december

Niet te verwarren met: December

Nederlands

Uitspraak

Geluid: december (hulp, bestand)
IPA: / deˈsɛmbər / (3 lettergrepen)

Woordafbreking

de·cem·ber

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘twaalfde maand’ voor het eerst aangetroffen in 1240 ^[1]
Komt van het Latijn mensis December (de tiende maand, met het voorvoegsel deca-). Het Romeinse jaar begon oorspronkelijk met de maand maart, waardoor december dus de tiende maand is.

Zelfstandig naamwoord

de december m

(tijdrekening) de twaalfde en tevens laatste maand van het jaar
- In december valt er meestal sneeuw.

Schrijfwijzen

dec.

Synoniemen

kerstmaand, wintermaand

Verwante begrippen

Maanden in het Nederlands
januari	februari	maart	april	mei	juni	juli	augustus	september	oktober	november	december

Vertalingen

1. de twaalfde en tevens laatste maand van het jaar

Limburgs: desèmber ^(li) m
Litouws: gruodis ^(lt) m
Luxemburgs: Dezember ^(lb) m
Macedonisch: декември ^(mk) m
Maleis: Disember ^(ms)
Mantsjoe: jorgon biya
Maori: tīhema ^(mi)
Navajo: Níłchʼitsoh
Nedersaksisch: december ^(nds)
Nedersorbisch:
- Romaans: december ^(dsb)
- Slavisch: zymski ^(dsb)
Noors: desember ^(no)
Nynorsk: desember ⁽ⁿⁿ⁾
Occitaans: decembre ^(oc) m
Oekraïens: грудень ^(uk) m
Ojibwe: manidoo-giizisoons
Oppersorbisch: december ^(hsb)
Papiaments: desèmber
Perzisch: دسامبر ^(fa)
Pontisch: Χριστουγεννάρτς ^(pnt) m, Χριστανάρτς ^(pnt) m
Pools: grudzień ^(pl) m
Portugees: Dezembro ^(pt) m (Portugees), dezembro ^(pt) m (Braziliaans-Portugees)
Roemeens: decembrie ^(ro) m
Russisch: декабрь ^(ru) m
Samoaans: Tesema ^(sm)
Servisch:
- Cyrillisch: децембар ^(sr) m
- Latijns: decembar ^(sr) m
Servo-Kroatisch: decembar ^(sh) m
Siciliaans: dicèmmiru ^(scn) m
Slowaaks: december ^(sk) m
Somalisch: diseembar ^(so)
Spaans: diciembre ^(es) m
Swahili: Desemba ^(sw)
Tachelhit: dujanbir
Tagalog: Disyembre ^(tl)
Tataars:
- Cyrillisch: декабрь ^(tt)
- Latijns: dekäber ^(tt)
Thai: ธันวาคม ^(th)
Tigrinya: ታኅሣሥ ^(ti)
Tsjechisch: prosinec ^(cs) m onbezield
Tsjetsjeens: фандукӀ
Tsjoevasjisch: раштав
Turks: aralık ^(tr)
Vietnamees: tháng mười hai ^(vi)
Waals: decimbe ^(wa)
Welsh: Rhagfyr ^(cy) m
Zeeuws: december ^(zea)
Zweeds: december ^(sv) g

Gangbaarheid

Het woord december staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "december" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.^[2]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

Deens

Zelfstandig naamwoord

december g

december

Maanden in het Deens
januar januari	februar februari	marts maart	april april	maj mei	juni juni	juli juli	august augustus	september september	oktober oktober	november november	december december

Verwijzingen

december in:
Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Drents

Zelfstandig naamwoord

december

december; de twaalfde en laatste maand van het jaar

Synoniemen

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Hongaars

Zelfstandig naamwoord

december

december

Maanden in het Hongaars
január januari	február februari	március maart	április april	május mei	június juni	július juli	augusztus augustus	szeptember september	október oktober	november november	december december

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

december

december; de twaalfde en laatste maand van het jaar

Schrijfwijzen

Dezember

Synoniemen

Meer informatie

Nedersorbisch

Zelfstandig naamwoord

december

december; de twaalfde en laatste maand van het jaar

Maanden in het Nedersorbisch
Romaans: Slavisch:	januar wezymski januari	februar swěckowny februari	měrc pózymski maart	apryl jatšownik, nalětny april	maj rozhelony mei	junij smažki juni	julij žnjojski juli	awgust jacmjeński augustus	september požnjenc september	oktober winski, winowc oktober	nowember młośny november	december zymski december

Oppersorbisch

Zelfstandig naamwoord

december

december; de twaalfde en laatste maand van het jaar

Maanden in het Oppersorbisch
januar januari	februar februari	měrc maart	apryl april	meja mei	junij juni	julij juli	awgust augustus	september september	oktober oktober	nowember november	december december

Papiaments

Woordherkomst en -opbouw

Ontleend aan het Nederlandse december en etymologisch gespeld.

Zelfstandig naamwoord

december

december

Schrijfwijzen

Schrijfwijze op Bonaire en Curaçao: desèmber.

Maanden in het Papiaments
Bonaire en Curaçao: Aruba:	yanüari januari januari	febrüari februari februari	mart maart maart	aprel april april	mei mei mei	yüni juni juni	yüli juli juli	ougùstùs augustus augustus	sèptèmber september september	oktober october oktober	novèmber november november	desèmber december december

Slowaaks

Zelfstandig naamwoord

december m

december; de twaalfde en laatste maand van het jaar

Maanden in het Slowaaks
január januari	február februari	marec maart	apríl april	máj mei	jún juni	júl juli	august augustus	september september	október oktober	november november	december december

Urkers

Zelfstandig naamwoord

december

december; de twaalfde en laatste maand van het jaar

Zeeuws

Zelfstandig naamwoord

december

december; de twaalfde en laatste maand van het jaar

Zweeds

Zelfstandig naamwoord

december g

december

Verbuiging

decembers	enkelvoud		meervoud
	onbepaald	bepaald	onbepaald	bepaald
nominatief	december	decembermånaden	decembermånader	decembermånaderna
genitief	decembers	decembermånadens	decembermånaders	decembermånadernas

Maanden in het Zweeds
januari januari	februari februari	mars maart	april april	maj mei	juni juni	juli juli	augusti augustus	september september	oktober oktober	november november	december december

[p{{{1}}}-1] "december" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3

[2] Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

[1]

[2]