waar

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  waar    (hulp, bestand)
• IPA: / war / (1 lettergreep); /ʋar/

Woordafbreking

• waar

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord, in de betekenis van ‘bijwoord van plaats’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1237

afkomstig van: Middelnederlands: waer Oudnederlands: war, wara Germaans: *hwar

Verwant in Germaans: West: Engels: where (Angelsaksisch: hwær), Duits: wo, (Oudhoogduits: war), Fries: wer (Oudfries: hwēr) Noord: Zweeds: var, Deens/Noors: hvor, (Nynorsk: kvor, kor, Oudnoords: hvar), IJslands/Faeröers: hvar Oost: Gotisch: hwar

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	waar	waren
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

de waar v / m

1. koopwaar, te verhandelen goederen
2. aandeel in een onverdeeld landbouwbedrijf
3. voorzichtigheid, aandacht, hoede (-> waarschuwen)

Synoniemen

• goederen

Hyponiemen

   

banketbakkerswaar betonwaar biowaar blikjeswaar cementwaar deegwaar drinkwaar eetwaar etenswaar gietwaar glaswaar grutterswaar handelswaar houtwaar ijzerwaar juwelierswaar katoenwaar kilowaar koopwaar kruidenierswaar lederwaar marktwaar metaalwaar papierwaar rookwaar rubberwaar schrijfwaar sluikwaar smokkelwaar snoepwaar suikerbakkerswaar suikerwaar tabakswaar textielwaar touwwaar verfwaar viswaar vleeswaar voedingswaar winkelwaar zinkwaar zoetwaar zuivelwaar

Afgeleide begrippen

• waargoed, warencirculatie, warenhuis, warenkennis, warenmarkt, warenmerk, warenonderzoek, warenwet

Afgeleide begrippen

• waarborg, waardeel, waardijk, waargebeurd, waargeest, waarnemen, waarschuwen, waarteken, waarzeggen, waarzeil

Spreekwoorden

• Alle waar is naar zijn geld.

Als een product duurder is, is het meestal van betere kwaliteit

• Goede waar prijst zichzelf.

Voor goede producten hoeft geen reclame gemaakt te worden: door eigen ervaring en die van anderen gaan mensen ze vanzelf kopen.

Uitdrukkingen en gezegden

• veel waar voor weinig geld

met heel aantrekkelijke eigenschappen, gelet op de lage prijs

Vertalingen

    1. koopwaar, te verhandelen goederen   

Bulgaars: стока (bg) v Duits: Gut (de) o Ware Engels: merchandise (en), goods (en), ware (en)

Spaans: mercancía (es) v , mercadería (es) v Vietnamees: hàng hóa (vi), hàng (vi)

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	waar	waarder	waarst
verbogen	ware	waardere	waarste
partitief	waars	waarders	-

Bijvoeglijk naamwoord

waar

1. correct, niet onwaar, overeenkomend met de werkelijkheid

   ▸ Het leek te mooi om waar te zijn. Dat was het ook.

Synoniemen

• kloppend, goed, echt, correct, reëel

Antoniemen

• onwaar

Hyponiemen

• gewaar, weliswaar

Afgeleide begrippen

• alwarig, meewarig, onwaarachtig, waarachtig, waarheid, waarlijk, waarloos, waarmaken, waarmerk, waarschap, waring

Uitdrukkingen en gezegden

• De ware jakob

• Niets is minder waar

Vertalingen

    1. correct   

Bulgaars: точен (bg), верен (bg), правилен (bg), истински (bg), достоверен (bg) Duits: wahr (de) Engels: true (en) Frans: vrai (fr) m, vraie (fr) v

Italiaans: vero (it) Latijn: vere (la) Spaans: cierto (es), verdadero (es) Vietnamees: thật (vi), thực (vi)

Bijwoord

waar

1. Vragend: op welke plaats?

   • Waar woont hij? 

2. Betrekkelijk op welke plaats

   • Dit is het huis waar hij tien jaar gewoond heeft. 

   ▸ Ik wilde met mijn hele hebben en houden op mijn rug in de overweldigende wildernis van Amerika slapen onder de sterren, nieuwe mensen ontmoeten, alleen met mijn gedachten door de bossen lopen en de vrijheid hebben om te gaan en te staan waar ik wilde.

3. als locatief deel van een voornaamwoordelijk bijwoord vervangt een vragend voornaamwoord wat,welk

   • waarvoor: Waar doet zij het voor? 

4. als locatief deel van een voornaamwoordelijk bijwoord vervangt een betrekkelijk voornaamwoord wat, dewelke

   • waarachter: Ik opende de deur waar hij achter verborgen zat. 

5. bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   • waarmaken: Hij was niet in staat dat waar te maken. 

