rede

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  rede    (hulp, bestand)

Woordafbreking

• re·de

2	enkelvoud	meervoud
naamwoord	rede	redes
verkleinwoord	redetje	redetjes

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘wat men zegt’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1350
• In de betekenis van ‘ankerplaats’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1318
• In de betekenis van ‘denkvermogen’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 1200

3	enkelvoud	meervoud
naamwoord	rede	reden
verkleinwoord	(redetje)	(redetjes)

Zelfstandig naamwoord

de rede v / m

1. het vermogen te denken en begrijpen
2. een formele toespraak

   • In zijn rede maakte hij gewag van grote vorderingen in zijn onderzoek. 

3. (scheepvaart) een ankerplaats buitengaats

   • Goeree is genoemd naar de goede rede die er te vinden was. 

   ▸ Het duurde lang en was lastig omdat het schip slechts een paar uur aan de kade kon aanmeren en zich daarna terug moest trekken en voor anker moest gaan liggen op de rede.

Gelijkklinkende woorden

• reden

Hyponiemen

   

afscheidsrede alrede bewijsrede buitenrede directe rede feestrede grafrede indirecte rede kanselrede kerstrede klaagrede leerrede lijkrede lofrede narede nieuwjaarsrede openingsrede pleitrede schimprede slotrede sluitrede smaadrede tafelrede troonrede tussenrede voorrede vrije indirecte rede

Afgeleide begrippen

   

evenredig (1) gereed rededeel redekavelen redekunde redekunst redelijk redeloos redematig redenaar (2) redengevend reder rederij (3) rederijk rederijker redetwist redevoeren reding

Verwante begrippen

• [1] ratio

Vertalingen

    1.   

Engels: reason (en)

Russisch: разум (ru) m, рассудок (ru) m Spaans: razón (es) v

    2. een formele toespraak   

Engels: speech (en), address (en)

Frans: oraison (fr) v Russisch: речь (ru) v, выступление (ru) o Spaans: oración (es) v, arenga (es) v, discurso (es) m

    3. een ankerplaats buitengaats   

Duits: Reede (de) v Engels: roadstead (en), anchorage (en) Deens: red (da)

Frans: rade (fr) v Pools: reda (pl) v Russisch: рейд (ru) m Spaans: rada (es) v

Werkwoord

vervoeging van
reden

rede

1. aanvoegende wijs van reden

Gangbaarheid

• Het woord rede staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "rede" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.