ondergaan

Nederlands

Uitspraak

(klemtoonhomogram)

• Geluid:  ondergáán    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˌɔndərˈɣan / (3 lettergrepen)
• Geluid:  óndergaan    (hulp, bestand)
  • IPA: / ˈɔndərˌɣan / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

• on·der·gaan

Woordherkomst en -opbouw

• samenstelling van  onder bw  en  gaan ww 

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
ondergaan	onderging	ondergaan
klasse 7	volledig

Werkwoord

ondergáán

1. overgankelijk onderhevig gemaakt worden

   • Hij onderging een zware operatie. 

   ▸ Voor alle andere aanwezigen op de Spelen geldt dat ze de eerste drie dagen na aankomst een dagelijkse test ondergaan. Daarna gebeurt dat minder vaak, afhankelijk van de functie en hoe nauw het contact is met de sporter. In principe moet iedereen die aanwezig is op de Spelen het vooraf ingediende activiteitenplan volgen en het contact met anderen, onder wie inwoners van Japan, zoveel mogelijk beperken.

Uitdrukkingen en gezegden

• [1]: iets ondergaan

Vertalingen

    1. onderhevig gemaakt worden   

Duits: sich unterziehen (de), erfahren (de), erleiden (de) Engels: undergo (en) Noors: gjennomgå (no)

Nynorsk: gjennomgå (nn) Papiaments: sufri Spaans: padecer (es), perecer (es), sufrir (es), vivir un hecho (es), vivir un suceso (es)

    iets ondergaan   

Duits: sich etwas unterziehen (de)

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
ondergaan	ging onder	ondergegaan
klasse 7	volledig

Werkwoord

óndergaan

1. ergatief onder een oppervlak verdwijnen

   • De duiker gaat onder. Hij is niet langer deels of volledig boven het water, maar is nu volledig onder water. 

2. ergatief (meteorologie) (v.d. zon en maan) achter de horizon verdwijnen

   • De zon gaat onder, de avondschemering begint. 

   ▸ Tijdens het eten van mijn pastaprutje transformeerde de lucht tot een oranje vuurzee door de ondergaande zon.

3. ergatief te gronde gaan

   • Verdwijnen de toeristen, zal de stad ondergaan. 

• [1] Video van de SMS Szent István tijdens het ondergaan
• [1] Ondergaande zon bij Lake Winnebago
• 
  [1] Een duiker gaat onder

Vertalingen

    2. te gronde gaan   

Duits: untergehen (de) Engels: perish (en)

Noors: dø (no) Nynorsk: dø (nn)

Woordherkomst en -opbouw

• vervoeging van ondergaan: de stam met de uitgang -en, zonder ge- vanwege voorvoegsel (is gelijk aan de onbepaalde wijs)

Werkwoord

vervoeging van:	ondergaan…
verbogen vorm:	ondergane

ondergaan

1. voltooid deelwoord van ondergaan

Gangbaarheid

• Het woord ondergaan staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "ondergaan" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.