kaart

Niet te verwarren met: Kaart

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  kaart    (hulp, bestand)
• IPA: / kart / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• kaart

Woordherkomst en -opbouw

• van Frans carte, in de betekenis van ‘landkaart’ aangetroffen vanaf 1532, in die van ‘speelkaart’ vanaf 1599

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	kaart	kaarten
verkleinwoord	kaartje	kaartjes

Zelfstandig naamwoord

de kaart v / m

1. schematische afbeelding van een ruimtelijk gebied op een plat vlak in een verkleinde schaal

   ▸ Op de kaart stond namelijk dat er over 15 kilometer een meertje (Lake Morena) zou zijn, maar ik liep erg langzaam en het werd al laat.

   ▸ Behalve digitale kaarten op mijn telefoon droeg ik ook papieren kaarten en een kompas met me mee, maar al na een aantal weken gooide ik alle papieren kaarten weg om gewicht te sparen.

2. bedrukt kartonnen vel dat met de post verstuurd kan worden

   • Ik stuur je een kaartje. 

   ▸ Zet je vertrekdatum alvast in je agenda en stuur me een kaartje als je onderweg bent, zo kan ik ook een beetje van jouw avontuur meegenieten.

3. (kaartspel) een kartonnen of plastic vel uit een kaartspel, om mee te spelen
4. (horeca) kaart of klein boekje in een horecagelegenheid met een overzicht van wat er zoal besteld kan worden

   ▸ Het is op dit moment de mode in chiquere, hippe restaurants om enkel de losse ingrediënten te vermelden, meestal afgewisseld met een sluisteken: 'Makreel | Venkel | Sesam | Mosterd | Schelvislever'. In echt heel exclusieve restaurants (bijvoorbeeld NOMA in Kopenhagen) krijg je überhaupt geen kaart te zien.

Synoniemen

• [1] plattegrond
• [2] postkaart, ansichtkaart
• [3] speelkaart

Anagrammen

• raakt

Verwante begrippen

• karteren

Verwante begrippen

• kaartjesknipper

Hyponiemen

   

65+-kaart ATM-kaart ID-kaart PP-kaart SD-kaart SIS-kaart Z-kaart abonnementskaart acceptgirokaart actiekaart adreskaart afmeldkaart afspraakkaart afsprakenkaart angstkaart ansichtkaart antwoordkaart arbeidskaart autokaart badenkaart bancontactkaart bankkaart bedankkaart bedrijfskaart beeldkaart belevingskaart belkaart beltegoedkaart bestelkaart bestuurderskaart betaalkaart beterschapskaart beurtenkaart bewonerskaart biedkaart bierkaart bijkaart bingokaart bioscoopkaart blauwe kaart bodemkaart bonkaart bonuskaart bosbrandkaart briefkaart broodkaart budgetkaart burgerservicekaart buskaart cadeaukaart chipkaart clubkaart collegekaart combikaart concertkaart condoleancekaart conflictenkaart controlekaart correspondentiekaart crashkaart creditkaart criminaliteitskaart cultuurkaart dagkaart dalurenkaart debetkaart dessertkaart detailkaart dialectkaart distributiekaart dokterskaart donateurskaart donkertekaart doorgestoken kaart drankenkaart drankkaart driekaart duurzaamheidskaart e-kaart ehbo-kaart emotiekaart energiekaart entreekaart ethernetkaart fankaart fietskaart flashgeheugenkaart flashkaart fotokaart garantiekaart geboortekaart gedachteniskaart gehandicaptenkaart geheugenkaart geluidskaart genenkaart genoomkaart geschenkenkaart getrouwheidskaart gevarenkaart gezinskaart gezondheidskaart girokaart goudkaart grondkaart gsm-kaart handkaart hemelkaart herlaadkaart hittekaart hongerkaart hoogtekaart hufterkaart identificatiekaart identiteitkaart identiteitskaart inclinatiekaart inkomkaart inrijkaart instapkaart insteekkaart integratiekaart introductiekaart inzichtkaart jaarkaart jobkaart kampeerkaart kampkaart kanskaart kerstkaart ketenkaart keuringskaart kienkaart kinderkaart klantenkaart klantkaart klaverenkaart klaverkaart kleingeldkaart kleurenkaart kleurkaart klokkaart knipkaart koekaart koopkaart kopieerkaart kortingkaart kortingskaart kraskaart kredietkaart kustkaart kwaliteitskaart landkaart leeftijdskaart leeskaart legitimatiekaart legkaart lerarenkaart leskaart letterkaart leurderskaart leurkaart lidkaart lidmaatschapskaart lijnkaart lottokaart lunchkaart maandkaart maankaart magneetkaart magneetstripkaart maximumkaart meermanskaart menukaart microkaart middelbreedtekaart mindervalidenkaart mobiliteitskaart monsterkaart museumkaart naamkaart navigatiekaart netkaart netwerkkaart nieuwjaarskaart onderwijskaart ongevallenkaart opdrachtkaart openbaarvervoerkaart openbaarvervoerskaart oproepingskaart oproepkaart opwaardeerkaart opzegkaart ov-kaart overschrijvingskaart overzichtskaart parkeerkaart partijkaart paskaart patiëntenkaart pc-kaart perceelkaart perskaart persoonskaart plaatskaart plakkaart planetenkaart plankaart platkaart pluspuntenkaart politiekaart ponskaart pop-upkaart postkaart prentkaart prepaidkaart prepaykaart prijskaart prikkaart protestkaart protonkaart puntkaart receptkaart reductiekaart registratiekaart reiskaart reliëfkaart rentekaart rijkaart risicokaart rittenkaart rivierkaart roemkaart rolkaart rondekaart routekaart rouwkaart ruilkaart saneringskaart satellietkaart schatkaart schetskaart scheurkaart scholenkaart schoolkaart scopekaart scorekaart seizoenkaart seizoenskaart seniorenkaart servicekaart simkaart sleutelkaart sms-kaart snipperkaart spaarkaart speelkaart spijskaart spoorkaartje spraakkaart staalkaart stadskaart stafkaart stamkaart startkaart steekkaart stemkaart stempelkaart sterrenkaart stoelgangkaart stokkaart stoplichtkaart stormkaart stortingskaart strippenkaart stroomkaart studentenkaart systeemkaart taalkaart tabkaart tankkaart tarokkaart tarotkaart tekenkaart telefoonkaart telekaart telkaart terreinkaart testkaart tienertoerkaart tienrittenkaart tijdkaart toegangskaart toeristenkaart trajectkaart tramkaart transponderkaart trappelkaart treinkaart troefkaart trouwkaart tunerkaart tv-kaart tv-tunerkaart uitbreidingskaart uitnodigingskaart uitreiskaart uitrijkaart vaarkaart vakantiekaart valentijnskaart vectorkaart verhuiskaart verjaardagkaart verjaardagskaart verlofkaart verlovingskaart verminderingskaart verplaatsingskaart vervoerskaart verwijskaart videokaart vierkaart vijfenzestigpluskaart vijfkaart vipkaart visitekaart viskaart vlaggenkaart voetbalkaart volgkaart voordeelkaart voordeelurenkaart vrijkaart waardekaart wandelkaart wandkaart waterkaart weekendkaart weekkaart weerkaart wegenkaart wenskaart wereldkaart werkplaatskaart wijnkaart windkaart wrakkenkaart zeekaart zeskaart zestigpluskaart zevenkaart zichtkaart ziekenfondskaart zoekkaart zonekaart zwemkaart zwerfkaart

