klad

vervoeging van
	kladden

Nederlands

Uitspraak

Geluid: klad (hulp, bestand)
IPA: / klat / (1 lettergreep)

Woordafbreking

klad

Woordherkomst en -opbouw

zn: van Middelnederlands cladde, in de betekenis van ‘vlek’ aangetroffen vanaf 1465, verwant aan klodder ^[1] ^[2] ^[3] ^[4]
- [2]: overdrachtelijk toegepast op materiaal dat niet vloeibaar is, vooral textiel
- [3]: overdrachtelijk toegepast op deel van een plant dat zich aan vacht of weefsel hecht ^[5]
- [4]: vermoedelijk een (verkorting) van kladschuld ^[6]
- [5]: vermoedelijk een verwijzing naar de uitwerpselen die deze vogels verspreidt; gelet op het Duits Klätscher zou het ook om een klanknabootsing kunnen gaan ^[7] ^[8]
- [6]: vermoedelijk een (verkorting) van kladboek, kladwerk of kladpapier als aanduiding van een eerdere met inkt geschreven versie waarin nog vlekken mochten voorkomen omdat zij door een definitieve, nette versie zou worden vervangen ^[9]
- [7]: (verkorting) van kladpapier in de betekenis "vloeipapier", vooral gangbaar in Belgisch-Nederlands ^[10]
ww: kladden ww zonder de uitgang -en

Zelfstandig naamwoord

de klad v / m

stukje dat van een wat vloeibaar geheel is losgeraakt, ook als het na verloop van tijd is opgedroogd; vooral gebruikt als het zit op een oppervlak waar dat ongewenst is
losgeraakt deel, stuk weefsel
(plantkunde) bloemhoofdje met stekeltjes
uitgestelde betaling
(dierkunde) in het wild levende duif

het klad o

papier waarop voorlopige aantekeningen zijn gemaakt
(figuurlijk) voorlopige opzet
(historisch) sterk absorberend papier, gebruikt om bij het schrijven een overmaat van inkt weg te deppen voordat er vlekken ontstaan

Schrijfwijzen

[1], [2] kladde

Synoniemen

Typische woordcombinaties

[6] een kladje maken
[4] op de klad
[7] in klad

Afgeleide begrippen

Uitdrukkingen en gezegden

[1] de klad in komen
sterk achteruitgaan door tegenspoed en verwaarlozing
[2] bij de kladden nemen/grijpen/pakken/vatten
stevig vastpakken zodat wegvluchten niet mogelijk is

• De dief werd al snel bij de kladden gegrepen.

[1] Jan Klad
iemand die knoeit
[4] op de klad halen
op krediet aanschaffen

Vertalingen

1. vlek

Engels: blot ^(en), spot ^(en)

Spaans: mácula ^(es) v, mancha ^(es) v

7. voorlopige opzet

Engels: draft ^(en), rough draft ^(en)

Werkwoord

klad

eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kladden
- Ik klad.
gebiedende wijs van kladden
- Klad!
(bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van kladden
- Klad je?

Gangbaarheid

Het woord klad staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "klad" herkend door:

98 %	van de Nederlanders;
97 %	van de Vlamingen.^[11]

Verwijzingen

Pools

Zelfstandig naamwoord

klad m

(biologie) clade

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Tsjechisch

Uitspraak

IPA: /klat/

Woordafbreking

klad

Woordherkomst en -opbouw

[1], [2] Afgeleid van het werkwoord klást, [3] Afgeleid van het Oudgriekse κλάδος (klados)

Zelfstandig naamwoord

klad m onbezield

Verbuiging

	enkelvoud	meervoud
nominatief	klad	klady
genitief	kladu	kladů
datief	kladu	kladům
accusatief	klad	klady
vocatief	klade	klady
locatief	kladu	kladech
instrumentalis	kladem	klady