niets

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  niets    (hulp, bestand)
• IPA: / nits / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• niets

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘onbepaald voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in 1270
• afgeleid van niet (bijwoord) met het achtervoegsel -s

Onbepaald voornaamwoord

niets

1. geen enkel ding, geen enkele zaak

   • Hij was op de markt, maar hij kocht helemaal niets. 

   ▸ De zon was nog niet op en met mijn hoofdlamp checkte ik nog een laatste keer al mijn spullen om te zorgen dat ik niets zou vergeten.

   ▸ Niemand had iets verkeerds gedaan, althans niets aantoonbaar verkeerds, hijzelf niet en niemand anders.

Synoniemen

• nada
• niente
• niks
• noppes

Antoniemen

• iets

Uitdrukkingen en gezegden

• niets in de handen, niets in de zakken
• niet voor niets

niet gratis

• op niets trekken
• uit het niets

zonder duidelijke aanleiding of oorzaak

•  Het was al jaren kurkdroog geweest in Californië, dus ik kon mijn ogen niet geloven toen het opeens uit het niets begon te regenen.  

Spreekwoorden

• Voor niets gaat de zon op

Alles kost geld en moeite (afgezien van de zonsopgang)

Afgeleide begrippen

• nietsbetekenend, nietsdoen, nietsdoener, nietsisme, nietsnut, nietsontziend, nietsverhullend, nietsvermoedend, nietswaardig, nietszeggend

Vertalingen

    1. geen enkel ding, geen enkele zaak   

Afrikaans: niks (af) Albanees: asgjë (sq), kurrgjë (sq) Arabisch: لا شئ (ar) (lā šæy’) Baskisch: ezerez (eu), deusez (eu) Bosnisch: ništa (bs) Bulgaars: нищо (bg) Catalaans: res (ca) Chinees: Deens: intet (da), ingenting (da) Duits: nichts (de) Engels: nothing (en) Esperanto: nenio (eo) Fins: ei mitään (fi) Frans: ne (fr) <persoonsvorm> rien (fr) Fries: neat (fy) Grieks: τίποτε (el) o, τίποτα (el) o Hebreeuws: שום דבר (he), כלום (he) Hindi: कुछ नहीं (hi) Hongaars: semmi (hu) Ido: nulo (io) IJslands: ekki (is) Interlingua: nihil (ia), nil (ia) Italiaans: niente (it) Japans: 無 (ja) (む, mu), 何も (ja) (nanimo), 何でもない (ja) (nandemonai), 別に (ja) (betsuni) Koerdisch: هیچ (ku)

Koreaans: 아무것도 (ko) ...없다 (amugeotto...eopda) Kroatisch: ništa (hr) Latijn: nihil (la) Lets: nekas (lv) Litouws: niekas (lt) Macedonisch: ништо (mk) o Noors: ingenting (no) Nynorsk: ingenting (nn) Occitaans: res (oc) Oekraïens: ніщо (uk) (niščó) Perzisch: هیچ (fa) (hič) Pools: nic (pl) Portugees: nada (pt) Roemeens: nimic (ro) Russisch: ничего (ru), ничто (ru) Servisch: Cyrillisch: ништа (sr) Westers: ništa (sr) Siciliaans: nenti (scn) Sloveens: nič (sl) Spaans: nada (es) Tok Pisin: nogat (tpi) samting Tsjechisch: nic (cs) Turks: hiç (tr), hiçbir şey (tr) Urdu: کچھ نہیں (ur) (kuch nahī.n) Zweeds: inget (sv), ingenting (sv)

    niet voor niets   

Duits: nicht umsonst

Anagrammen

• niest, tiens

Gangbaarheid

• Het woord niets staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek van het Centrum voor Leesonderzoek uit 2013 werd "niets" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.