slag

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  slag    (hulp, bestand)
• IPA: / slɑx / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• slag

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘klap’ voor het eerst aangetroffen in 1220
• Naamwoord van handeling van slaan.

[A]

1-3	enkelvoud	meervoud
naamwoord	slag	slagen
verkleinwoord	slagje	slagjes

Zelfstandig naamwoord

de slag m

1. (militair) militair treffen

   • Adolf van Nassau bleef in de slag. 
   • De Slag aan de Somme was een grote slag tijdens de Eerste Wereldoorlog, waarbij meer dan een miljoen slachtoffers vielen  

   ▸ De Slag om de Schelde was hierbij heel belangrijk. Soldaten uit Canada, Groot-Brittannië en Polen vochten vijf weken lang tegen soldaten uit Duitsland. Het was heel zwaar maar uiteindelijk wonnen ze. Dit werd afgelopen weekend herdacht in Terneuzen.

   ▸ Wie dit soort momenten heeft meegemaakt, weet dat de geschiedenis van volkeren wordt bepaald door de uitslag van de grote slagen.

2. het opzettelijk doen belanden van een hand of een voorwerp op iemand

   • De slagen regenden neer op zijn gezicht. 

3. (figuurlijk) een pijnlijke of nadelige gebeurtenis

   • Hij kreeg slag op slag te verwerken, eerst stierf zijn vrouw, daarna zijn zoon. 

4. (kaartspel) een aantal kaarten, van iedere speler gewoonlijk één, die door een bepaalde speler gewonnen worden

   • Door de lengte van zijn troefkaart wist hij nog twee slaagjes te winnen. 

5. geluid gemaakt door een ontploffing of een klap (slagwerk)
6. het slaan van het hart (hartslag) dat voelbaar is aan de pols (polsslag)
7. beweging van de armen bij zwemmen (zwemslag)
8. beweging van de benen bij schaatsen (schaatsslag)
9. een draaiing van iets (een slag in het haar)
10. de keer dat iets ronddraait

Synoniemen

• strijd, kamp, veldslag

Hyponiemen

   

Guldensporenslag Noorderslag aanslag achteromslag aderslag afslag arbeidsslag armslag backhandslag basaltslag beenslag beitelslag bekkenslag belegslag bijlslag bijslag bliksemslag boegslag boerenslag borstslag bovenslag cirkelslag compressieslag concurrentieslag consolidatieslag crawlslag damslag dolfijnslag donderslag donkerslag doodslag doorslag downslag driekeizersslag drieslag drumslag dubbelslag duinslag duivenslag efficiencyslag foutslag frijnslag genadeslag geselslag glottisslag golfslag gongslag grondslag hagelslag halfslag halsslag hamerslag handslag hartslag haverslag hitteslag hoefslag hoekslag honkslag houweelslag ijzerslag inhaalslag kaakslag kaalslag kabelslag kanonslag karateslag keislag kinnebakslag kleurslag klokslag kopslag kwaliteitsslag kwartelslag kwartslag kwinkslag langsslag luchtslag maatslag manslag marmerslag meerslag misslag mokerslag muntslag naslag neerslag nekslag omslag onderslag opofferingsslag opslag overnameslag overslag palmslag papierslag passeerslag paukenslag pedaalslag polsslag poëzieslag prestigeslag prijsslag prijzenslag procedureslag productieslag propagandaslag puntslag raadslag radslag ridderslag riemslag robbenslag rolslag rondslag rugslag ruitenslag schermslag schiftslag schoolslag schoppenslag slijtageslag slingerslag spoorslag steenslag stembusslag sterrenslag stokslag stootslag supermanslag tankslag tarievenslag tegenslag terugslag toeslag toverslag troefslag trommelslag tweeslag uitputtingsslag uitslag valluikslag veldslag verbeteringsslag verbeterslag verdiepingsslag vertaalslag vertalingsslag vierslag vinkenslag vitaliteitsslag vleugelslag vlinderslag vogelslag voorslag vuistslag vuurslag wagenslag waterslag weerslag wiekslag winterslag wipslag wisselslag zeeslag zoekslag zonneslag zuigerslag zwaardslag zweepslag zwemslag

