brood

Brood.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  brood    (hulp, bestand)
• IPA: / brot / (1 lettergreep); /broːt/

Woordafbreking

• brood

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘baksel uit gerezen deeg’ voor het eerst aangetroffen in 1101. Van Protogermaans *braudą. Mogelijk ook verwant met brouwen [1].

Verwant in Germaans: Duits: Brot Engels: bread Deens: brød Noors: brød Zweeds: bröd Oudfries: brād Oudhoogduits: brot

Verwant in Romaans: Latijn: fermentum/dēfrutum Oudfrans: breu

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	brood	broden
verkleinwoord	broodje	broodjes

Zelfstandig naamwoord

het brood o

1. (voeding) een meelproduct dat gemaakt wordt door meeldeeg te bakken, te koken of te stomen

   • Die bakker maakt een buitengewoon heerlijk brood. 

   ▸ De zware tenten werden ontmanteld, matjes en slaapzakken opgerold en alle kleren in rugzakken gepropt. Er werd pap gekookt boven het houtvuur en een broodje voor de lunch bereid.

2. (figuurlijk) levensonderhoud, beroepsmatige inkomsten

   ▸ Abraham Tuschinski behoorde echter tot een voorhoede die meer mogelijkheden zag – vooral toen steeds meer bedrijven brood zagen in het maken van langere films die een compleet verhaal ter lengte van een toneelstuk in beeld brachten.

Hyponiemen

   

aardappelbrood aardbrood afbakbrood allinsonbrood amandelbrood apenbrood avondbrood avondmaalsbrood bak brood bakken brood bakt brood bakte brood bakten brood bananenbrood bedelbrood bijenbrood bodenbrood boerenbrood bolbrood bombrood bonenbrood boterbrood bruinbrood busbrood casinobrood cassavebrood commiesbrood driekoningenbrood duivelsbrood eekhoorntjesbrood eierbrood gehaktbrood genadebrood gerstebrood glutenbrood grahambrood groevebrood hart van koekebrood hazenbrood hemelbrood hondenbrood hubertusbrood huishoudbrood johannesbrood kalfsbrood kaneelbrood kanenbrood kerstbrood knipbrood koekebrood koekoeksbrood kokosbrood koninginnenbrood krentenbrood kropbrood luxebrood maanzaadbrood maisbrood maïsbrood meergranenbrood melkbrood mik [2] moutbrood munitiebrood naanbrood nierbrood notenbrood oordjesbrood paardenbrood paasbrood persbrood pitabrood plaatbrood puntbrood regeringsbrood roggebrood rozijnenbrood sesambrood slankbrood speltbrood sportbrood stokbrood suikerbrood tarwe-roggebrood tarwebrood tijgerbrood toonbrood uienbrood varkensbrood verloren brood vesperbrood viergranenbrood vlechtbrood vleesbrood vloerbrood volkorenbrood vruchtenbrood waldkornbrood waterbrood weitebrood wijbrood witbrood wittebrood worstenbrood zielenbrood zuurdesembrood zwanenbrood zwartbrood

Afgeleide begrippen

   

bed-bad-broodregeling bed-bad-broodvoorziening bed-bad-en-broodregeling brodeloos broodaap broodachtig broodautomaat broodbakken broodbakker broodbakkerij broodbeleg broodbelegsel broodbeschuit broodbezorger broodboom broodbus broodclipje broodcrouton brooddeeg brooddieet brooddief brooddoos brooddronken broodeter broodfabriek broodfietser broodfok broodfokker broodfonds broodgebrek broodgod broodgoed broodgraan broodhaan broodheer broodhonger broodhuis broodkaart broodkamer broodkast broodkeuken broodkever broodkist broodkoek broodkorf broodkorst broodkost broodkruim broodkruimel broodletter broodmaaltijd broodmachine broodmager broodmand broodmeel broodmes broodmix broodnijd broodnodig broodnood broodnuchter broodoorlog broodoproer broodoven broodpap broodplank broodpoot broodpoëet broodprijs broodproducent broodpudding broodrantsoen broodrat broodrenner broodroof broodrooster broodroven broodschimmel broodschrijver broodschuld broodsgebrek broodslijter broodsoort broodsuiker broodtekst broodtrommel broodverbeteraar broodverkoop broodvervanger broodvorm broodvraag broodvrees broodvrucht broodwagen broodwinkel broodwinner broodwinning broodwisseldieet broodwortel broodzaag broodzak broodzetting

