es
![]() |
Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
- es
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘loofboom’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 860 [1]
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | es | essen |
verkleinwoord | esje | esjes |
Zelfstandig naamwoord
[A] es m
- (plantkunde) Fraxinus excelsior een soort loofboom.
- Het hout van de es is taai en stevig, maar niet erg geschikt voor de open lucht.
Afgeleide begrippen
Vertalingen
1. een soort loofboom
Zelfstandig naamwoord
[B] es o
- (muziekinstrument) metalen buisje van de fagot waarop het dubbelriet geplaatst wordt.
Vertalingen
1. metalen buisje van de fagot
Zelfstandig naamwoord
- (muziek) met een halve toon verlaagde toon "e"
- De toon “es” klinkt in de getempereerde stemming gelijk aan de tonen “dis” en “fes”.
- (muziek) de grondtoon (tonica) van de “es-mineurtoonladder”, tevens een korte aanduiding van die toonladder
- Op de notenbalk van een etude in es, staan zes mollen als voortekens.
- (muziek) de grondtoon van het “es-mineurakkoord”, de kleine drieklank op de eerste trap (tonica-akkoord) van de kleinetertstoonladder op die toon
- De drie tonen van het es-mineurakkoord (symbool: E♭m) in grondligging, zijn: es - ges - bes.
- (landbouw) verhoogde akker (eng, enk).
Synoniemen
- [1] dis (in gelijkzwevende stemming)
- [2] es-kleinetertstoonladder, es-klein, es-mineurtoonladder, es-mineur
- [3] es-klein, es-kleinakkoord, es-mineur, es-mineurakkoord, E♭m
Antoniemen
- [1] eïs (in gelijkzwevende stemming)
- [2] Es, Es-groot, Es-majeur, Es-grotetertstoonladder
- [3] Es, Es-groot, Es-majeurakkoord, E♭
Verwante begrippen
Vertalingen
2. es-kleinetertstoonladder
3. es-mineurgrondakkoord
4. een verhoogde akker
Gangbaarheid
- Het woord es staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "es" herkend door:
88 % | van de Nederlanders; |
90 % | van de Vlamingen.[2] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
Catalaans
Persoonlijk voornaamwoord
- zich, zichzelf (lijdend en meewerkend voorwerp, vóór het werkwoord)
Duits
Uitspraak
enkelvoud | meervoud | |||
---|---|---|---|---|
mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | ||
nominatief | er | sie | es | sie |
genitief | seiner | ihrer | seiner | ihrer |
datief | ihm | ihr | ihm | ihnen |
accusatief | ihn | sie | es | sie |
Woordafbreking
- es
Persoonlijk voornaamwoord
es
- het (nominatief onzijdig enkelvoud van de derde persoon)
- het (accusatief onzijdig enkelvoud van de derde persoon)
Zelfstandig naamwoord
es o
- (muziek) de toon ”es”
- (muziek) es: korte aanduiding van de toonaard “es-mineur”
- «Eine Sonate in es.»
- Een sonate in es kleine terts.
- «Eine Sonate in es.»
Antoniemen
- [2] Es, Es-Dur, Es-Dur-Tonleiter
Afgeleide begrippen
- [2] es-Moll, es-Moll-Tonleiter
Verwante begrippen
Frans
Werkwoord
es
- tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van être
Indonesisch
Uitspraak
- IPA: /ɜs/
Woordherkomst en -opbouw
- uit het Nederlands "ijs"
Zelfstandig naamwoord
es
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
Italiaans
Afkorting
es
- afkorting van esempio
Latijn
Werkwoord
vervoeging van |
---|
ĕsse |
ĕs
- actief indicatief praesens, tweede persoon enkelvoud van ĕsse
- «Homōne malus es?»
- Ben jij een slecht mens?
- «Homōne malus es?»
- actief imperatief praesens, tweede persoon enkelvoud van ĕsse
- «Es patiēns!»
- Wees geduldig!
- «Es patiēns!»
Werkwoord
vervoeging van |
---|
ēsse |
ēs
- actief indicatief praesens, tweede persoon enkelvoud van ēsse
Lets
1e persoon naamval |
enkelvoud |
meervoud |
---|---|---|
nominatief | es | mēs |
genitief | manis | mūsu |
datief | man | mums |
accusatief | mani | mūs |
instrumentalis | mani | mums |
locatief | manī | mūsos |
Persoonlijk voornaamwoord
es
Limburgs
Uitspraak
- IPA: /æs/ (Etsbergs)
Voegwoord
es
- als, wanneer
- gebruikt in vergelijkingen om verschil in egaliteit te weergeven
- «Det book is baeter es det drejbeildj d'r-z ven.»
- Het boek is beter dan de film ervan.
- «Det book is baeter es det drejbeildj d'r-z ven.»
- gebruikt in vergelijkingen om egaliteit weergeven
- «Dae sjriever is es good es dae-n angere.»
- Die schrijver is zo goed als die andere.
- «Dae sjriever is es good es dae-n angere.»
Voorzetsel
enkelvoud | meervoud | ||
---|---|---|---|
bepaald | geheel | es(se) | es(ser) |
gemut. | - | - | |
onbepaald | geheel | es | es |
gemut. | - | - |
es
- als (in de hoedanigheid van)
- «Ich raoj öch dit aan es vröndj.»
- Ik raad u dit aan als vriend.
- «Weer koze dem aan es zètsmaeker.»
- Men koos hem als voorzitter.
- «Ich raoj öch dit aan es vröndj.»
Opmerkingen
- Na het voorzetsel es kan nooit een onbepaald lidwoord ('n, 'ne, e, etc) volgen. Het is echter wel mogelijk dat er een bepaald lidwoord (g-, etc) kan volgen.
Pennsylvania-Duits
Uitspraak
beklemtoond | onbeklemtoond | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
enkelvoud | meervoud | enkelvoud | meervoud | |||||||||
nominatief | datief | accusatief | nominatief | datief | accusatief | nominatief | datief | accusatief | nominatief | datief | accusatief | |
1e persoon | ich | mir | mich | mir | uns | uns | ich | mer | mich | mer | uns | uns |
2e persoon |
du | dir | dich | dihr ihr nihr |
eich | eich | d de |
der | dich | der er ner |
eich | eich |
3e persoon (mannelijk) |
aer | ihm | ihn | sie | ihne | sie | er | em | en | sie | ne | sie |
3e persoon (vrouwelijk) |
sie | ihre | sie | se | re | se | ||||||
3e persoon (onzijdig) |
es | ihm | es | 's | em | 's |
Woordafbreking
- es
Lidwoord
es, o
- (tweeletterwoord) het
- «Es Wedder wechselt oft un geschwindt.»
- Het weer verandert vaak en snel.
- «Es Wedder wechselt oft un geschwindt.»
Schrijfwijzen
Verwante begrippen
Opmerkingen
Persoonlijk voornaamwoord
es, o
- het (nominatief onzijdig enkelvoud van de derde persoon)
Opmerkingen
Verwante begrippen
Tweeletterwoorden in het Pennsylvania-Duits | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
aa • ab • as • do • eb • ee • ei • en • es • in • is • no • oh • un • wu • ya |
Spaans
Werkwoord
vervoeging van |
---|
ser |
es
- derde persoon enkelvoud tegenwoordige tijd (presente) van ser
Tsjechisch
Uitspraak
- IPA: /ɛs/
Woordafbreking
- es
Zelfstandig naamwoord
es