branden

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  branden    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• bran·den

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘in vuur en vlam staan’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1445

Zelfstandig naamwoord

de branden mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord brand

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
branden	brandde	gebrand
zwak -d	volledig

Werkwoord

branden

1. absoluut verteerd worden door vuur

   • De kaars brandde de hele nacht 

   ▸ Hij kwam overeind met de uitnodigingen in zijn hand, liep naar het haardvuur en legde ze keurig boven op het brandende blok berkenhout.

2. overgankelijk (kookkunst) langzaam aan vuur blootstellen (van cacao- en koffiebonen, noten, e.d.)

   • De koffie werd er vrij licht gebrand. 

3. overgankelijk als brandstof gebruiken

   • De olie die daar gebrand wordt, stinkt. 

4. verwonding door hoge temperatuur

   • Hij heeft zijn handen gebrand. 
   • Dominee brand je bekje ( of befje ) niet (in de betekenis van "Pas op, dat is erg heet", van voeding of drank)) 

5. aan zijn (van wat in het verleden gepaard ging met vuur)

   • De ledlamp brandt zonder warm te worden. 
   • De elektrische kachel brandt op maximale kracht. 

   ▸ Doordat de noodverlichting brandde en zij de enige twee personen in de gang waren, kreeg het geheel iets spookachtigs.

6. een nieuwe CD of DVD maken

   • Kun je een illegale kopie branden van deze nieuwe film? 

Synoniemen

• [2] roosteren

Gelijkklinkende woorden

• brandden

Hyponiemen

   

aanbranden afbranden doorbranden houtbranden inbranden koffiebranden losbranden matbranden nabranden ontbranden opbranden platbranden schoonbranden snavelbranden uitbranden verbranden vooruitbranden wegbranden

Uitdrukkingen en gezegden

• Branden als een fakkel

Zeer fel branden

• Branden als een lier

Een heel erg hevige brand

• Bang zijn zich aan koud water te branden

Erg voorzichtig zijn

• Ergens op gebrand zijn

Iets heel erg fijn vinden en ernaar streven

• Zich ergens aan branden/Zijn vingers branden

Zich ergens mee bemoeien en daardoor zelf in moeilijkheden komen

Vertalingen

    1. verteerd worden door vuur   

Duits: verbrennen (de) Engels: burn (en) Frans: brûler (fr) Hongaars: ég (hu) Ido: brular (io) Indonesisch: bakar (id), tunu (id)

Noors: forbrenne (no) Nynorsk: forbrenna (nn), forbrenne (nn) Oudnoords: sveiða Papiaments: kima Pools: palić (pl) Spaans: quemar (es), arder (es)

    2. (kookkunst) aan vuur blootstellen (van cacao- en koffiebonen, noten, e.d.)   

Duits: rösten (de) Engels: roast (en), torrefy (en) Frans: torréfier (fr)

Portugees: torrefazer (pt) Spaans: tostar (es)

Gangbaarheid

• Het woord branden staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "branden" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Deens

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• bran·den

Naar frequentie	4778

Zelfstandig naamwoord

branden

1. genitief bepaald gemeenschappelijk geslacht enkelvoud van brand

Nedersaksisch

Werkwoord

branden

1. branden

Noors

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / bɾɑnən /

Woordafbreking

• bran·den

Naar frequentie	194650

Zelfstandig naamwoord

branden

1. nominatief bepaald mannelijk enkelvoud van brand

Zelfstandig naamwoord

branden

1. nominatief bepaald mannelijk enkelvoud van brande

Nynorsk

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?
• IPA: / bɾɑnən /

Woordafbreking

• bran·den

Zelfstandig naamwoord

branden

1. nominatief bepaald mannelijk enkelvoud van brand

Zelfstandig naamwoord

branden

1. nominatief bepaald mannelijk enkelvoud van brande

Zweeds

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordafbreking

• brand·en

Naar frequentie	4747

Zelfstandig naamwoord

branden

1. nominatief bepaald gemeenschappelijk geslacht enkelvoud van brand