en
![]() |
- en
- [A] erfwoord, in de betekenis van ‘nevenschikkend voegwoord’ voor het eerst aangetroffen in 776 [1]
- afkomstig van:
- Middelnederlands: ende vw
- Oudnederlands: enda vw , anda vw
- Germaans: *andi
- Indo-Europees: *h₂entí
- Verwant in Germaans:
- [D] van Middelnederlands en bw [2]
- [C] van Frans en
- [D] van Portugees en
[A] en
- wordt gebruikt om zinsdelen of begrippen aan elkaar toe te voegen
- Vader en moeder praten met elkaar.
- wordt gebruikt tussen de laatste woorden van een opsomming
- Fietsen, brommers en motoren zijn verboden.
- wordt gebruikt als synoniem voor de wiskundige bewerking plus
- Één en één is twee.
- (in de logica) als verkorte aanduiding voor een conjunctie.
- A en B en C.
- [1] aan-en-uitknop
- [2] bed-bad-en-broodregeling
- [1] dag-en-nachtevening
- [1] enzovoort
- [1] en-enrekening
- [1] en-ofrekening
- [1] en/of
- [1] gooi-en-smijtwerk
- [1] half-en-half
- [1] hand-en-spandiensten
- [1] hang-en-sluitwerk
- [1] heen-en-weer
- [1] hier-en-nu
- [2] huis-tuin-en-keukenmiddeltje
- [1] jip-en-janneketaal
- [1] kant-en-klaar
- [1] kant-en-klaargerecht
- [1] kant-en-klaarmaaltijd
- [1] kant-en-klaarmeubel
- [1] kant-en-klaarpakket
- [1] kant-en-klaarpizza
- [1] kant-en-klaarproduct
- [1] kant-en-klaars
- [1] kip-en-eiprobleem
- [1] klank-en-lichtspel
- [1] klip-en-klaar
- [1] kop-en-schotel
- [1] kunst-en-vliegwerk
- [1] mond-en-klauwzeer
- [1] op-en-neer
- [1] op-en-top
- [1] paard-en-wagen
- [1] peper-en-zoutstel
- [1] peper-en-zoutvlinder
- [1] pijl-en-boog
- [1] strijk-en-zet
- [1] uit-en-te-na
- [1] uit-en-ter-na
- [1] vraag-en-antwoordpagina
- [1] weduwen-en-wezenfonds
- [1] "en" om gelijkwaardige delen van een naam te verbinden
in aardrijkskundige namen
- Andaman en Nicobar
- Antigua en Barbuda
- Bosnië en Herzegovina
- Castilië en León
- Dadra en Nagar Haveli
- Daman en Diu
- Groot-Brittannië en Noord-Ierland
- Heard en McDonaldeilanden
- Jammu en Kashmir
- Saint Vincent en de Grenadines
- Saint Kitts en Nevis
- Saint-Pierre en Miquelon
- Sao Tomé en Principe
- Spitsbergen en Jan Mayen
- São Tomé en Principe
- Trinidad en Tobago
- Turks- en Caicoseilanden
- Wallis en Futuna
- Zuid-Georgië en de Zuidelijke Sandwicheilanden
in taxonomische namen
- bijen en hommels
- evenhoevigen en walvissen
- kapucijnapen en doodshoofdaapjes
- slingerapen en wolapen
- agoeti's en acouchy's
- saki's en oeakari's
- lori's en galago's
- tenreks en goudmollen
- kieviten en plevieren
- hazen en konijnen
- rietbokken en waterbokken
- muizen en ratten van de Oude Wereld
- muizen en ratten van de Nieuwe Wereld
- in namen van organisaties
- [1] Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling
- [1] Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa
- [3] "en" wordt veel gebruikt in hoofdtelwoorden en de daarvan afgeleide rangtelwoorden
- vóór de tientallen bij getallen die groter zijn twintig en niet deelbaar door tien: eenentwintig, negenennegentig
- facultatief ná honderd: honderdeneen, negenhonderdennegenennegentig
- facultatief ná duizend in getallen van duizend en een tot duizend en negenennegentig
- voor "een half" in getallen als twee en een half, dertien en een half
- [1] aan- en verkoop
- [1] af en toe
- [1] bij tijd en wijle
- [1] B en W
- [1] bij nacht en ontij
- [1] burgemeester en wethouders
- [1] dames en heren
- [1] door en door
- [1] elektronica- en witgoedwarenhuis
- [1] en zo
- [1] en/of
- [1] erop en erover
- [1] garen en band
- [1] half en half
- [1] hand- en spandiensten
- [1] heen en weer
- [1] her en der
- [1] hier en daar
- [1] hier en nu
- [1] Hoekse en Kabeljauwse Twisten
- [1] im- en export
- [1] in- en in-
- [1] Jan en alleman
- [1] koek en ei
- [1] kost en inwoon
- [1] laad- en losplaats
- [1] lavadores en cargadores
- [1] met horten en stoten
- [1] met tijd en boterhammen
- [1] midden- en kleinbedrijf
- [1] namen en rugnummers
- [1] normen en waarden
- [1] nooit en te nimmer
- [1] nou en
- [1] nu en dan
- [1] oud en nieuw
- [1] pracht en praal
- [1] reis- en kredietbrief
- [1] sodom en gomorra
- [1] stoffer en blik
- [1] te pas en te onpas
- [1] tussen pot en pint
- [1] van heinde en ver
- [1] van heinde en verre
- [1] voor een appel en een ei
- [1] voor- en nadelen
- [1] Vrolijk Kerstfeest en een Gelukkig Nieuwjaar!
