stralen

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  stralen    (hulp, bestand)
• IPA: / ˈstralə(n) / (2 lettergrepen)
  • (Noord-Nederland): /ˈstralə(n)/
  • (Vlaanderen, Brabant, Limburg): /ˈstralə(n)/

Woordafbreking

• stra·len

Woordherkomst en -opbouw

• In de betekenis van ‘zakken voor examen’ voor het eerst aangetroffen in 1935

stamtijd
onbepaalde wijs	verleden tijd	voltooid deelwoord
stralen	straalde	gestraald
zwak -d	volledig

Werkwoord

stralen inergatief

1. inergatief straling uitzenden

   • De zon straalt bijzonder helder vandaag. 

2. inergatief licht weerkaatsen

   • De maan straalt bijzonder helder vannacht. 

3. inergatief een heel blije uitdrukking op het gezicht hebben

   • Na zijn spectaculaire prestatie straalde hij helemaal. 
   • Zijn hele wezen scheen te stralen van plezier.  

4. inergatief zakken voor een toets of examen

   • Het is 1968, hij is gestraald voor zijn eindexamen Mulo en werkt als jongste bediende bij het Rotterdamse cargadoorsbedrijf Ruys & co. 

Synoniemen

• [4] zakken

Verwante begrippen

• [1, 2] schijnen

Hyponiemen

   

aanstralen afstralen bestralen donderstralen doorstralen glasstralen gritstralen instralen omstralen ontstralen opdonderstralen opstralen overstralen rondstralen uitstralen verstralen

Afgeleide begrippen

   

straalaandrijving straalbalk straalbezopen straalbloem straalbok straalbreking straalbuis straaldier straalgewelf straaljager straalkachel straalkapel straallamp straallichaam straalliniaal straalmotor straalpijp straalschimmel straalsgewijs straalstroom straalturbine straalverbinding straalvertelling straalvliegtuig straalvormig straalzender straalzwam stralenbundel stralendiertjes stralenkrans stralenveld straling

Vertalingen

    1. straling uitzenden   

Duits: strahlen (de) Engels: radiate (en) Frans: briller (fr)

Noors: lyse (no) Nynorsk: lyse (nn) Spaans: brillar (es), radiar (es)

    2. licht weerkaatsen   

Duits: scheinen (de), (van de maan) strahlen (de), (van een ster) funkeln (de) Engels: shine (en)

Frans: briller (fr) Noors: lyse (no) Nynorsk: lyse (nn)

    3. een heel blije uitdrukking op het gezicht hebben   

Duits: strahlen (de) Engels: shine (en) Frans: briller (fr)

Noors: lyse (no) opp Nynorsk: lyse (nn) opp Spaans: resplandecer (es)

Zelfstandig naamwoord

de stralen mv

1. meervoud van het zelfstandig naamwoord straal

Hyponiemen

• alfastralen, becquerelstralen, bètastralen

Gangbaarheid

• Het woord stralen staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stralen" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.