opkomen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  opkomen    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• op·ko·men

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  op bw  en  komen ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
opkomen	kwam op	opgekomen
klasse 4	volledig

Werkwoord

opkomen

1. ergatief zichzelf of iemand anders verdedigen

   • Hij kwam op voor de gepeste jongen. 

2. ergatief omhoogkomen

   • De maan lijkt van achter de zee op te komen. 

   ▸ Zo werd ik wakker als de zon opkwam en ging ik slapen als het donker werd.

3. naar een bijeenkomst gaan

   • Enkele kiezers zijn niet opgekomen. 

4. (kunst) op het toneel verschijnen

   • Na de ouverture komt de hoofdrolspeelster als eerste op. 

5. tot ontwikkeling komen

   • Het opkomen van nieuwe methoden in de landbouw. 

6. ingang vinden, populair worden

   • Een opkomende rage/mode. 

Synoniemen

• [1] bijstaan, helpen, optreden, te hulp komen, te hulp schieten, verdedigen, verweren, verzetten
• [2] klimmen, opdagen, opgaan, opkimmen, oprijzen, opstaan, stijgen, opwellen, opwerken
• [3] bezoeken, zich melden, opdagen, verschijnen
• [4] verschijnen
• [5] toenemen, vooruitgaan

Antoniemen

• [1] wegkijken
• [2] afzakken, neerdalen, neergaan, ondergaan, wegzakken
• [3] forfait geven, spijbelen, verstek laten gaan, wegblijven
• [4] afgaan
• [5] achteruitgaan, verwateren
• [6] aflopen, teloorgaan, uitraken

Verwante begrippen

• [1] claimen, eisen, recht
• [2] erectie, hemellichaam, getij, koppeling, onkruid, zaad, zeewaterniveau
• [3] afspraak, vergadering, verkiezing
• [4] doek, publiek, rol, theater, toneel, zaal
• [5] economie, gewas, ontwikkeling, opleiding, resultaat, slagen
• [6] mode, opgang, rage, zwang

Uitdrukkingen en gezegden

• Voor iemand opkomen

Voor iemand in de bres springen

• Ergens opkomen

Iets bedenken/Ietsverzinnen

• Opkomend noodweer/onheil

Naderend onweer/onheil

Vertalingen

    1. zichzelf of iemand anders verdedigen   

Engels: stand up (en), defend (en)

Frans: defendre (fr), se defendre (fr), assister (fr) Spaans: defender (es), ayudar (es)

    2. omhoogkomen   

Engels: arise (en), come up (en)

Frans: lever (fr), se lever (fr), monter (fr) Spaans: levantarse (es)

    3. naar een bijeenkomst gaan   

Engels: show up (en), turn up (en)

Frans: se rendre (fr), se présenter (fr) Spaans: presentarse (es)

    4. op toneel verschijnen   

Engels: enter (en), appear (en)

Frans: entrer en scene (fr) Spaans: aparecer (es)

    5. tot ontwikkeling komen   

Engels: come on (en), set in (en), rise (en)

Frans: pouser (fr), germer (fr)

    6. ingang vinden, populair worden   

Engels: come up (en)

Gangbaarheid

• Het woord opkomen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "opkomen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.