zucht

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  zucht    (hulp, bestand)
• IPA: / zʏxt / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• zucht

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘sterke uitademing’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1350
• In de betekenis van ‘ziekte, ziekelijke neiging’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1240

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zucht	zuchten
verkleinwoord	zuchtje	zuchtjes

Zelfstandig naamwoord

de zucht v / m

1. (medisch) ziekelijke of overmatige zwelling door opeenhoping van vocht in het menselijk of dierlijk lichaam, waterzucht
2. ziekelijke onbedwingbare drang, verslaving, begeerte
3. eerste afscheiding van melk in de borsten van een zwangere vrouw

Hyponiemen

   

arbeidszucht baatzucht babbelzucht bedilzucht behaagzucht behoudzucht belangzucht belgzucht bemoeizucht blauwzucht bleekzucht drankzucht dweepzucht eerzucht expansiezucht galzucht geelzucht geldzucht gemakzucht genotzucht gewinzucht goudzucht graaizucht hebzucht heerszucht hersenwaterzucht hongerzucht ijverzucht ik-zucht klapzucht koopzucht lekzucht lepelzucht magerzucht muitzucht onderneemzucht oorlogszucht partijzucht plaagzucht praalzucht praatzucht pronkzucht regeerzucht regelzucht roemzucht roofzucht schraapzucht spilzucht spotzucht staatzucht trommelzucht twijfelzucht vernielzucht verzamelzucht vetzucht vleizucht vraatzucht waterzucht weetzucht windzucht winzucht woekerzucht wraakzucht zelfzucht

Afgeleide begrippen

• gezucht, zuchten, zuchtig, zuchting

Uitdrukkingen en gezegden

[2] "ziekelijke onbedwingbare drang, verslaving, begeerte"

• Zucht naar geld

• Zucht naar macht

Vertalingen

    1. onbedwingbare drang, verslaving   

Duits: Begierde (de) v, Sucht (de) v Engels: addiction (en)

Frans: désir (fr) m Spaans: manía (es) v

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	zucht	zuchten
verkleinwoord	zuchtje	zuchtjes

Zelfstandig naamwoord

de zucht m

1. hoorbare uitademing, meestal als uiting van ongenoegen of verveling

   • hij slaakte een diepe zucht 

2. tocht, luchtstroom

   • het is benauwd en er is zelfs geen zuchtje wind 

   ▸ De achterkamer werd gedomineerd door een monsterlijk, ondateerbaar hemelbed met vier vergulde zuilen in Egyptische stijl waarop een baldakijn rustte van donkerrood fluweel, met geborduurde sterren van gouddraad. Wie zou in staat zijn te bevroeden hoeveel zuchten en gefluisterde geheimen er onder die sterrenstof waren blijven hangen?

Uitdrukkingen en gezegden

• Een zucht van verlichting

Een uiting van grote opluchting als een probleem is opgelost (meestal gecombineerd met slaken)

•  De fles was gelukkig groot genoeg en uiteindelijk kon ik met een zucht van verlichting de dop erop draaien.  

∗ Je zou je voor kunnen stellen dat de Amerikanen een zucht van verlichting slaakten toen het Sovjetleger de opstand neersloeg en de rust en het afschrikkingsevenwicht werden hersteld.

• In een vloek een zucht

Binnen heel korte tijd

• Dat werd in een vloek en een zucht gedaan. 

Vertalingen

    1. hoorbare uitademing   

Duits: Seufzer (de) m Engels: sigh (en)

Frans: soupir (fr) m Spaans: suspiro (es) m

Werkwoord

vervoeging van
zuchten

zucht

1. enkelvoud tegenwoordige tijd van zuchten
2. gebiedende wijs van zuchten

Gangbaarheid

• Het woord zucht staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "zucht" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.