dik
 Niet te verwarren met: dík |
- Geluid: dik (hulp, bestand)
- IPA: / dɪk / (1 lettergreep)
- (Noord-Nederland): /dɪk/
- (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /dɪk/
- dik
- In de betekenis van ‘(op)gezet’ voor het eerst aangetroffen in 1089 [1]
- Van het Middelnederlandse dicke met dezelfde betekenis, van het Germaanse *thekuz. Vergelijk het Oudhoogduitse dicki, het Angelsaksische þicce en het Oudnoorse þykkr, þjokkr[2]. Buiten het Germaans mogelijk alleen in Keltisch (Oudierse tiug) bekend.
| stellend | vergrotend | overtreffend | |
|---|---|---|---|
| onverbogen | dik | dikker | dikst |
| verbogen | dikke | dikkere | dikste |
| partitief | diks | dikkers | - |
dik
- een naar verhouding grote dwarsdoorsnede hebbend
- Zij had erg dikke benen.
- ▸ Het glas is dik en vervormend, maar dat haar zou ze overal herkennen.[3]
- de genoemde dwarsdoorsnede hebbend
- Dat beestje was een vinger dik.
- een naar verhouding grote lichaamsomvang hebbend
- Die jongen is echt veel te dik.
- ▸ wat voor weddenschappen zou haar man nog meer winnen? Volgens haar is Meermans het type man dat snel dik wordt.[3]
- ruim.
- Het zat er dik in dat hij dat zou doen.
- hecht.
- Zij zijn echt dikke vrienden!
- nauw aaneengesloten
- Er was gisteren erg dikke mist, waardoor we niets meer zagen.
- weinig vloeibaar
- Hij hoestte allemaal dik slijm op.
- met een grote diepte
- ▸ Ik duwde de deur met beide handen open en zag dat er ’s nachts een dik pak sneeuw was gevallen, waarvan een stukje geel kleurde toen ik er mijn waterfles in leegde.[4]
|
|
- als dikke stront door een trechter
- Dubbel en dik
Helemaal (vooral Vlaams; vgl. dubbel en dwars)
- Een dikke kans
Een grote kans
- Een dikke kus
Een heftige kus
- Het zit er dik in
Het is heel waarschijnlijk, de kans daarop is erg groot
- Het ligt er dik bovenop
Het is heel duidelijk wat de bedoeling is
- Hij is dik twintig
Hij is ruim twintig
- Maak je niet dik
Blijf kalm, wind je niet op
- Door dik en dun gaan
alles overhebben voor iemand
- Dikke vrienden
Stoett-426 [5]
1. een naar verhouding grote dwarsdoorsnede hebbend
2. de genoemde dwarsdoorsnede hebbend
3. een naar verhouding grote lichaamsomvang hebbend
5. hecht
dik
- op dikke wijze
- Hij smeerde zich dik met zonnebrandolie in.
- overdrachtelijk in grote mate
- Hij was daar dik tevreden mee.
- ↑ "dik" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Etymologisch woordenboek der Nederlandsche taal, door Johannes Franck, M. Nijhoff 1892
- 1 2 Jessie Burton vert. Mieke Trouw-Luyckx“Het huis aan de gouden bocht” (2014), Luitingh-Sijthoff
, ISBN 9789021809526 Citefout: Ongeldig label <ref>; de naam "Het huis aan de gouden bocht" wordt meerdere keren met andere inhoud gedefinieerd. - ↑ Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018), Fontaine Uitgevers
- ↑ www.dbnl.org
- Het woord dik staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dik" herkend door:
| 97 % | van de Nederlanders; |
| 100 % | van de Vlamingen.[1] |
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
- ↑
Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be
