totalitarisme

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  totalitarisme    (hulp, bestand)
• IPA: / ˌtotalitaˈrɪsmə / (6 lettergrepen)

Woordafbreking

• to·ta·li·ta·ris·me

Woordherkomst en -opbouw

• leenvertaling van Italiaans totalitarismo, een term voor het eerst gebruikt door de Italiaanse liberaal en journalist G. Amendola in een artikel op 12 mei 1923 in Il Mondo , op te vatten als afgeleid van totalitair met het achtervoegsel -isme

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	totalitarisme	-
verkleinwoord	-	-

Zelfstandig naamwoord

het totalitarisme o

1. (politiek) stelsel waarin de gehele maatschappij ondergeschikt wordt gemaakt aan centrale beheersing vanuit de staat en één ideologie de hele samenleving tot in de diepste geledingen doordringt

   ▸ De voornaamste en toonaangevende theorie van het totalitarisme is in eerste instantie die, waaraan de namen van Friedrich en Brzezinski zijn verbonden, en waarvan de eerste versie uit 1953 stamt, een tweede uit 1965 en een derde uit 1969. Volgens deze theorie kan men niet-democratische politieke systemen onderverdelen in autoritaire en totalitaire. Totalitaire staten worden dan gekenmerkt door wat de auteurs een ‘syndroom’ van zes eigenschappen noemen:
   1. Een officiële ideologie waarin iedereen wordt verondersteld te geloven.
   2. Een monopolistische partij, die gewoonlijk door één man wordt geleid.
   3. Een geheime politie, die vrijwel ongebreideld te werk kan gaan.
   4. Monopolistische beheersing van de communicatiemiddelen.
   5. Monopolistische beheersing van wapens en geweldsmiddelen.
   6. Monopolistische beheersing van alle organisaties, inclusief de economische.

2. (politiek) opvatting dat de hele staat vanuit een centraal punt volgens één ideologie bestuurd moet worden

   ▸ Mussolini is totalitair, maar eenvoudig betrekkelijk, niet absoluut, en namelijk beperkt tot de uitsluitend politieke aangelegenheden, waarmede zich voortaan niemand meer moet bemoeien. In het aangehaald artikel legt de Duce zijn totalitarisme op deze manier uit. 'Geen Staat is meer totalitair, meer autoritair dan de fascistische. Geen houdt meer aan zijn almacht en aan zijn prestige vast. Maar juist om die reden vermijdt het Fascisme zich te mengen in zaken die buiten zijn bevoegdheid liggen. (…)'

Antoniemen

• pluralisme

Vertalingen

    1.   

Engels: totalitarism (en), totalitarianism (en)

Spaans: totalitarismo (es) m

Gangbaarheid

• Het woord totalitarisme staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "totalitarisme" herkend door:

65 %	van de Nederlanders;
79 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.