gis

vervoeging van
	gissen

Nederlands

Uitspraak

Geluid: gis (hulp, bestand)

Woordafbreking

gis

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het Jiddisch, in de betekenis van ‘Bargoens: slim’ voor het eerst aangetroffen in 1860 ^[1]
Herkomst: Jiddisj ^[2]
(zn) g met het achtervoegsel -is

Bijvoeglijk naamwoord

gis

(Jiddisch-Hebreeuws) intelligent, slim [1], schrander
- Een gisse opmerking.

Verwante begrippen

Jiddisj ook: ches

Zelfstandig naamwoord

de gis v / m

(muziek) een halve toon verhoogde toon "g"
- De toon “gis” klinkt in de getempereerde stemming gelijk aan de toon “as”.
(muziek) de grondtoon (tonica) van de “gis-mineurtoonladder”, tevens een korte aanduiding van die toonladder
- Op de notenbalk van een vioolsonate in gis, staan vijf kruisen als voortekens.
(muziek) de grondtoon van het “gis-mineurakkoord”, de kleine drieklank op de eerste trap (tonica-akkoord) van de kleinetertstoonladder op die toon
- De drie tonen van het gis-mineurakkoord (symbool: G#m) in grondligging, zijn: gis - b - dis.

Vertalingen

1. verhoogde toon g

Duits: gis ^(de) o
Engels: G-sharp ^(en)

Frans: sol dièse ^(fr) m

2. gis-kleinetertstoonladder

Duits: gis-Moll ^(de) o
Engels: Gis-sharp minor ^(en)

Frans: sol dièse mineure ^(fr) v

3. gis-mineurgrondakkoord

Duits: G#m, gis-Moll ^(de) o, gis ^(de) o
Engels: G#m, G-sharp minor ^(en)

Frans: G#m, sol dièse mineur ^(fr) m

Werkwoord

gis

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gissen
- Ik gis.
gebiedende wijs van gissen
- Gis!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gissen
- Gis je?

Gangbaarheid

Het woord gis staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gis" herkend door:

91 %	van de Nederlanders;
93 %	van de Vlamingen.^[3]

Verwijzingen

Duits

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

gis

Zelfstandig naamwoord

gis o

(muziek) de toon ”gis”
(muziek) gis: korte aanduiding van de toonaard “gis-mineur”
«Eine Sonate in gis.»
Een sonate in gis kleine terts.

Antoniemen

[2] Gis, Gis-Dur, Gis-Dur-Tonleiter

Afgeleide begrippen

[2] gis-Moll, gis-Moll-Tonleiter

Verwante begrippen

[1,2] ais, Ais, dis, Dis, es, Es, fis

Afrikaans

stamtijd
infinitief	voltooid deelwoord
gis	gegis
	volledig

Zelfstandig naamwoord

gis

Afgeleide begrippen

gisting

[p{{{1}}}-1] "gis" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[2] Stichting Hebreeuwse en Jiddisje woorden in het Nederlands

[3] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]

[3]

	stellend	vergrotend	overtreffend
onverbogen	gis	gisser	gist
verbogen	gisse	gissere	giste
partitief	gis	gissers	-