Afgeleide begrippen

   

gelekaartsysteem kaartautomaat kaartavond kaartbeeld kaartboek kaartcel kaartclub kaartcontrole kaartcontroleur kaarten kaartenactie kaartenbak kaartenblad kaartengeld kaartenhuis kaartenkamer kaartenmaker kaartenspel kaartentafel kaartenverkoop kaartfraude kaarthoek kaarthoekmeter kaarthouder kaartjesverkoop kaartkluis kaartleeslampje kaartleggen kaartlezen kaartlezer kaartmateriaal kaartmot kaartnoorden kaartnummer kaartpapier kaartpassen kaartponser kaartprojectie kaartregister kaartslot kaartsoort kaartspel kaartspelen kaartstop kaartsysteem kaarttafel kaarttechnologie kaarttelefoon kaarttovenaar kaartverkoop kaartverkoper

Uitdrukkingen en gezegden

• [3]: De kaart kennen

Uit ervaring weten hoe je iets moet aanpakken

• [3] alles op één kaart zetten
• [3]: Al zijn geld op één kaart zetten

• [3]: De kaart trekken van...

Iets opvoeren als een argument om iets anders te onderbouwen of rechtvaardigen

• [3]: De kaarten verspelen

Geen goede argumenten meer hebben

• [1]: Een onhaalbare kaart

Een doel wat in de praktijk niet valt te realiseren

• [1]: Iets op de kaart zetten

• [3]: Doorgestoken kaart

• [3]: In de kaart spelen

Onbewust en onbedoeld helpen, vaak met negatieve gevolgen

• Speel je tegenstander niet in de kaart! 

• [3]: In de kaart zien

Verborgen bedoelingen achterhalen

• [3]: Open kaart spelen

Eerlijk en openhartig zijn

• [3]: Zich in de kaart laten kijken

Een geheim onbedoeld prijsgeven

Spreekwoorden

• [3]: De gekken krijgen de kaart

Dwaze en onverstandige mensen krijgen hun gelijk, ongeacht of ze dat hebben of niet

Vertalingen

    1. schematische afbeelding van een ruimtelijk gebied op een plat vlak in een verkleinde schaal   

Bulgaars: карта (bg) v Duits: Karte (de) v Engels: map (en)

Frans: carte (fr) v Italiaans: carta (it) v

    2. bedrukt kartonnen vel dat met de post verstuurd kan worden   

Bulgaars: пощенска картичка (bg) v Duits: Karte (de) v Engels: card (en)

Frans: carte (fr) v Indonesisch: kartu (id)

    3. kartonnen of plastic vel uit een kaartspel, om mee te spelen   

Duits: Karte (de) v Engels: card (en)

Frans: carte (fr) v Indonesisch: kartu (id)

    en te delen vertalingen   

Baskisch: mapa (eu), karta (eu) Bulgaars: меню (bg) Catalaans: plànol (ca) Deens: kort (da) Estisch: maakaart (et), kaart (et) Fins: kartta (fi) Grieks: χάρτης (el) Hongaars: térkép (hu)

Noors: kart (no) Pools: mapa (pl) Portugees: mapa (pt) Russisch: карта (ru) Sloveens: zemljevid (sl), karta (sl) Slowaaks: mapa (sk) Spaans: mapa (es) v Tsjechisch: mapa (cs) Zweeds: karta (sv)

Werkwoord

vervoeging van
kaarten

kaart

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van kaarten
2. gebiedende wijs van kaarten

Gangbaarheid

• Het woord kaart staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "kaart" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.