span

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  span    (hulp, bestand)
• IPA: / spɑn / (1 lettergreep)

Woordafbreking

• span

Woordherkomst en -opbouw

• o naamwoord van handeling van  spannen ww 
  • [1] (verkorting) van verouderd gespan, in de betekenis van ‘voorgespannen dieren, wagen met bespanning’ aangetroffen vanaf
  • [2] omdat trekdieren meestal paarsgewijs werden ingespannen
  • [3] omdat het geraamte van een vlieger zijn stevigheid krijgt door een touw dat er strak omheen wordt getrokken
• v/m: van Middelnederlands spanne, naamwoord van handeling van  spannen ww 
  • [4] in de betekenis van ‘lengtemaat’ aangetroffen vanaf 1150
  • [5] op te vatten als uitspraakvariant van  spang zn 
    In straattaal treedt een omgekeerde ontwikkeling op: hier komt het Surinaams span soms voor als "spang"

	enkelvoud	meervoud
naamwoord	span	spannen
verkleinwoord	spannetje	spannetjes

Zelfstandig naamwoord

[A] het span o

1. (landbouw) (verkeer) geheel van trekdieren die samen zijn aangespannen voor een voertuig of landbouwwerktuig
2. twee personen die gewoonlijk samen bepaalde bezigheden verrichten
3. (Suriname) geraamte van een vlieger

de span v / m

4. oude (niet-metrische) lengtemaat: de afstand tussen de toppen van duim en pink van de uitgestrekte hand (gesteld op 22,86 cm)
5. (verouderd) sieraad in de vorm van een haarband, speld of gesp

Synoniemen

• [2] duo, koppel, paar, stel, tweetal
• [5] spang

Hyponiemen

   

achtspan driespan dubbelspan eenspan enkelspan meerspan ossenspan tweespan vierspan voorspan wagenspan zijspan

Afgeleide begrippen

   

Spanbroek hand-en-spandiensten spanader spanband spanbeton spanbroek spandienst spandoek spandraad spanfiets spangeschut spanhout spanketting spankracht spanlak spanlaken spanlijn spanling spanplaat spanraam spanrib spanriem spanrol spanrups spanschroef spantang spanvisserij spanwartel spanwerk spanwijdte spanzaag spanzeil

Verwante begrippen

• spic en span (alleen naar de vorm)

Vertalingen

    1. geheel van trekdieren   

Engels: harness (en), pair (en)

Spaans: par (es) m, pareja (es) v

    4. lengtemaat   

Engels: handspan (en)

Spaans: palmo (es) m

Werkwoord

vervoeging van
spannen

span

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spannen
   

   • Ik span. 

2. gebiedende wijs van spannen
   

   • Span! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van spannen
   

   • Span je? 

Gangbaarheid

• Het woord span staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "span" herkend door:

93 %	van de Nederlanders;
90 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Engels

Uitspraak

• Geluid:  span (VS)    (hulp, bestand)
• IPA: /spæn/

Zelfstandig naamwoord

span

1. span
2. spanne
3. (bouwkunde) overspanning

Werkwoord

span

1. verleden tijd van spin

Synoniemen

• spun

Citaten

• When Adam delved and Eve span, who was then a gentleman?
  Toen Adam spitte en Eva spon, wie was er toen een edelman?

Gangbaarheid

• In onderzoek van 2014-2018 door het Centrum voor Leesonderzoek werd "span" herkend door:

100 %	van de Amerikanen;
97 %	van de Britten.

Surinaams

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Woordherkomst en -opbouw

• van Nederlands  spannen ww 

Werkwoord

span

1. aanspannen, uitspannen, strak trekken
2. laden (van een vuurwapen)

Synoniemen

• [2]  lai ww 

Zelfstandig naamwoord

span

1. spanning

Bijvoeglijk naamwoord

span

1. strak, vol geladen
2. geladen
3. spannend
4. (figuurlijk) boos

Synoniemen

• [4] mandi

Uitdrukkingen en gezegden

• [1] mi bere span
  ik heb nu ruim voldoende gegeten; ik heb mijn bekomst (letterlijk: mijn buik is vol)
• [4] no span

IJslands

Uitspraak

• Geluid: Bestand bestaat nog niet. Aanmaken?

Zelfstandig naamwoord

span

1. inductantie

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.