Uitdrukkingen en gezegden

• Brood en spelen

• brood op de plank hebben

genoeg hebben om van te leven

• De een z'n dood is een ander z'n brood.

wat voor de één een nadeel is, daar profiteert een ander van

• Een kruimeltje is ook brood.

wees gelukkig met wat je hebt

• Ergens geen brood in zien

niet denken dat iets kan werken

• Iemand het brood uit de mond stoten

iemand het onmogelijk maken om in eigen inkomen te kunnen voorzien

• Iemand iets op zijn brood geven

iemand onvriendelijk iets verwijten

• Niet bij brood alleen leven

men heeft meer nodig dan alleen eten om te kunnen leven

• Stenen voor brood geven

iets geven waar de ander niets aan heeft

• Wiens brood men eet, diens woord men spreekt.

• Zich de kaas niet van het brood laten eten

Voor het eigen belang opkomen

• iets op je brood krijgen

ergens van beschuldigd worden

Vertalingen

    1. een meelproduct dat gemaakt wordt door meeldeeg te bakken, te koken of te stomen   

Afrikaans: brood (af) Albanees: bukë (sq) Aragonees: pan (an) Asturisch: pan (ast) Baskisch: ogi (eu) Bosnisch: hljeb (bs) Bretons: bara (br) m Bulgaars: хляб (bg) m Catalaans: pa (ca) Deens: brød (da) o Duits: Brot (de) o Engels: bread (en) Esperanto: pano (eo) Estisch: leib (et) Faeröers: breuð (fo) o Fins: leipä (fi) Frans: pain (fr) m Fries: bôle (fy) g Galicisch: pan (gl) m Grieks: ψωμί (el) o (psomí) Hongaars: kenyér (hu) Ido: pano (io) Iers: arán (ga) IJslands: brauð (is) o Indonesisch: roti (id)

Italiaans: pane (it) m Kotava: beg Kroatisch: kruh (hr) m Malagasy: mofo (mg) Noors: brød (no) o Nynorsk: brød (nn) o Occitaans: pan (oc) Ossetisch: дзул (oss) Oudnoords: brauð o Papiaments: pan Pools: chleb (pl) m Portugees: pão (pt) m Roemeens: pâine (ro) Russisch: хлеб (ru) m Servisch: hleb (sr) Sloveens: krúh (sl) m Slowaaks: chlieb (sk) Spaans: pan (es) m Tabassaran: уьл Tagalog: tinapay (tl) Tsjechisch: chléb (cs) Turks: ekmek (tr) Vietnamees: bánh mì (vi) Welsh: bara (cy) Zweeds: bröd (sv) o

Gangbaarheid

• Het woord brood staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "brood" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Afrikaans

Uitspraak

• geluid

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	brood	brode

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) brood

Drents

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) roggebrood; een van rogge gebakken brood

Synoniemen

• roggebrood

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Zelfstandig naamwoord

brood

1. gebroed, broedsel

Werkwoord

brood

1. broeden
2. ergens op zinnen, meestal in kwaadaardige zin

Gronings

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) roggebrood; een van rogge gebakken brood

Synoniemen

• roggebrood

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) brood; een meelproduct dat gemaakt wordt door meeldeeg te bakken, te koken of te stomen
2. (voeding) roggebrood; een van rogge gebakken brood

Schrijfwijzen

1. broad, Broad, brooi, Broot
2. –

Synoniemen

1. bolle, brogge, stoede, stoet, stoete, stuut, Stuut
2. Groffbroot, kleirog, kroggen, peerdebrood, roggebrood, roggemik, roggen, roggenbrood, roggens, roggestoete, roggeteunis, rouwstoete, zwart brood

Meer informatie

• nds:Broot
• nds:Groffbroot
• nds-nl:Stoete
• nds-nl:Brood

Sallands

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) brood; een meelproduct dat gemaakt wordt door meeldeeg te bakken, te koken of te stomen

Synoniemen

• stoete

Stellingwerfs

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) brood; een meelproduct dat gemaakt wordt door meeldeeg te bakken, te koken of te stomen

Synoniemen

• bolle
• brogge
• stoete

Twents

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) roggebrood; een van rogge gebakken brood

Synoniemen

• roggestoete
• rouwstoete

Veluws

Zelfstandig naamwoord

brood

1. (voeding) brood; een meelproduct dat gemaakt wordt door meeldeeg te bakken, te koken of te stomen

Schrijfwijzen

• brooi

Synoniemen

• stoete

Afgeleide begrippen

• peerdebrood
• roggebrood
• roggenbrood