declinatie

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  declinatie    (hulp, bestand)
• IPA: /dekliˈna(t)si/

Woordafbreking

• de·cli·na·tie

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘naamwoordsflexie; afstand tot hemelequator’ voor het eerst aangetroffen in 1240.
• Middelnederlands declinacie, leenwoord uit Latijn dēclīnātiō ‘afwijking van een rechte lijn’ (als leenvertaling van Oudgrieks apóklisis (ἀπόκλισις) ‘afstand tot hemelequator’ en klísis (κλίσις) ‘woordflexie’), afleiding bij dēclīnāre ‘afwijken’; zie verder declineren.

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	declinatie	declinaties
verkleinwoord	declinatietje	declinatietjes

Zelfstandig naamwoord

de declinatie v

1. (aardrijkskunde) van een punt op aarde, de hoek tussen het magnetische en het geografische noorden
2. (astronomie) de afstand (in booggraden) van een hemelobject ten opzichte van de hemelequator
3. (taalkunde) de flexie van een naamwoord of voornaamwoord naar geslacht, getal en naamval

Synoniemen

• [1] variatie
• [3] verbuiging

Hyperoniemen

• [3] flexie

Hyponiemen

• [2] zonsdeclinatie
• [3] naamval

Afgeleide begrippen

• declinatiecirkel, declinatiehoek, declinatiekaart, declinatiekompas, declinatieparallel

Verwante begrippen

• [1,2] inclinatie
• [3] conjugatie

Vertalingen

    1, 2   

Duits: Deklination (de) v Engels: declination (en) Frans: déclinaison (fr) v Grieks: απόκλιση (el) (apóklisi) v Italiaans: declinazione (it) v

Pools: deklinacja (pl) v, odmiana (pl) v Portugees: declinação (pt) v Spaans: declinación (es) v

   3. zie: verbuiging   

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Gangbaarheid

• Het woord declinatie staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.