mede

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  mede    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• me·de

Woordherkomst en -opbouw

• [A] erfwoord Ontwikkeld uit Middelnederlands mede, Oudnederlands mithi “mee, eveneens”, uit Germaans *médi, *meþí, verwant aan Duits mit, Oudengels med, Gothisch miþ “met”. In de betekenis van ‘bijwoord van hoedanigheid: samen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1236
• [B.1] erfwoord Ontwikkeld uit Middelnederlands mede, uit Germaans *medu-, verwant aan Engels mead (Oudengels meodu, medu), Duits Met (Oudhoogduits meto), Deens mjød, Zweeds mjöd, enz. In de betekenis van “honingdrank” voor het eerst aangetroffen in het jaar 1265.
• [B.2] Herkomst onbekend, ook aangetroffen als samenstelling meekrap, met vergelijkbare vormen in Engels madder (Oudengels mædere), Oudhoogduits matara, enz. In de betekenis van “meekrap” voor het eerst aangetroffen in het jaar 1351.

Bijwoord

		vnw. bijw.
voorzetselbijwoord		mede
persoonlijk		ermede
aanwijz.	nabij	hiermede
	veraf	daarmede
vragend/betrekk.		waarmede

[A] mede (zie ook: mee)

1. ook

   • Mede vanwege de gevolgen van Katrina is er een hernieuwde belangstelling voor het broeikaseffect. 

   ▸ Waarschijnlijk mede dankzij de endorfine die vanwege mijn dagelijkse 11 uur durende wandelingen door mijn lichaam stroomde.

   ▸ Hoog niveau: Voorzitter Bob Hoogendoorn van het Koninklijk Nederlands Geologisch-Mijnbouwkundig Genootschap (KNGMG) valt hem bij. "Er is echt geen werkloze afgestudeerde op dit moment. Er is enorm veel vraag naar." Bovendien is de kwaliteit van het onderwijs en onderzoek aan de VU van wereldniveau, benadrukt hij. Niet goedkoop weliswaar, mede door het veldwerk, maar wel erg goed.

2. (formeel en deels verouderd): bijwoordelijk deel van een scheidbaar werkwoord

   mededelen: hij deelde het ontslag mede aan de werknemers

3. (verouderd) prepositioneel deel van een voornaamwoordelijk bijwoord

   ermede: hij heeft er weinig me(d)e weten te bereiken.

Verwante begrippen

• met

Hyponiemen

• almede, alsmede, daarmede, ermede, hiermede, keurmede, waarmede, zomede

Afgeleide begrippen

   

mede-eigenaar mede-eigendom mede-erfgenaam mede-indiener mede-ingezetene mede-initiatiefnemer mede-initiator mede-inzittende mede-Kamerlid medeaandeelhouder medeaansprakelijk medeaanvrager medeafhankelijk medearbeider medeauteur medebaas medebedenker medebeheer medebeheerder medebeklaagde medebepaald medebepalend medebestuur medebestuurder medebestuurslid medebewind medebewoner medebewoonster medebrengen medebroeder medebrouwer medeburger medechristen medecommissaris medecontractant medecursist mededader mededelen mededemonstrant mededingen mededirecteur mededocent mededogen medefinancier medefinanciering medegebruik medegebruiker medegedetineerde medegefinancierd medegenoot medegevangene medegevoel medegezel medegroepslid medegrondlegger medehiker medehoofdredacteur medehuurder medekandidaat medeklasgenoot medeklinker medekoploper medelachen medelander medeleerling medeleerlinge medeleiding medeleven medelid medelijden medelijdend medemens medemenselijk medeminister medeminnaar medeminnares medemoslim medemuzikant medeneming medeonderhandelaar medeondernemer medeondertekenen medeondertekenende medeonderzoeker medeontdekker medeontwerper medeontwikkelaar medeoorzaak medeopdrachtgever medeoprichter medeoprichtster medeopsteller medeorganisator medeoverheid medeparaaf medeparlementariër medepassagier medepastoor medepatiënt medeplegen medepleger medeplichtig medepresentator medeproducent mederedacteur medereiziger medereizigster mederekeninghouder medesamensteller medeschepsel medescholier medeschrijver medeschuld medeschuldig medeschuldige medeslaan medespeelster medespeler medestander medestandster medestichter medestrever medestrijder medestudent medestudente medevennoot medeverantwoordelijk medeverantwoordelijkheid medeverdachte medevluchter medevoelen medevoogd medevoorzitter medevrijer medeweggebruiker medewerken medewerker medewerkster medeweten medewetgever medezaakvoerder medezeggenschap medezuster meevat

Uitdrukkingen en gezegden

• Als twee honden vechten om een been, gaat er de derde mede heen

als twee personen om iets kijven of kibbelen, raakt vaak een derde in het bezit er van

Vertalingen

    1. ook   

Engels: also (en), likewise (en), too (en)

Spaans: también (es)

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	mede	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

[B] de mede v / m

1. (drinken) licht alcoholische drank vervaardigd van honing
2. (plantkunde) Rubia tinctorum  een plant waarvan de wortel een rode kleurstof bevat
3. stuk grasland gebruikt voor het hooien

Synoniemen

• [1]: mee
• [2]: mee, meekrap
• [3]: made

Hyponiemen

• [3] keurmede
• [1] medebrouwer

Vertalingen

    1. licht alcoholische drank vervaardigd van honing   

Spaans: aguamiel (es) m

    2. een plant waarvan de wortel...   

Spaans: rubia (es) v

Gangbaarheid

• Het woord mede staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "mede" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.