeving echter, zonder welke wij thans niet zouden kunnen werken, werd eerst doorgevoerd met de publicatie van het plantkundig hoofdwerk Species plantarum (1753).

2. gegroepeerd twee aan twee, paarsgewijs, hebbende twee polen, uitersten

   ▸ De onmiddellijke elementen vaneen electrolyt, of diegenen die vatbaar zijn om direkt gescheiden te worden door de electrische stroom, zijn gegroepeerd twee aan twee of binair. De betrekking van het gewigt van die twee elementen is dezelfde als die van hun atoomgewigt of van veelvouden van hunne atomen.

   • Al in 1948 stelde seksuoloog Alfred Kinsey dat seksuele geaardheid geen binair iets is, maar een continuüm, met aan de ene kant van de schaalvolledig hetero en aan de andere kant volledig homo. Veel mensen zitten ergens tussen deze twee uitersten in.  
   • Struik is non-binair. Dat houdt in dat ze zich niet man of vrouw voelt en ze wil dan ook liever niet zo aangeduid worden in officiële documenten. Ze vindt het wel goed om met 'zij' en 'haar' aangesproken te worden.  

3. (wiskunde) in of volgens paren ofwel volgens een talstelsel met grondtal twee

Verwante begrippen

• binaire boom, binaire zoekboom

Verwante begrippen

• ternair, quaternair, octaal, decimaal, duodecimaal, hexadecimaal, sexagesimaal

Vertalingen

    1.   

Engels: binary (en) Frans: binaire (fr)

Spaans: binario (es) Tsjechisch: binární (cs)

Gangbaarheid

• Het woord binair staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "binair" herkend door:

92 %	van de Nederlanders;
95 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.