bliksem

Bliksem.

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  bliksem    (hulp, bestand)
• IPA: /blɪksəm/

Woordafbreking

• blik·sem

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘elektrische vonk bij onweer’ voor het eerst aangetroffen in het jaar 901

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	bliksem	bliksems
verkleinwoord	bliksempje	bliksempjes

Zelfstandig naamwoord

de bliksem m

1. (meteorologie) (elektrotechniek) lichtgevende stralen die uit de hemel barsten bij onweer ten gevolge van een elektrische ontlading

   • De bliksem zette de boerderij in brand. 

   ▸ De hele dag was het vriendelijk en rustig weer geweest, maar nu kwam er vanaf de andere kant van de berg een zwaar onweer op me af dat om de paar seconden fel oplichtte. Bliksem en storm.

   ▸ De meeste ontladingen vinden in de wolk zelf plaats. Maar soms is het spanningsverschil tussen de wolk en het aardoppervlak te groot en dan slaat de bliksem in.

Synoniemen

• hemelvuur, weerlicht

Hyponiemen

• banbliksem, bandbliksem, bolbliksem, gordijnbliksem, vorkbliksem

Afgeleide begrippen

   

bliksemactie bliksemafleider bliksembeveiliging bliksembezoek bliksembuis bliksemcarrière bliksemflits blikseminslag bliksemkanaal bliksemontlading bliksemoorlog bliksemoperatie bliksempoeder bliksemschade bliksemschicht bliksemsnel bliksemstraal hete bliksem

Verwante begrippen

• onweer

Uitdrukkingen en gezegden

• Als door de bliksem getroffen zijn

Stomverbaasd, sprakeloos, totaal overrompeld e.d. zijn door iets

• Donder en bliksem!

Standaardvloek (~ verdomme, verdorie, ...)

• Geen bliksem

Helemaal niets

• Dat gaat jou geen bliksem aan! 

• Loop naar de bliksem!

Donder op, ga weg, hoepel op e.d.

• Naar de bliksem gaan

Kapotgaan, verloren gaan

Vertalingen

    1. de lichtgevende stralen die uit de hemel barsten bij onweer   

Duits: Blitz (de) Engels: lightning (en) Frans: foudre (fr) Occitaans: ulhauç (oc) Oekraïens: блискавка (uk) v (blyskawka) Pools: piorun (pl) m

Roemeens: fulger (ro) o Russisch: молния (ru) v (molniya) Spaans: relámpago (es) m, rayo (es) m Taroko: taqalíwaq, sassaina Zweeds: blixt (sv) g

Werkwoord

vervoeging van
bliksemen

bliksem

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bliksemen
   

   • Ik bliksem. 

2. gebiedende wijs van bliksemen
   

   • Bliksem! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van bliksemen
   

   • Bliksem je? 

Tussenwerpsel

bliksem

1. (krachtterm) verdorie

Gangbaarheid

• Het woord bliksem staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "bliksem" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
100 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.