leren

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  leren    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈlerə(n) / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈlɪːrə/
  • (Vlaanderen, Brabant): /ˈleːrə/, /ˈleːrən/
  • (Limburg): /ˈleːrə/

Woordafbreking

• le·ren

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘kennis verwerven, onderrichten’ voor het eerst aangetroffen in 901

• afkomstig van: Middelnederlands: leren Oudnederlands: lēren Germaans: *laizijanan

  Verwant in Germaans: West: Engels: lere (Angelsaksisch: lǣran), Duits: lehren, (Oudhoogduits: lēren), Fries: leare, leere (Oudfries: lēra) Noord: Zweeds: lära, Deens/Noors: lære, (Oudnoords: læra), IJslands/Faeröers: læra Oost: Gotisch: laisjan

	stellend
onverbogen	(alleen attributief)
verbogen	leren

Bijvoeglijk naamwoord

leren

1. van leer vervaardigd

   ▸ ' Hij lachte weer even, maar deed er toen het zwijgen toe en trok zijn modieuze leren jasje wat strakker om zich heen, alsof dat hem troostte.

   ▸ Hij maakte een verstrooide indruk, zoals hij midden in zijn studeerkamer achter zijn bureau zat, aan zijn lot overgelaten op de Marokkaanse kleden die hij van een tapijthandelaar in Malaga had gekocht, met zijn ellebogen stevig op het sleetse leren bovenblad geplant, zonder notitie te nemen van Teresa die de kamer stofte of een glas sherry voor hem neerzette.

   ▸ Hij droeg een groene bandana in zijn lange haar en had als een van de weinigen hoge leren bergschoenen om zijn zwakke enkels te beschermen.

Hyponiemen

   

bruinleren geitenleren halfleren hertenleren hertsleren kalfsleren kunstleren lakleren roodleren schaapsleren schapenleren slangenleren varkensleren vetleren witleren zeemleren zwartleren

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
leren	leerde	geleerd
zwak -d	volledig

Werkwoord

leren

1. kennis of vaardigheid verwerven

   ▸ En zo had Giorgos tijd alleen met mijn kinderen, zodat ze elkaar een beetje zouden leren kennen.

   ▸ Kies je eigen weg, maak je eigen keuzes, leer je eigen lessen.

2. kennis of vaardigheid doen verwerven

   ▸ We praatten de hele dag en hij leerde me hoe ik veilig een gevaarlijke sneeuwbrug over kon steken door mijn wandelstokken horizontaal te houden voor het geval de sneeuw onder me wegviel en ik in de overdekte ijsrivier terecht zou komen.

Hyponiemen

   

aanleren aanloopleren achteruitleren afleren beleren bijleren doorleren duaal leren e-leren inleren opleren teleleren top-downleren transleren verleren volleerd vrij leren webleren werkplekleren

Afgeleide begrippen

   

leer-en-werkstraf leer-werkbedrijf leer-werkhuis leer-werkplaats leer-werkplek leer-werkplicht leer-werkroute leer-werktraject leerachterstand leerachtig leeractiviteit leerbaan leerbaar leerbedrijf leerbegrip leerbewerking leerboek leerboy leerbroek leercentrum leercontract leercurve leerdicht leerdichter leerdienst leerdoek leerdoel leereffect leerervaring leerfabriek leerfase leerfeest leergang leergebied leergedrag leergeld leergeschil leergezag leergierig leergraag leerhoofd leerhuid leerhuis leerhulp leerindustrie leerinhoud leerjaar leerjongen leerkarper leerklimaat leerkoffer leerkracht leerkrediet leerkring leerlijn leerling leerlooien leerlooier leerlust leermateriaal leermeester leermeesteres leermeisje leermethode leermiddel leermoeilijkheid leermogelijkheid leermoment leermos leernicht leerobject leeromgeving leeropbrengst leeropdracht leerovereenkomst leerpakket leerperiode leerpil leerplan leerplicht leerprestatie leerprobleem leerproces leerprofiel leerprogramma leerproject leerpsychologie leerpsycholoog leerpunt leerrecht leerrede leerregel leerresultaat leerrijk leerroute leerscene leerschildpad leerschool leersecretariaat leersituatie leerstellig leerstelling leerstelsel leerstijl leerstoel leerstof leerstoornis leerstraf leerstrategie leerstroom leerstuk leertent leertheoreticus leertheorie leertijd leertouwen leertraject leervak leervergunning leervermogen leervertelling leervlucht leervol leervorm leervraag leervrijheid leerwaren leerweg leerwerk leerwijze leerwinst leerwoordenboek leerzaam leerzorg leraar lering werk-leerbaan werk-leertraject

Uitdrukkingen en gezegden

• De tijd zal het leren

na verloop van tijd is er bekend hoe het gegaan is

• Iemand mores leren

wraak op iemand nemen en/of flink zeggen hoe het er voor staat

• In de nood leert men zijn vrienden kennen

als je in moeilijkheden zit merk je wie echt je vriend is

• Jong geleerd is oud gedaan

hoe eerder men iets leert, des te langer de vaardigheid zal blijven

• Met vallen en opstaan (leren)

door mislukkingen leren

• Nood leert bidden

in nood leert men anderen om hulp vragen

• Omstaan leren

leren schikken naar de wensen en bevelen van een ander

• Op een oude fiets moet je het leren

Het is niet nodig om iets te oefenen of een vaardigheid aan te leren door gebruik te maken van het allernieuwste materiaal

Vertalingen

    1. kennis of vaardigheid verwerven   

Duits: lernen (de) Engels: learn (en) Frans: apprendre (fr) Grieks: μαθαίνω (el) (maɵéno) Italiaans: imparare (it)

Limburgs: lèrne (li), lieëre (li) Papiaments: siña Pools: uczyć się (pl) Spaans: aprender (es) Tsjechisch: učit se (cs), naučit se (cs)

    2. kennis of vaardigheid doen verwerven   

Duits: lehren (de) Engels: teach (en) Frans: apprendre (fr) Grieks: μαθαίνω (el) (maɵéno), διδάσκω (el) (didásko)

Italiaans: insegnare (it) Limburgs: lieëre (li) Papiaments: instrui Pools: uczyć (pl) Tsjechisch: učit (cs), vyučovat (cs)

Zelfstandig naamwoord

de leren mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord leer

Gangbaarheid

• Het woord leren staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "leren" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.