konijn

Nederlands

Een wit konijn

Uitspraak

• Geluid:  konijn    (hulp, bestand)
• IPA: / koˈnɛin / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /kɔˈnɛɪn/
  • (Vlaanderen, Brabant): /kɔˈnɛːn/

Woordafbreking

• ko·nijn

Woordherkomst en -opbouw

• via Middelnederlands conijn en Oudfrans conin van Latijn cuniculus, een Iberisch leenwoord, dat in het moderne Frans vervangen is door lapin, in de betekenis van ‘haasachtige’ voor het eerst aangetroffen in 1240

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	konijn	konijnen
verkleinwoord	konijntje	konijntjes

Zelfstandig naamwoord

het konijn o

1. (haasachtigen) bepaald soort zoogdier Oryctolagus cuniculus  dat ook gedomesticeerd kan worden gehouden

   • Het konijn at gras. 
   • Behalve dan dat de twee waarnemers zich, op het moment dat ze zo laag mogelijk gebukt vooruitkwamen, als konijnen lieten neerschieten. Eerst vielen er drie schoten en daarna een diepe stilte; de zaak was wat de vijand betreft afgedaan.  

2. (astronomie) Chinees sterrenbeeld

   • Data voor het sterrenbeeld Konijn volgens de Chinese kalender: [...] 

Hyperoniemen

• hazen en konijnen, haasachtigen, zoogdieren, viervoeters, gewervelden, chordadieren, dieren

Verwante begrippen

• amamikonijn, annamitisch gestreept konijn, Bengaals konijn, bergkatoenstaartkonijn, Braziliaans konijn, Californisch konijn, Dices katoenstaartkonijn, dwergkonijn, floridakonijn, Mexicaanse katoenstaartkonijn, Midden-Afrikaans konijn, moeraskonijn, omiltemikatoenstaartkonijn, sanjosébachmankonijn, Sumatraans konijn, vulkaankonijn, waterkonijn, woestijnkatoenstaartkonijn

Hyponiemen

• angorakonijn, befkonijn, boskonijn, brandneuskonijn, duinkonijn, Europees konijn, fopkonijn, grafkonijn, haaskonijn, hokkonijn, ijskonijn, Indiaansch Konijn, katoenstaartkonijn, knuffelkonijn, mannetjeskonijn, marskonijn, moederkonijn, moerkonijn, paaskonijn, parkkonijn, poolkonijn, proefkonijn, rexkonijn, san-josé-bachmankonijn, stresskonijn, veldkonijn, vleeskonijn, voskonijn, vrouwtjeskonijn, wijfjeskonijn, wipkonijn, zilverkonijn

Afgeleide begrippen

• bruine konijnvis, gestippelde konijnvis, konijnachtig, konijnenberg, konijnenbil, konijnenblaas, konijnenblad, konijnenbok, konijnenbont, konijnenbout, konijnenburg, konijnendistel, konijnenduin, konijneneten, konijnenfokker, konijnenfokkerij, konijnenhaar, konijnenhok, konijnenhol, konijnenhouder, konijnenhuid, konijnenjacht, konijnenkeutel, konijnenkorrel, konijnenkot, konijnenkruid, konijnenmelk, konijnenmelker, konijnennest, konijnennet, konijnenoor, konijnenpak, konijnenperk, konijnenpest, konijnenpijp, konijnenplaag, konijnenpluim, konijnenpoot, konijnenpopulatie, konijnenproof, konijnenragout, konijnenras, konijnenrug, konijnensnuit, konijnensprong, konijnenstand, konijnenstrik, konijnenstrop, konijnentaart, konijnentand, konijnenteelt, konijnenuithongering, konijnenvangst, konijnenvel, konijnenveld, konijnenvlees, konijnenvlo, konijnenvoer, konijnenwarande, konijnenziekte, konijngerecht, konijnpastei, konijnproof, konijnterrine, konijnuil, konijnuiltje, konijnvis, konijnvissen

Spreekwoorden

• met de konijnen door de tralies kunnen eten

mager zijn

• bij de konijnen af

meer dan erg

Vertalingen

    1. zoogdier dat ook gedomesticeerd kan worden gehouden   

Aino: isepo Albanees: lepuri i gropave (sq) Armeens: ճագար (hy) Baskisch: untxi (eu) Bosnisch: kunić (bs) zec (bs) Bretons: konikl (br) Bulgaars: заек (bg) m Catalaans: conill (ca) Centraal-Huasteeks Nahuatl: koatochij (nch), tochij (nch) Centraal-Nahuatl: tochtli (nhn) Chinees: 兔 (zh) (tù) Cornisch: konin (kw) m Deens: kanin (da) Duits: Kaninchen (de) o Ekspreso: kunilo Engels: rabbit (en) Esperanto: kuniklo (eo) Estisch: küülik (et) Faeröers: kanin (fo) Fins: kaniini (fi), kani (fi) Frans: lapin (fr) m Fries: knyn (fy) o g, kenyn (fy) o g Friulisch: cunin Galicisch: coello (gl) Grieks: κουνέλι (el) (kounéli) αγριοκούνελο (agriokoúnelo) Guerrero-Nahuatl: tochtli (ngu) Hongaars: nyúl (hu) Huave: coy (huv) Huaxcaleca-Nahuatl: toxtli (nhq) Iers: cóinín (ga) IJslands: kanína (is) Indonesisch: kelinci (id) Interlingua: conilio (ia) Italiaans: coniglio (it) m Japans: 兎 (ja) (ウサギ, usagi) klassiek Nahuatl: tochin (nci), tochtli (nci) Koreaans: 토끼 (ko) (to.ggi) Kroatisch: kunič (hr) zec (hr) Ladinisch: conicio Ladino: konejo Lakota: maštíŋča (lkt) Latijn: cuniculus (la) m Lets: trusis (lv)

Litouws: triušis (lt) Macedonisch: питом заjак (mk) (pitom zajak) Maltees: fenek (mt) Mezquital-Otomi: jua Morelos-Nahuatl: tochtle (nhm) Navajo: gah Nedersorbisch: karnikel (dsb) Noors: kanin (no) Occitaans: conilh (oc), lapin (oc) Oekraïens: кріль (uk) (kril'), кролик (uk) (krolik) Oezbeeks: Cyrillisch: қуён (uz) Latijns: quyon (uz) Oppersorbisch: nukl (hsb) Orizaba-Nahuatl: tochtli (nlv) Papiaments: conenchi/konènchi, coneu (Aruba) Pipil: tuchti (ppl) Pools: królik (pl) Portugees: coelho (pt) m Roemeens: iepure de vizuină (ro) Romanica: cuniculo m, cunicula v, conilio m, conilia v Reto-Romaans: cunigl (roh) Romani: षोषोय m, षोष्नि v Russisch: кроль (ru) (krol'), кролик (ru) (krolik) Sami: kaniidna Sardisch: cunillu (sc), cacciappu (sc) Schots-Gaelisch: coineanach (gd) Servisch: кунић (sr) (kunić) zec (sr) Sloveens: kunec (sl) m Slowaaks: králik (sk) Spaans: conejo (es) m Swahili: kanin (sw) g Tsjechisch: králík (cs) Turks: tavşan (tr) Tzotzil: t'ul Vietnamees: thỏ (vi) Volapük: krolig (vo) Welsh: cwningen (cy) West-Huasteeks Nahuatl: kuatochi (nhw) Wit-Russisch: трусяня (be) /трусяне, трус (be) Yucateeks: tʼuʼul Zacatlan-Nahuatl: tochtli (nhi)

Gangbaarheid

• Het woord konijn staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "konijn" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.