gips

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  gips    (hulp, bestand)
• IPA: / ɣɪps / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• gips

Woordherkomst en -opbouw

• van Middelnederlands ghips, in de betekenis van ‘pleister’ aangetroffen vanaf 1477; via Frans gypse of direct Latijn gypsum van Oudgrieks γύψος (gúpsos) dat teruggaat op een Semitische taal

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	gips	gipsen
verkleinwoord

Zelfstandig naamwoord

het gips o

1. (scheikunde) een uit calciumsulfaat en water uithardende witte vaste stof: CaSO₄·2H₂O
2. (materiaalkunde) (extensie) pleister, gipshoudend kalkmengsel gebruikt in verschillende toepassingen, onder meer in mallen en bij het vastzetten van gebroken ledematen

Synoniemen

• calciumsulfaatdihydraat

Afgeleide begrippen

afleidingen:

•  gipsachtig bn 
•  gipsen bn 
•  gipsen bn 

als eerste deel van samenstelling:

• gipsaarde
• gipsafdruk
• gipsafval
• gipsafgietsel
• gipsalbast
• gipsbeen
• gipsberg
• gipsbroeder
• gipsgroeve
• gipskristal
• gipskruid
• gipsmaansteen
• gipsminner
• gipsmeel
• gipsmijn
• gipsoven
• gipsspaath
• gipssteen
• gipsbeeld
• gipsbrander
• gipsgieter
• gipskamer
• gipskarton
• gipskruid
• gipsmasker
• gipsmodel
• gipsplaat
• gipspoeder
• gipsschroef
• gipsverband
• gipsvlucht
• gipsvorm
• gipswerk
• gipswerker
• gipswindsel
• gipszwachtel

als laatste deel van samenstelling:

• afvalgips
• loopgips
• schuimgips
• straalgips
• vedergips
• vezelgips

Vertalingen

    1. (scheikunde) een uit calciumsulfaat en water uithardende witte vaste stof: CaSO₄·2H₂O   

Arabisch: جص (ar) Bosnisch: gips (bs) Bulgaars: гипс (bg) Catalaans: guix (ca) Chinees: 石膏 (zh) Deens: gips (da) Duits: Gips (de) m Engels: gypsum (en) Esperanto: gipsoŝtono (eo) Estisch: kips (et) Frans: gypse (fr) Grieks: γύψος (el) Hebreeuws: גבס (he) Hongaars: gipsz (hu) Italiaans: gesso (it) Japans: 石膏 (ja) Koreaans: 석고 (ko) Kroatisch: gips (hr) Latijn: gypsum (la)

Lets: ģipsis (lv) Litouws: gipsas (lt) Nedersaksisch: gips (nds) Noors: gips (no) Papiaments: yesu Pools: gips (pl) Portugees: gipsita (pt) Roemeens: gips (ro) Russisch: гипс (ru) Servisch: гипс (sr) Sloveens: sadra (sl) Slowaaks: sadrovec (sk) Spaans: yeso (es) m Thai: ยิปซัม (th) Tsjechisch: sádrovec (cs) Turks: alçı (tr) Zweeds: gips (sv)

    2. pleister, gipshoudend kalkmengsel   

Duits: Gips (de) m Engels: plaster (en)

Frans: plâtre (fr) m Spaans: escayola (es) v

Werkwoord

vervoeging van
gipsen

gips

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gipsen
   

   • Ik gips. 

2. gebiedende wijs van gipsen
   

   • Gips! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van gipsen
   

   • Gips je? 

Gangbaarheid

• Het woord gips staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "gips" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Bosnisch

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips

Deens

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips

Verwijzingen

• gips in:
  Det Danske Sprog- og Litteraturselskab
  Den Dankse Ordbog op website:ordnet.dk

Kroatisch

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips

Nedersaksisch

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips

Noors

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips

Pools

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips

Roemeens

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips

Zweeds

Zelfstandig naamwoord

gips

1. (scheikunde) gips