Afgeleide begrippen

   

Slag aan de Somme Slag bij Dorestad Slag bij Heiligerlee Slag bij Hoogwoud Slag bij Leuven Slag bij Lowestoft Slag bij Nieuwpoort Slag bij Waterloo Slag bij Woeringen Slag in de Javazee Slag om Arnhem Slag op de Mookerheide Slaggaard slagader slagarm slagbal slagbalk slagbed slagbeitel slagbeurt slagbeweging slagboeg slagboom slagboor slagboormachine slagcirkel slagdeur slagdorpel slagdrempel slagenarsenaal slagenlandschap slagenverkaveling slagenwisseling slagfrequentie slaggemiddelde slaggitaar slaggitarist slagharen slaghek slaghoedje slaghout slaginstrument slagkracht slagkruiser slagkwik slaglengte slaglijn slaglings slaglinie slagman slagmensen slagmes slagmolen slagnet slagorde slagpartij slagpen slagperk slagpin slagplaat slagplank slagploeg slagregen slagregenen slagrijm slagroeier slagroom slagsas slagschaar slagschaduw slagschip slagsleutel slagsneeuw slagsnoer slagsoldeer slagstijl slagtand slagtechniek slaguurwerk slagvaardig slagvaardigheid slagvast slagveer slagveld slagvloot slagvlucht slagvolume slagvrouw slagwapen slagwerk slagwerker slagwijdte slagwind slagwoord slagzee slagzet slagzij slagzijde slagzin slagzwaard

Uitdrukkingen en gezegden

   

Een slag om de arm houden niet direct alles vertellen of voorzichtig zijn om toekomstige problemen voor te zijn Ergens slag van hebben iets handig kunnen doen Ergens een slag naar slaan raden In het hoekje zitten waar de slagen vallen zich in een groep bevinden die altijd het moeilijk heeft of problemen krijgt Je een slag in de rondte werken Met de Franse slag doen een taak (uit desinteresse) niet goed afmaken ofwel: weinig tijd/moeite in iets steken Zijn slag slaan op het goede moment de kansen benutten, bv dingen kopen Zonder slag of stoot overgeven/etc zonder verzet [2] aan de slag gaan beginnen

Vertalingen

    1. militair treffen   

Engels: battle (en)

Papiaments: kombate

    2. het opzettelijk doen belanden van een hand of een voorwerp op iemand   

Duits: Schlag (de) m

Nynorsk: blekk (nn) m

    aan de slag gaan   

Duits: beginnen (de), sich an die Arbeit machen

    aan de slag kunnen   

Duits: eine Arbeit bekommen, arbeiten können

[B]

4	enkelvoud	meervoud
naamwoord	slag	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het slag o

1. een soort of categorie, gewoonlijk van mensen

   • Mensen van zijn slag beginnen zeldzaam te worden. 

Vertalingen

    1. een soort of categorie, gewoonlijk van mensen   

Engels: kind (en)

Gangbaarheid

• Het woord slag staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "slag" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA:

Woordherkomst en -opbouw

• Bekend sinds ca. 1550, van Nedersaksisch slagge

enkelvoud	meervoud
slag	slags

Zelfstandig naamwoord

slag

1. sintel
2. (metallurgie) slak [2]
3. (scheldwoord) slet
4. (scheldwoord) waardeloos iemand

Werkwoord

vervoeging
onbepaalde wijs	to  slag
he/she/it	slags
verleden tijd	slagged
voltooid deelwoord	slagged
onvoltooid deelwoord	slagging
gebiedende wijs	slag

slag

1. onovergankelijk, (metallurgie) verslakken

Afgeleide begrippen

• slag off