Hyponiemen

• vanwaar
• langs waar (Belgisch-Nederlands)

Afgeleide begrippen

   

waaraan waarachter waaraf waarbeneden waarbij waarbinnen waarboven waarbuiten waarder waardoor waardoorheen waarheen waarin waarjegens waarlangs waarmede waarmee waarna waarnaar waarnaartoe waarnaast waarnevens waarom waaromheen waaromstreeks waaromtrent waaronder waarop waarover waarrond waartegen waartegenin waartegenover waartoe waartussen waaruit waarvan waarvandaan waarvoor waarzo waarzonder

Verwante begrippen

• daar

Spreekwoorden

   

Waar een wil is is een weg. als je iets echt wilt, dan zul je ook slagen /de weg vinden naar je doel Waar gehakt wordt, vallen spaanders. als je iets wil bereiken, moet je offers brengen ofwel: waar mensen werken worden fouten gemaakt, zonder daaraan te ontkomen Waar het hart vol van is, loopt/vloeit de mond van over. over dingen die iemand bezig houdt praat men erg graag ofwel: wat je belangrijk vindt of waar je veel aan denkt, daar praat je ook veel over Waar het paard aangebonden is, moet het vreten. men moet zich naar de omstandigheden schikken Waar niets is, verliest de keizer zijn recht. zonder geld kan men wel iets willen, maar dan komt het er niet van Waar twee kijven hebben twee schuld. als iemand tegen je kijft is dat nog geen excuus om op dezelfde manier terug te kijven Geluk is de kunst een boeket te maken van de bloemen waar je bij kunt gelukkig leven met de gegeven mogelijkheden/beperkingen Het bloed kruipt waar het niet gaan kan. verborgen wensen en verlangens komen vroeg of laat bewust of onbewust bovendrijven, je kan ze niet onderdrukken ofwel: familieleden nemen het uiteindelijk steeds weer voor elkaar op Hij heeft de klok wel horen luiden maar weet niet waar de klepel hangt hij heeft iets gehoord, trekt conclusies, maar kent niet het totaalplaatje

Uitdrukkingen en gezegden

   

in het hoekje zitten waar de slagen vallen zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt in de hoek zitten waar de klappen vallen zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt weten waar Abraham de mosterd haalt zeer diepgaande kennis van een zaak hebben weten waar de schoen wringt de oorzaak van de problemen weten weten waar men mee bezig is deskundig handelen

Vertalingen

    1. op welke plaats   

Afrikaans: waar (af) Arabisch: أين (ar) Bulgaars: къде (bg), где (bg), където (bg), закъде (bg) Catalaans: on (ca) Chinees: 哪里 (zh) Deens: hvor (da) Duits: wo (de) Engels: where (en) Frans: où (fr) Gotisch: ƕar (got) Grieks: όπου (el) Hebreeuws: היכן (he) Hoogsilezisch: kaj (szl)

Italiaans: dove (it) Japans: どこ (ja) Jiddisch: וווּ‎ (yi) Koreaans: 어디에 (ko) Latijn: ubi (la) Oudgrieks: ποῦ Pools: gdzie (pl) Portugees: onde (pt) Russisch: где (ru) Schots-Gaelisch: càit (gd) Spaans: dónde (es) Vietnamees: đâu (vi) Welsh: lle (cy) Zweeds: var (sv)

Voegwoord

waar

1. geeft een gelijktijdigheid en gedeeltelijke tegenspraak aan

   • Waar Nederland zich zorgen maakt over Sint-Maarten, rekent het eiland op zijn nieuwe status. 

Werkwoord

vervoeging van
waren

waar

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van waren
   

   • Ik waar. 

2. gebiedende wijs van waren
   

   • Waar! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van waren
   

   • Waar je? 

Gangbaarheid

• Het woord waar staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "waar" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Jamaicaans Patois

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Zelfstandig naamwoord

waar

1. (politiek) (militair) oorlog

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Pennsylvania-Duits

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / vaːr /

Woordafbreking

• waar

Woordherkomst en -opbouw

• Verleden tijd van sei ("zijn")

vervoeging tegenwoordige tijd, aantonende wijs, bedrijvende vorm hele vervoeging zie waar/vervoeging
onbepaalde wijs	waar
verleden tijd
voltooid deelwoord
	enkelvoud		meervoud
1e persoon	ich	waa	mir / mer	waae
2e persoon	du	waascht	dihr / der dihr / der dihr / der ihr / er ihr / er nihr / ner	waat waae waaet waae waat waae
3e persoon	er	waat	sie	waae
	sie	waat
	es	waat

Werkwoord

waar

1. was

   «Geschder waar en grosse Daag do in Pennsylfaania. Der ganze Schtaat waar uffgeregt. Die Pittsburgh Steelers un die Arizona Cardinals hen in die Super Bowl gschpielt.»

   Gisteren was een grote dag hier in Pennsylvania. De hele staat was opgewonden. De Pittsburg Steelers en de Arizona Cardinals hebben in de Super Bowl gespeeld.