dictatuur

Nederlands

Uitspraak

Geluid: dictatuur (hulp, bestand)

Woordafbreking

dic·ta·tuur

Woordherkomst en -opbouw

Leenwoord uit het Frans of Latijn, in de betekenis van ‘regering door dictator’ voor het eerst aangetroffen in 1850 ^[1]
Via het Latijnse dictatura van dictare

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	dictatuur	dictaturen
verkleinwoord	dictatuurtje	dictatuurtjes

Zelfstandig naamwoord

de dictatuur v

(politiek) staatsvorm waarbij de macht vrijwel volledig in handen van één of enkele personen ligt
- “Dertien jaar na de invasie is Irak een verscheurd, verwoest en getraumatiseerd land. Van een snelle overgang van dictatuur naar democratie, zoals de Amerikaanse en Britse regering voorspelden, is niets terechtgekomen. In plaats daarvan is in Irak een meedogenloze machtsstrijd uitgebroken, die tot op de dag van vandaag voortduurt, en die heeft geleid tot opmars van de meest gevreesde terreurbeweging ter wereld: Islamitische Staat (IS).”^[2]
- steeds meer Russen constateren dat ook zij gevangenen zijn - niet van granaatvuur, maar van een volwaardige dictatuur. ^[3]
(figuurlijk) meedogenloze overheersing
- Brusselaars zijn de dictatuur van Koning Auto zat^[4]

Synoniemen

[1] alleenheerschappij, monarchie, totalitarisme
[2] tyrannie

Verwante begrippen

dictator, dictatoriaal

Vertalingen

1. staatsvorm waarbij de macht vrijwel volledig in handen van één of enkele personen ligt

Afrikaans: diktatorskap ^(af)
Albanees: diktatura ^(sq)
Alemannisch: Diktatur
Arabisch: ديكتاتورية ^(ar)
Aragonees: dictadura ^(an)
Aramees: ܫܘܠܛܢ ܛܪܘܢܘܬܐ ^(arc)
Armeens: Բռնատիրություն ^(hy)
Asturisch: dictadura ^(ast)
Azeri: diktatura ^(az)
Basjkiers: диктатура ^(ba)
Baskisch: diktadura ^(eu)
Bengaals: একনায়কতন্ত্র ^(bn)
Birmees: အာဏာရှင်စနစ် ^(my)
Boerjatisch: дарангылал ^(bxr)
Bosnisch: diktatura ^(bs)
Bretons: diktatouriezh ^(br) v
Bulgaars: диктатура ^(bg)
Catalaans: dictadura ^(ca)
Centraal-Koerdisch: دیکتاتۆری ^(ckb)
Chinees: 獨裁政體 ^(zh)
Cornisch: turantieth ^(kw)
Deens: diktatur ^(da)
Duits: Diktatur ^(de) v
Engels: dictatorship ^(en), dictature ^(en)
Esperanto: diktatoreco ^(eo)
Estisch: diktatuur ^(et)
Faeröers: einaræði ^(fo)
Fijisch Hindoestani: tanasahi ^(hif)
Fins: diktatuuri ^(fi)
Frans: dictature ^(fr) v
Fries: diktatuer ^(fy)
Galicisch: ditadura ^(gl) v
Georgisch: დიქტატურა ^(ka)
Grieks: δικτατορία ^(el) v
Hebreeuws: דיקטטורה ^(he) v
Hindi: तानाशाही ^(hi)
Hongaars: diktatúra ^(hu)
Ido: diktatoreso ^(io)
Iers: deachtóireacht ^(ga)
IJslands: einræði ^(is) m
Iloko: diktadura
Indonesisch: diktatur ^(id)
Italiaans: dittatura ^(it) v
Jakoets: диктатура
Jamaicaans Patois: diktietaship ^(jam)
Japans: 独裁政治 ^(ja), 独裁 ^(ja)
Jiddisch: דיקטאטור ^(yi)
Kannada: ಸರ್ವಾಧಿಕಾರ ^(kn)
Karatsjai-Balkarisch: диктатура
Kazachs: диктатура ^(kk)
Kirgizisch: диктатура ^(ky)
Koerdisch: dîktatorî ^(ku)
Koreaans: 독재 ^(ko)
Kroatisch: diktatura ^(hr)
Ladinisch: ditatura
Laotiaans: ລະບອບຜະເດັດການ ^(lo)
Latijn: dictatura ^(la)

Gangbaarheid

Het woord dictatuur staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "dictatuur" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
98 %	van de Vlamingen.^[5]

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen

↑ "dictatuur" in:
Sijs, Nicoline van der
, Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen, 2e druk, Amsterdam / Antwerpen: Veen, 2002; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
↑ NRC Floortje Rawee 8 juli 2016
↑ www.nu.nl (10 mrt 2022)
↑ NRC Tijn Sadée 27 juli 2015
↑ Door archive.org gearchiveerde versie van 21 oktober 2019 “Word Prevalence Values” op ugent.be

Limburgs

Uitspraak

Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Zelfstandig naamwoord

dictatuur

(politiek) dictatuur

Meer informatie

Zie Wikipedia voor meer informatie.

Overgenomen van "https://nl.wiktionary.org/w/index.php?title=dictatuur&oldid=4779011"