es

(muziek) met een halve toon verlaagde toon "e"
- De toon “es” klinkt in de getempereerde stemming gelijk aan de tonen “dis” en “fes”.
(muziek) de grondtoon (tonica) van de “es-mineurtoonladder”, tevens een korte aanduiding van die toonladder
- Op de notenbalk van een etude in es, staan zes mollen als voortekens.
(muziek) de grondtoon van het “es-mineurakkoord”, de kleine drieklank op de eerste trap (tonica-akkoord) van de kleinetertstoonladder op die toon
- De drie tonen van het es-mineurakkoord (symbool: E♭m) in grondligging, zijn: es - ges - bes.
(landbouw) verhoogde akker (eng, enk).

Synoniemen

[1] dis (in gelijkzwevende stemming)
[2] es-kleinetertstoonladder, es-klein, es-mineurtoonladder, es-mineur
[3] es-klein, es-kleinakkoord, es-mineur, es-mineurakkoord, E♭m

Antoniemen

[1] eïs (in gelijkzwevende stemming)
[2] Es, Es-groot, Es-majeur, Es-grotetertstoonladder
[3] Es, Es-groot, Es-majeurakkoord, E♭

Verwante begrippen

[1,2,3] as, bes, ces, des, fes, ges

Vertalingen

1. verlaagde e

Duits: es ^(de) o
Engels: E-flat ^(en)

Frans: mi bémol ^(fr) m

2. es-kleinetertstoonladder

Duits: es-Moll ^(de)
Engels: E-flat minor ^(en)

Frans: , mi bémol mineure ^(fr) v

3. es-mineurgrondakkoord

Duits: E♭m, es-Moll ^(de) o, es ^(de) o
Engels: E♭m, E-flat minor ^(en)

Frans: E♭m, mi bémol mineur ^(fr) m

4. een verhoogde akker

Gangbaarheid

Het woord es staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "es" herkend door:

88 %	van de Nederlanders;
90 %	van de Vlamingen.^[2]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "es" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be

Catalaans

Persoonlijk voornaamwoord

es m en v, enk en mv

zich, zichzelf (lijdend en meewerkend voorwerp, vóór het werkwoord)

Duits

Uitspraak

Geluid: es (hulp, bestand)
IPA: /ɛs/

Woordafbreking

es

Persoonlijk voornaamwoord

es

het (nominatief onzijdig enkelvoud van de derde persoon)
het (accusatief onzijdig enkelvoud van de derde persoon)

Zelfstandig naamwoord

es o

(muziek) de toon ”es”
(muziek) es: korte aanduiding van de toonaard “es-mineur”
«Eine Sonate in es.»
Een sonate in es kleine terts.

Frans

Werkwoord

es

tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van être

Indonesisch

Uitspraak

IPA: /ɜs/

Woordherkomst en -opbouw

uit het Nederlands "ijs"

Zelfstandig naamwoord

es

ijs

Afgeleide begrippen

Verwante begrippen

eskrim

Italiaans

Afkorting

es

afkorting van esempio

Latijn

Werkwoord

ĕs

actief indicatief praesens, tweede persoon enkelvoud van ĕsse
«Homōne malus es?»
Ben jij een slecht mens?

actief imperatief praesens, tweede persoon enkelvoud van ĕsse
«Es patiēns!»
Wees geduldig!

Werkwoord

vervoeging van
ēsse

ēs

actief indicatief praesens, tweede persoon enkelvoud van ēsse

Lets

1e persoon naamval	enkelvoud	meervoud
nominatief	es	mēs
genitief	manis	mūsu
datief	man	mums
accusatief	mani	mūs
instrumentalis	mani	mums
locatief	manī	mūsos

Persoonlijk voornaamwoord

es

nominatief ik

Limburgs

Uitspraak

IPA: /æs/ (Etsbergs)

Voegwoord

es

als, wanneer
gebruikt in vergelijkingen om verschil in egaliteit te weergeven
«Det book is baeter es det drejbeildj d'r-z ven.»
Het boek is beter dan de film ervan.
gebruikt in vergelijkingen om egaliteit weergeven
«Dae sjriever is es good es dae-n angere.»
Die schrijver is zo goed als die andere.

Voorzetsel

		enkelvoud	meervoud
bepaald	geheel	es(se)	es(ser)
bepaald	gemut.	-	-
onbepaald	geheel	es	es
onbepaald	gemut.	-	-

es

als (in de hoedanigheid van)
«Ich raoj öch dit aan es vröndj.»
Ik raad u dit aan als vriend.

«Weer koze dem aan es zètsmaeker.»
Men koos hem als voorzitter.

Opmerkingen

Na het voorzetsel es kan nooit een onbepaald lidwoord ('n, 'ne, e, etc) volgen. Het is echter wel mogelijk dat er een bepaald lidwoord (g-, etc) kan volgen.

Pennsylvania-Duits

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

	beklemtoond						onbeklemtoond
	enkelvoud			meervoud			enkelvoud			meervoud
	nominatief	datief	accusatief	nominatief	datief	accusatief	nominatief	datief	accusatief	nominatief	datief	accusatief
1^e persoon	ich	mir	mich	mir	uns	uns	ich	mer	mich	mer	uns	uns
2^e persoon	du	dir	dich	dihr ihr nihr	eich	eich	d de	der	dich	der er ner	eich	eich
3^e persoon (mannelijk)	aer	ihm	ihn	sie	ihne	sie	er	em	en	sie	ne	sie
3^e persoon (vrouwelijk)	sie	ihre	sie				se	re	se
3^e persoon (onzijdig)	es	ihm	es				's	em	's