- [1] weg en weer
- [1] wet van Meden en Perzen
- [1] wijd en zijd
- [1] willens en wetens
- [1] zegge en schrijve
1.
en
- gebruikt aan het begin van een vraagzin. om te benadrukken dat er een onmiddellijk antwoord wordt verwacht
- En, heb je al iets kunnen ontdekken?
[B] en
- (verouderd) (onderdeel van een dubbele ontkenning) niet
- Ik schreide om hulp omdat ik niet geholpen en werd.
- ▸ ⧖ Soo Barmhertigh was de Sarepsche Vrouwe,
Al had sy maer een weynigh Meel behouwen
Helias noodt uyt Liefde sy aenveerde,
Bieck hem eerst Broodt soo veel als hy begeerde,
Godts goedtheydt groot en heeft haer niet besweken
Tot in haer doot en leed sy gheen ghebreken.[3]
[C] en
- in (alleen in de volgende verbindingen)
aan het Frans ontleende uitdrukkingen met en
- Het woord en staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "en" herkend door:
99 % | van de Nederlanders; |
99 % | van de Vlamingen.[4] |
- ↑ "en" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑
Weblink bron “Den boom der gierigheyt, met sijn vruchten, d'welck gemaeckt is op de vrage wat gierigheyt is ende wat haer vruchten zijn” (ca. 1600)
- ↑
Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
- en
en (onbepaald lidwoord voor het gemeenschappelijke geslacht)
- et (onbepaald lidwoord voor onzijdige woorden)
- (voorzetsel): Uit Latijn in.
- (bijwoord/voornaamwoord): Uit Oudfrans ent (10e eeuw), ontwikkeld uit Latijn inde ‘daarvandaan, vandaar’.
en
- in
- «Croire en Dieu.»
- In God geloven.
- «Mettre en œuvre.»
- In het werk stellen.
- «Bon en mathématiques.»
- Goed in wiskunde.
- «Croire en Dieu.»
- met een gemechaniseerd vervoermiddel.
- «Je suis allé en Corse en avion, mais je suis revenu en bateau.»
- Ik ben met het vliegtuig naar Corsica gegaan, maar met de boot teruggekomen.
- «Je suis allé en Corse en avion, mais je suis revenu en bateau.»
- Voor een gérondif.
- «en forgeant»
- bij het smeden
- «Volange pérorait, avec des gestes gracieux, et Lambert hochait la tête en souriant.»
- Volange sprak met sierlijke gebaren en Lambert knikte glimlachend.[1]
- «en forgeant»
- Vervangt à of au in bepaalde gevallen.
- «En Europe, on essaie d’être pragmatique.»
- In Europa trachten we pragmatisch te zijn.
- «En France - mais au Québec.»
- In Frankrijk - maar in Québec.
- «En Europe, on essaie d’être pragmatique.»
- ↑ Beauvoir, S. deLes Mandarins deel 1 ebook (2014); ISBN 9782072442131; geraadpleegd 2017-12-21
- en
en
- maar
- «Bóndinn heldur hænur, hesta og sauðfé á búi sínu, en engar kýr.»
- De boer houdt kippen, paarden en schapen op zijn landgoed, maar geen koe.
- «Bóndinn heldur hænur, hesta og sauðfé á búi sínu, en engar kýr.»
- echter
- ondanks
- toch
- dan (na een vergrotende trap van een bijvoeglijk naamwoord of van een bijwoord)
- «Ég get ekki sagt að hvaða leyti annað er betra en hitt.»
- Ik kan niet zeggen hoe de een beter is dan de ander.
- «Ég get ekki sagt að hvaða leyti annað er betra en hitt.»
- [5]: hægara sagt en gert
makkelijker gezegd dan gedaan

Één
- en
- Afkomstig van het Oudnoordse woord einn
Naar frequentie | 6 |
---|
en (onbepaald voor mannelijke en vrouwelijke woorden)
- een
- «Og jeg har alltid hatt lyst til å skrive en bok om en yngre jente som kommer til storbyen.»
- En ik heb altijd zin gehad om een boek te schrijven over een jong meisje dat naar de grote stad gaat.
- «Og jeg har alltid hatt lyst til å skrive en bok om en yngre jente som kommer til storbyen.»
en
- (Oost-Veluws) en; wordt gebruikt om zinsdelen aan elkaar toe te voegen
- en; wordt gebruikt tussen elementen van een opsomming