dubbel

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  dubbel    (hulp, bestand)
• IPA: /ˈdʏbəl/; /ˈdɵbəl/

Woordafbreking

• dub·bel

Woordherkomst en -opbouw

• Van het Franse double. In de betekenis van ‘telwoord: tweevoudig’ voor het eerst aangetroffen in 1278

	stellend
onverbogen	dubbel
verbogen	dubbele
partitief	dubbels

Bijvoeglijk naamwoord

dubbel

1. tweemaal zoveel

   • Hij kreeg een dubbele uitkering. 

   ▸ Om te voorkomen dat ik blaren zou krijgen had ik een dubbele laag sokken aangedaan (Darn Tough en Injinji teensokken).

   ▸ De Zweedse bossen konden kant-en-klare stammen van twintig meter leveren, maar voor het werk met de palen in de rivier hadden ze de dubbele lengte nodig.

Verwante begrippen

• tweeledig, tweevoudig

Afgeleide begrippen

   

Dubbeldam Dubbelmonarchie donkere dubbeltand dubbel 8-film dubbel accent aigu dubbel accent aigu's dubbel accent aiguutjes dubbel accents aigus dubbel en dik dubbel en dwars dubbel zien dubbel-cd dubbel-dvd dubbel-lp dubbelacht dubbelagent dubbelalbum dubbelbaans dubbelbed dubbelbeeld dubbelbelastingverdrag dubbelbesluit dubbelbiografie dubbelblad dubbelblank dubbelblind dubbelbloed dubbelboekhouden dubbelboeking dubbelbogey dubbelbol dubbelboxer dubbelbrekend dubbelbreking dubbelcabine dubbelcheck dubbelchecken dubbelcijferig dubbelconcert dubbeldaks dubbeldate dubbeldekker dubbeldekking dubbeldeksbus dubbeldeksrijtuig dubbeldekstrein dubbeldeksweg dubbeldeur dubbeldik dubbeldippen dubbeldipper dubbeldoelstelling dubbeldooier dubbeldraads dubbeldrank dubbele punt dubbele punten dubbelelpee dubbelen dubbelepunt dubbelfinale dubbelfocus dubbelfout dubbelfunctie dubbelganger dubbelgangster dubbelgebeid dubbelgebruik dubbelgehandicapt dubbelgeleed dubbelgesprek dubbelglas dubbelgraf dubbelgreep dubbelhandig dubbelhangmatspin dubbelhard dubbelhartig dubbelheid dubbelhol dubbelhuis dubbelinformant dubbelinterview dubbelkelk dubbelkerk dubbelklap dubbelklappen dubbelklapper dubbelklik dubbelklikken dubbelklooster dubbelknotsje dubbelkop dubbelkromme dubbelkruis dubbellaags dubbelleven dubbellezer dubbellidmaatschap dubbelloof dubbelloop dubbelloopsgeweer dubbelmandaat dubbelmodaal dubbelmol dubbelmonarchie dubbelnovelle dubbelnummer dubbeloffer dubbeloog dubbelop dubbelparkeerder dubbelparkeren dubbelpartij dubbelpartner dubbelpedaalharp dubbelpion dubbelplaat dubbelportret dubbelproductie dubbelprogramma dubbelpulsar dubbelpunt dubbelriet dubbelrijm dubbelrol dubbelroman dubbelrondig dubbelschaak dubbelschalig dubbelsierkopje dubbelslaan dubbelslachtig dubbelslag dubbelspaat dubbelspan dubbelspecialist dubbelspecialiste dubbelspel dubbelspeler dubbelspion dubbelspoor dubbelsprong dubbelstad dubbelstekker dubbelstem dubbelstep dubbelster dubbelstrategie dubbelstrengs dubbelsuite dubbeltal dubbeltalent dubbeltand dubbeltandig dubbeltelling dubbeltentoonstelling dubbeltitel dubbeltoernooi dubbeltoilet dubbeltong dubbeltongig dubbeltournee dubbeltwee dubbeluur dubbelverdiener dubbelverhouding dubbelvier dubbelvla dubbelvoudig dubbelvouwen dubbelwandig dubbelwerkend dubbelwerker dubbelzakdrager dubbelzes dubbelzien dubbelzijdig dubbelzinnig dubbelzout dubbelzuiger dubbelzuigermotor gewone dubbeltand roodzwarte dubbeltand vervierdubbelen

Uitdrukkingen en gezegden

• Dubbel en dwars

Helemaal, volkomen (vgl. dubbel en dik)

• Dubbel liggen

Hevig lachen.

• Met dubbel krijt schrijven

Te veel in rekening brengen

• Met een dubbele tong spreken

Onduidelijk praten; iets (bewust) op zo'n manier vertellen dat het op meerdere manieren valt uit te leggen

Vertalingen

    1. tweemaal voorhanden   

Duits: doppelt (de) Engels: double (en) Frans: double (fr)

Pools: podwójny (pl) Spaans: doble (es)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dubbel	dubbels
verkleinwoord	dubbeltje	dubbeltjes

_{Niet in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Taalunie als zelfstandig naamwoord}

Zelfstandig naamwoord

dubbel

1. m persoon die in bepaalde scènes een acteur vervangt
2. o dubbelspel bij de tennissport
3. m/o soort bier

Hyponiemen

   

achtdubbel damesdubbel driedubbel gemengd dubbel herendubbel mannendubbel meisjesdubbel stuntdubbel tennisdubbel tiendubbel tweedubbel vierdubbel vijfdubbel vrouwendubbel

Werkwoord

vervoeging van
dubbelen

dubbel

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van dubbelen
   

   • Ik dubbel. 

2. gebiedende wijs van dubbelen
   

   • Dubbel! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van dubbelen
   

   • Dubbel je? 

Gangbaarheid

• Het woord dubbel staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dubbel" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.