roede

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  roede    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈrudə / (2 lettergrepen)

Woordafbreking

• roe·de

Woordherkomst en -opbouw

• erfwoord via Middelnederlands roede van Oudnederlands ruoda, in de betekenis van ‘stok’ aangetroffen vanaf de 10e eeuw

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	roede	roedes roeden
verkleinwoord	roedetje	roedetjes

Zelfstandig naamwoord

de roede v / m

1. bundel takken waarmee geslagen kan worden

   ▸ 'Een schrik voor de meisjes. Toch was die roede warempel geen verbeelding.

2. holle of massieve (metalen) staaf
3. (eenheid), (verouderd) lengtemaat die qua afmeting verschilde van plaats tot plaats
4. (eenheid), (verouderd) oppervlaktemaat die qua afmeting verschilde van plaats tot plaats
5. (eenheid), (verouderd) inhoudsmaat die qua omvang verschilde van plaats tot plaats
6. (figuurlijk) penis

Synoniemen

• roe (uitspraakvariant)

Hyponiemen

   

angelroede bergroede donderroede geselroede glasroede gordijnroede goudroede guldenroede molenroede spitsroede toverroede traproede tuchtroede verzegelroede wichelroede windroede

Afgeleide begrippen

• roedehoofd, roedeloper, roedeschaaf

Verwante begrippen

eenheden van lengte (afstand) in het Nederlands (nld)
yoctometer • zeptometer • attometer • femtometer • picometer • nanometer • micrometer • millimeter • centimeter • decimeter • meter • decameter • hectometer • kilometer • megameter • gigameter • terameter • petameter • exameter • zettameter • yottameter
parsec • kiloparsec • megaparsec • gigaparsec astronomische eenheid (AE) • lichtjaar • lichtminuut • lichtseconde • lichtuur • mijl • zeemijl buiten gebruik: duim • el • roede • uur gaans • voet

eenheden van oppervlakte in het Nederlands (nld)
vierkante yoctometer • vierkante zeptometer • vierkante attometer • vierkante femtometer • vierkante picometer • vierkante nanometer • vierkante micrometer • vierkante millimeter • vierkante centimeter • vierkante decimeter • vierkante meter • vierkante decameter • vierkante hectometer • vierkante kilometer • vierkante megameter • vierkante gigameter • vierkante terameter • vierkante petameter • vierkante exameter • vierkante zettameter • vierkante yottameter
centiare • are • decare • hectare buiten gebruik: mud • roede • voet

eenheden van inhoud in het Nederlands (nld)
kubieke yoctometer • kubieke zeptometer • kubieke attometer • kubieke femtometer • kubieke picometer • kubieke nanometer • kubieke micrometer • kubieke millimeter • kubieke centimeter • kubieke decimeter • kubieke meter • kubieke decameter • kubieke hectometer • kubieke kilometer • kubieke megameter • kubieke gigameter • kubieke terameter • kubieke petameter • kubieke exameter • kubieke zettameter • kubieke yottameter
yoctoliter • zeptoliter • attoliter • femtoliter • picoliter • nanoliter • microliter • milliliter • centiliter • deciliter • liter • decaliter • hectoliter • kiloliter • megaliter • gigaliter • teraliter • petaliter • exaliter • zettaliter • yottaliter
verouderd: mud • roede • vat

Vertalingen

    1. bundel takken waarmee geslagen kan worden   

Duits: Rute (de) v Limburgs: rood (li) v

Oudnoords: róða v

    2. staaf   

Engels: rod (en), wand (en)

Spaans: barra (es) v, vara (es) v

Gangbaarheid

• Het woord roede staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "roede" herkend door:

93 %	van de Nederlanders;
91 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.