stout
Nederlands
Uitspraak
Woordafbreking
- stout
Woordherkomst en -opbouw
- [A]: de meer negatieve betekenis "ondeugend" is aangetroffen vanaf 1612 en ontstaan uit Middelnederlands stout bn "dapper, vermetel", in die betekenis van aangetroffen vanaf 1220; die gaat via Oudnederlands *stolt "dapper" en Middelnederduits stolt bn "voornaam, trots" en Oudhoogduits stolz bn "overmoedig, trots, gemeen" terug op het het Proto-Germaanse *stulta- "dapper"; cognaat met Engels stout en Duits stolz [1] [2] [3]
- [B]: van Engels stout zn dat via het Oudfrans teruggaat op het Proto-Germaanse *stulta- "dapper" [4] [5]
stellend | vergrotend | overtreffend | |
---|---|---|---|
onverbogen | stout | stouter | stoutst |
verbogen | stoute | stoutere | stoutste |
partitief | stouts | stouters | - |
Bijvoeglijk naamwoord
[A] stout
- in overtreding van een gestelde regel, met onvoldoende respect (vooral gezegd over jongere kinderen, schertsend ook over volwassen personen)
- ▸ Ik vind de tekeningen grappig en Jip en Janneke zijn heel erg stout. Ze moeten appeltjes brengen naar hun opa en ze nemen uit elke appel een hap.[6]
- ▸ Zo mag onze oudste geen eten op de grond gooien, terwijl de jongste bijna niets anders doet. Dit is dan ook niet stout, leg ik de oudste uit, omdat de baby daar nog niks aan kan doen.[7]
- ▸ Uiteindelijk zouden een boel mensen, vooral vrouwen, voor hun gevoel stout moeten zijn. Die Zoom-vergadering niet accepteren, maar gewoon in de trein stappen of in de auto.[8]
- ▸ Soms ook gehuld in een schapevacht, een ruige muts op het hoofd en een ketting in de hand. Of verkleed als duivels... 'Zijn hier ook stoute kinderen? ??[9]
- (verouderd) zonder angst
- Stout en boud.
- ▸ Gaston Eysselinck wordt door librettist Jules Terlingen in de opera De fatale ontgoocheling te Oostende geschilderd als een compromisloze linkse idealist: Laten wij stout dromen opbouwen en de durf hebben de uitvoering ervan aan te pakken, zo begint zijn eerste monoloog.[10]
- (verouderd) met een sterke uitwerking
- (eufemisme), (seksualiteit) seksueel prikkelend
- ▸ Een deelneemster uit het Voice-seizoen van 2019 oefende haar optreden in de studio, ze kreeg de opdracht in de lens te kijken. „Stout hoor”, zei de regisseur. „Wat kijk je sexy.”[12]
-
1. Sinterklaas straft een stout kind (afbeelding uit 1852).
Synoniemen
- [1] ondeugend, ongehoorzaam
- [2] dapper, zelfverzekerd
- [3] sterk, stevig
- [4] erotisch, gewaagd
Antoniemen
Verwante begrippen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
- [1] stouterd, stouterik, stoutheid, stoutig
- [2] stoutmoedig, stoutweg, verstouten
Uitdrukkingen en gezegden
- [2] de stoute schoenen aantrekkenjezelf ertoe brengen om iets te doen wat je eng vindt
- [2] Filips de Stoute
- [4] stoute spelletjeserotisch vermaak
- [2] stout stukje
Citaten
∗ wie zoet is krijgt lekkers, wie stout is de roe[13]
Vertalingen
1. in overtreding van een gestelde regel, met onvoldoende respect
Vertalingen
2. zonder angst
4. seksueel prikkelend
[B] | enkelvoud | meervoud |
---|---|---|
naamwoord | stout | stouts |
verkleinwoord | stoutje |
Zelfstandig naamwoord
- (drinken) donker bier
- ▸ De bedoeling is dat de consument, waar hij ook Bavaria bestelt, overal exact hetzelfde pilsje krijgt. Bij een uitgesprokener bier zoals IPA of een vatgerijpte stout zijn zulke fluctuaties minder problematisch.[14]
-
Een glas stout.
Gangbaarheid
- Het woord stout staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "stout" herkend door:
100 % | van de Nederlanders; |
99 % | van de Vlamingen.[15] |
Meer informatie
- Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ stout op website: Etymologiebank.nl
- ↑ "stout" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ Woordenboek der Nederlandsche taal (1864-2001).
- ↑ stout op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Weblink bron Bettine Vriesekoop“‘Yiyi en yaya zijn heel erg stout’” (4 juni 2007) op nrc.nl
- ↑ Weblink bron Annemiek Leclaire“Verschillende regels bij verschillende leeftijden?” (10 november 2020) op nrc.nl
- ↑ Weblink bron Rosanne Hertzberger“Als ze straks vragen ‘ben jij hier nodig?’, zeg dan ja” (9 mei 2020) op nrc.nl
- ↑ “Het hele jaar rond: van Sinterklaas tot Sintemaarten” (1973), , p. 14
- ↑ Weblink bron Kasper Jansen“De fatale ontgoocheling te Oostende: de dood van een idealistische architect; De bouwer van de open samenleving sloopt zichzelf” (7 oktober 1991) op nrc.nl
- ↑ Weblink bron “Dichtwerken. Deel 1.” (ca. 1880), A.W. Sijthoff, Leiden, p. 36
- ↑ Weblink bron Romy van der Poel e.a.“Geruchten hingen ‘als slechte parfum in de gangen’ van The Voice” (21 januari 2022) op nrc.nl
- ↑ Weblink bron “Zie, ginds komt de stoomboot” op
- ↑ Weblink bron Joost Pijpker“Om altijd exact hetzelfde pilsje te krijgen, moet de brouwer constant vernieuwen” (1 augustus 2022) op nrc.nl
- ↑ Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be
Engels
Uitspraak
- Geluid: stout (VS) (hulp, bestand)
stellend | vergrotend | overtreffend |
---|---|---|
stout | stouter | stoutest |
Bijvoeglijk naamwoord
stout
enkelvoud | meervoud |
---|---|
stout | stouts |
Zelfstandig naamwoord
stout