wijs
Nederlands
Uitspraak
- Geluid: wijs (hulp, bestand)
- IPA:
- (Noord-Nederland): /ʋɛɪ̯s/
- (Vlaanderen, Brabant): /β̞ɛːs/
- (Limburg): /wɛɪ̯s/
Woordafbreking
- wijs
Woordherkomst en -opbouw
- In de betekenis van ‘verstandig’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1201 [1]
- In de betekenis van ‘manier’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1050 [1]
stellend | vergrotend | overtreffend | |
---|---|---|---|
onverbogen | wijs | wijzer | wijst |
verbogen | wijze | wijzere | wijste |
Bijvoeglijk naamwoord
wijs
- van groot inzicht getuigend [2]
- ▸ Ze wekte de indruk van een soort kuise elegantie, of ze die tactiek nu zelf had gekozen of dat ze wijze raad van haar verdediger had gekregen.[3]
Antoniemen
Hyponiemen
Afgeleide begrippen
Verwante begrippen
- vroed, met beleid, verstandig
Vertalingen
1. van groot inzicht getuigend
enkelvoud | meervoud | |
---|---|---|
naamwoord | wijs | wijzen |
verkleinwoord | wijsje | wijsjes |
Zelfstandig naamwoord
wijs m
- (muziek) een melodie
- (taalkunde) grammaticale categorie waarmee de relatie wordt aangegeven tussen een werkwoord en de werkelijkheid, modus
- wijze, manier [4]
Hyponiemen
Uitdrukkingen en gezegden
- iemand van de wijs brengen
iemand verwarren
Vertalingen
Werkwoord
vervoeging van |
---|
wijzen |
wijs
- eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wijzen
- Ik wijs.
- gebiedende wijs van wijzen
- Wijs!
- (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van wijzen
- Wijs je?
- ▸ Als ik de volle maan zie sla ik vreemd genoeg altijd een kruis, kus mijn duim en wijs naar de maan als gebaar van dankbaarheid voor de rijke ervaringen in mijn leven en de mensen om mij heen.[5]
Afgeleide begrippen
Gangbaarheid
- Het woord wijs staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
- In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "wijs" herkend door:
99 % | van de Nederlanders; |
100 % | van de Vlamingen.[6] |
Meer informatie
- Zie Wikipedia voor meer informatie.
Verwijzingen
- ↑ 1,0 1,1 "wijs" in: Sijs, Nicoline van der, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
- ↑ wijs op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Jan Guillou (vert. Bart Kraamer)“1968, De grote eeuw deel 7” (2017), Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044633535
- ↑ wijs op website: Etymologiebank.nl
- ↑ Tim Voors“Alleen, De Pacific Crest Trail te voet van Mexico naar Canada”, eBook: Mat-Zet bv, Soest (2018),
- ↑ Weblink bron Gearchiveerde versie “Word Prevalence Values” op ugent.be